قرشی از طایفه عبد شمس و از تبار قریش و از شخصیت های معروف مکه و برادر شیبه بن ربیعه بود. عتبه دارای فرزندان زیادی بوده که مشهورترین آنان هند جگر خوار مادر معاویه است. ولید بن عتبه دیگر فرزند معروف وی است که در نبرد بدر به دست دلاور نامی اسلام علی بن ابیطالب علیه السلام به قتل رسید .

ابو حذیفه هاشم بن عتبه بود که بر خلاف پدر و سایر برادران خود در همان سال های نخستین به آیین اسلام گروید و به حبشه مهاجرت نمود و در نبرد بدر از جمله مجاهدان سپاه اسلام بود. ابو حذیفه در جنگ عامه کشته شد عتبه در کودکی پدرش را از دست داد و حرب بن امیه وی را بزرگ کرد .

او مردی نامدار و صاحب اندیشه و علم و فضل و با نفوذ بود. اولین صحنه اجتماعی وی مربوط به جنگ فجار است. عتبه در آن صحنه بین قبیله هوازن و کنانه میانجیگری نمود و هر دو قبیله داوری او را پذیرفتند و جنگ را به پایان رساندند.

به روایات مسعودی و ابن سعد، چهار تن از بزرگان اشراف مکه که عتبه از زمره آنان بوده، پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم را در نصب حجرالاسود قبل از اسلام یاری رساندند.

منابع :
سیره ابن هشام،‌ فهرست اعلام،‌ جمهره الناب العرب، ‌ص 76؛
تاریخ پیامبر اسلام،‌ آیتی؛ المغازی؛ الاعلام؛‌ زرکلی،‌ ج 4، ‌ص 200؛