مقاصد دنبال شده از سوی انسان در فرآیند زندگی ،هم‌سان و هم عرض نیستند . برخی از این هدفها ،هدفهای مقدماتی آلی و زمینه ساز نیل به هدفهای میانه و واسط میان هدفهای مقدماتی و نهایی هستند. به عبارت دیگر این سه دسته هدف در طول یکدیگر قرار دارند.
- مقصود از هدف و کمال نهایی انسان نقطه‌ای است که کمال فراتر از آن برای انسان متصور نیست و همه تلاشها و اوج گرفتن‌ها برای رسیدن به آن است قرآن مجید از این نقطه اوج انسانی با واژگان فوز ( کامیابی )فلاح ( رستگاری )سعادت (خوشبختی) یاد کرده و می‌فرماید:
و من یطع الله و رسوله فقد فاز فوزاً عظیماً هر کس از خدا و رسولش فرمانبرداری کند حقیقتاً به کامیابی بزرگی دست یافته است
اولئک علی هدی من ربهم و اولئک هم المفلحون آنان برخوردار از هدایتی از سوی پروردگارشان هستند و آنان رستگارانند
و اما الذین سعدوا ففی الجنه خالدین فیها و اما کسانی که خوشبخت شده در بهشت جاودانه خواهند بود
- قرآن نقطه مقابل مفاهیم یاد شده را عدم رستگاری ،نومیدی و ناکامی
انه لا یفلح الظالمون به راستی که ستمکاران رستگار نمی‌شوند
وقد خاب من دیسها و به تحقیق ناکام ماند آن کس که نفس خویش را به پلیدی پوشاند و شقاوت و بدبختی می‌داند
فاما الذین شقوا ففی النار لهم فیها زفیر و شهیق اما آنان که بدبخت شدند در دوزخ گرفتارند و برایشان ناله و زاری است
با توجه به آن چه گذشت می‌توان دریافت که استکمال و به فعالیت رسیدن هر یک از توانش‌های انسان فقط به میزانی ارزشمند و کمال آفرین است که زمینة تحقق کمال جاودانه را فراهم سازد و مقدمة دستیابی به کمال نهایی باشد.
به عبارت دیگر، رشد و کمال بودن آنها مقدماتی است و با فقدان جنبه مقدماتی، ارزش و مطلوبیت انسانی خود را از دست می دهد.
کتاب: انسان شناسی
نویسنده: محمود رجبی
صفحه: 224