مراحل سازگاری یا عدم آن عبارتند از وجود انگیزه ، محرومیت یا تعارض ، تنش عاطفی ، پاسخ ، کم شدن تنش و تاثیر . همانطور که می دانید هر رفتاری را محرکی به وجود می آورد ، ولی اغلب رفتارها دارای چند محرک می باشند ؛ اگر چه ممکن است یک محرک بخصوص دارای قدرت بیشتری باشد .
هر نوع محرک یا تمایلی ؛ موجود را از حال تعادل و عدم تحرک بیرون می آورد ، زیرا در این هنگام احتیاجی در او ایجاد شده و باید برای ارضاء آن نیاز به حرکت درآید .
در ارضاء احتیاجات معمولا محرومیت یا تعارض وجود دارد . مقصود از محرومیت هر توع ممانعت از برآوردن احتیاج است . البته محرومیت درجاتی دارد و ممکن است از یک عامل مانع شونده بسیار جزئی شروع شده به یک مطلب بسیار محروم کننده ختم گردد.
در تعارض ، جلوگیری از تمایل وجود دارد ولی در آن باید شخص میان دو یا چند نوع رفتار انتخابگر باشد . هر فرد در فرایند سازگاری با زندگی تا اندازه ای احساس تعارض خواهد نمود و اغلب این نوع تعارض کم اهمیت و زودگذر است . ولی شخص مجبور می شود میان دو عاملی که از لحاظ قدرت و کشش یکسان است ، یکی را انتخاب کند ، ممکن است دچار تعارض شدید شود . در این مورد مطالبی که فرد یاد گرفته ، تجاربی که آموخته و اندوخته و عادات سازگاری که فرگرفته است اساس این کشمکش خواهد شد .
زمانی که شخص دچار محرومیت یا تعارض می شود ، به او هیجان عاطفی دست می دهد و در نتیجه سعی می کند تا از شدت هیجان بکاهد و برای ایجاد این کاهش می کوشد آن را از بین ببرد . این احتیاج به کم کردن هیجان عاطفی ما را به قدم بعدی سازگاری که عبارت از عکس العمل است سوق می دهد .
اگر در جریان سازگاری ، انگیزه سبب ایجاد محرومیت یا تعارض نشود ، عکس العمل ممکن است سریع و قاطع باشد و در این گونه موارد رفتار ثابت است و تغییرات ناگهانی در شخص مشاهده نمی شود ؛ ولی اگر محرومیت یا تعارض ، شدید و مکرر باشد شخص می کوشد تا راه های متعددی را برگزیده و بتدریج راه حل مناسبی که سبب کم شدن هیجان می گردد ، پیدا نماید .
او در این تلاش برای پیدا کردن راه حل موجود ، ممکن است به رفتارهای متفاوتی متوسل شود . مثلا ممکن است به عذر تراشی یا جبران یا برون فکنی و خیال بافی زیاده از حد دست بزند . وقتی شخص راه حل را پیدا کند ، از هیجان او کاسته می شود ؛ بنابر این می توان گفت سازگاری صورت گرفته است .
سازگاری همیشه به معنای کم شدن هیجان عاطفی تعریف می شود . ممکن است سازگاری فرد از نظر اجتماعی پسندیده و یا قابل قبول نباشد ولی لااقل موجب کاهش موقتی هیجان در او گردد.
قدم آخر در سازگاری عبارت است از تاثیر یا به عبارت دیگر ، اثری که رفتار بخصوصی در فرد باقی می گذارد .
اگر به رفتار شخص پاداش داده شود ، احتمال قوی می رود که رفتار مذکور در آینده تکرار گردد و اگر رفتار او باعث ناراحتی شده باشد ، از تکرار خودداری خواهد نمود . این مراحل سازگاری قسمتی از شخصیت موجود را تشکیل داده ، رفتارهای آینده او بر اساس آنها قرار خواهد گرفت و تطبیق با هر موقعیت جدیدی ، از تجارب گذشته سرچشمه می گیرد . بدین نحو عادات نسبتا ثابت و قابل پیش بینی بوجود آمده و همانها شخصیت افراد بشر را می سازند .
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
ارسال ها: 2479
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!