اعراب دوران جاهلیت بیشتر ماه‌های سال را به جنگ و درگیری می‌گذراندند و تنها در چهار ماه (رجب، ذی قعده، ذی حجه، محرم) به پیروی از دستورات حضرت ابراهیم علیه السلام (بنا بر آیه 36 سوره توبه) یا برای تجارت و کسب و کار دست از جنگ و خونریزی می کشیدند.
این قانون و سنت اعراب، در چهار مورد نقض شد و چون منجر به عصیان عمومی و درگیری قبیله ای شد از آن به نبردهای فجار (گناه) یاد می کنند.

درباره عامل جنگ فجار چهارم (که پیامبر اسلام نیز در آن حضور داشت) نوشته‌اند:
نعمان بن منذر هر سال کاروانی تجاری را به سرپرستی یکی از بزرگان عرب به بازار عُکاظ می‌فرستاد تا پس از فروش کالاهای خود، چرم‌های طائفی بخرند و به حیره باز گردند.
در سالی که عروةالرحال ، مردی از قبیله قبیله هوازن ، سرپرستی کاروان تجاری نعمان را به عهده داشت، شخصی به نام براض از طایفه کنانه بر نعمان خرده گرفت و گفت:«چرا یک نفر هوازنی را رییس ما کرده‌ای؟»
اما نعمان بن منذر به اعتراض او اعتنایی نکرد.
براض کینه عروه را به دل گرفت و در صدد قتل او برآمد تا اینکه در محلی به نام تیمن ذی طلال ، عروة الرحال هوازنی را به قتل رساند.
قریشیان که در بازار عکاظ مشغول تجارت بودند از این ماجرا آگاه شدند و چون با قبیله کنانه هم‌پیمان بودند، با عجله بازگشتند تا خود را به حرم (اطراف مکه که جنگ در آنجا حرام و ممنوع است) برسانند و از درگیری درامان باشند، ولی مردان قبیله هوازن آنها را تعقیب کردند و پیش از آنکه قریشیان به حرم برسند با آنان درگیر شدند.
قریش و کنانه در تاریکی شب به سوی حرم فرار کردند و خود را به حرم رساندند. از آن روز به بعد درگیری های پراکنده‌ای بین قریش و هوازنان رخ می‌داد، تا اینکه در پایان، قریش با پرداخت خون‌بهای کشتگان هوازن که بیش از کشتگان قریش بود، جنگ را پایان داد.
حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم در فاصله‌ی 14 تا 20 سالگی همراه عموهای خود زبیر ، ابوطالب ، حمزه ، عباس ) در بعضی از روزهای این نبرد (که گویا جنبه دفاعی داشته است) شرکت می‌کرد و به عموهای خود تیر می‌داد تا آنان به سوی دشمن پرتاب کنند.

البته در تاریخ یعقوبی چنین آمده است که :«ابوطالب در این نبرد شرکت نکرد و اجازه نداد که از ال هاشم کسی در آن شرکت کند.»

منابع :
الکامل ، ج 1 ، ص 385 تا 387 ؛ سیره النبویه ، ج 1 ، ص 195 تا ص 198

مردمان عرب در دوران جاهلیت بیشتر سال را به جنگ و درگیری می گذراندند آنان تنها در چهار ماه (رجب، ذی قعده، ذی حجه، محرم) به پیروی از دستورات حضرت ابراهیم علیه السلام (به دلالت آیه 36 از سوره توبه) یا برای تجارت و کسب کار و رونق زندگانی دست از جنگ و خونریزی می کشیدند.

این قانون و سنت اعراب، در چهار مورد نقض شد و چون منجر به عصیان عمومی و درگیری قبیله ای شد از آن به نبردهای فجار (گناه) یاد می کنند.

در هر بار علتی و رویدادی خاص عامل درگیری و نبرد آنان می شد. از آن جمله درباره عامل درگیری در جنگ فجار چهارم (همان جنگی که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم در آن حضور داشت) نوشته اند: نعمان بن منذر هر سال کاروانی تجاری به سرپرستی و نگاهبانی یکی از بزرگان عرب به بازار عُکاظ می فرستاد تا آنها را در آن جا بفروشند و در عوض چرم های طائفی به حیره باز گردانند.

در سالی که عروةالرحال مردی از قبیله هوازن سرپرستی کاروان تجاری نعمان را به عهده داشت، شخصی به نام براض از طایفه کنانه بر نعمان خرده گرفت و گفت: چرا یک نفر هوازنی را بر ما مسلط کرده ای؟

نعمان بن منذر به در خواست او پاسخ نداد و خواسته او را عملی نکرد.

از همین جا براض کینه عروة را به دل گرفت و در صدد هلاک او برآمد تا اینکه در محلی به نام تیمن ذی طلال ، عروة الرحال هوازنی را به قتل رساند.

قریشیان که در بازار عکاظ مشغول تجارت بودند از این ماجرا آگاه شدند و چون با قبیله کنانه هم پیمان بودند باعجله باز گشتند تا خود را به حرم (اطراف مکه که جنگ در آنجا حرام و ممنوع بوده است) برسانند و از در گیری درامان باشند، ولی مردان قبیله هوازن آنها را تعقیب کردند و پیش از آنکه قریشیان به حرم برسند با آنان درگیر شدند.

قریش و کنانه در تاریکی شب به سوی حرم فرار کردند و خود را به حرم رساندند از آن روز به بعد به صورت پراکنده درگیری بین قریش و هوازنان واقع می شد تا اینکه در پایان، قریش با پرداخت خون بهای کشتگان هوازن که بیش از کشتگان قریش بود، جنگ پایان پذیرفت.

حضرت محمد صلی الله علیه و آله وسلم در سنین 14 تا 20 سالگی همراه عموهای خود «زبیر ، ابوطالب ، حمزه ، عباس ) در بعضی روزهای این نبرد (که گویا جنبه دفاعی داشته است) شرکت می کرد و به عموهای خود تیر می داد تا آنان به دشمن پرتاب کنند.

البته یعقوبی درتاریخ خود ج1ص12می نویسد:ابوطالب در این نبرد شرکت نکرد و اجازه نداد که از ال هاشم کسی در آن شرکت کند.

منابع :

الکامل ، ج 1 ، ص 385 تا 387 ؛ سیره النبویه ، ج 1 ، ص 195 تا ص 198