مقدمه
نخود فرنگی
(Pisum satium) گیاهی است یکساله دارای ساقه نازک و رونده. برگ نخودفرنگی مرکب از سه برگچه است که برگچه انتهایی اغلب به یک پیچک منتهی میشود. علاوه بر این دمبرگ در این جنس اغلب نمو زیاد کرده و کاملا شبیه به یک برگچه میشود که دور
ساقه میپیچید.
گل و میوه نخود فرنگی
گل نخود فرنگی شبیه به گل لوبیا است یعنی نسبت به یک سطح متقارن است و از
5 گلبرگ که دو تای آنها بهم چسبیدهاند تشکیل شده است. دستگاه تولید مثلی گل کامل است. یعنی نخود فرنگی دارای
پرچم و
مادگی هر دو میباشد. میوه این گیاه از نظر شکل شبیه به میوه لوبیا میباشد با این تفاوت غلاف که همان
میوه است در نخود فرنگی سفت و لیفی و بیشتر از انواع غیر قابل استفاده میباشد.
آب و هوایی که نخود فرنگی در آن بهتر رشد میکند
نخود فرنگی محصول آب و هوای خنک است و به سرما استقامت زیاد نشان میدهد. در نقاطی که دارای هوای مرطوب و گرم میباشند مقدار شاخ و برگ زیاد میشود و رشد رویش گیاه زیاد است ولی مقدار میوه کم میشود. از طرف دیگر خشکی زیاد در خاک نیز باعث کمی رشد و کم محصولی نخود فرنگی میگردد. بنابراین زمینی که این محصول در آن کاشته میشود بدون اینکه مرطوب باشد باید همیشه خاک اطراف ریشه نمدار و هوای مرطوب شاخ و برگ بوته خنک باشد تا حداکثر محصول بدست آید.
اصل و قدمت نخود فرنگی
اصل نخود فرنگی از اروپا و آسیای غربی میباشد. قدمت این گیاه به 1500 سال قبل از تولد مسیح میرسد. در اروپا این گیاه را قبل از قرون وسطی نیز میکاشتهاند و در قرن یازدهم میلادی نخود فرنگی در انگلستان محصول نسبتا مهمی بوده است.
انواع نخود فرنگی
نخود فرنگی را به سه دسته بزرگ تقسیم میکنند که هر کدام در زبانهای خارجی نام خاص دارند. این سه گروه عبارتند از: نخود فرنگی که دانههای آن چروک است. نوعی که دانه آن صاف است و نخود فرنگی که دانه و غلاف یا پوست میوه هر دو قابل استفاده میباشد.
خاک مطلوب نخود فرنگی
نخود فرنگی را در هر نوع زمین به شرطی که مرطوب نباشد میتوان کاشت. ولی بهترین و مناسبترین خاک زمینهای لیمونی سبک یعنی
رس و
شن حاصلخیز میباشد. زمینهای کمی اسیدی تا کمی قلیایی یعنی خاکهایی که PH آنها بین 5/6 و 5/7 باشد برای کاشت نخود فرنگی مناسب است. زمینهایی که PH آنها معادل 5/5 باشد باید آنها را حتما بوسیله مقدار کافی
آهک تا حد 5/6 یا 7 خنثی کرد.
کود مورد استفاده در نخود فرنگی
در کاشت نخود فرنگی برای تولید دانه خشک
کود پتاسی و مخصوصا
کودهای فسفردار مقدار محصول را زیاد میکند. ولی در پارهای از اراضی ازت کاملا بیاثر است و در بعضی دیگر از خاکها به مقدار عملکرد میافزاید. بالاخره در برخی از زمینها برداشت محصول به مقدار کافی بدون کود ازتدار میسر نیست.
کاشت نخود فرنگی
نخود فرنگی محصول فصل سرد است بنابراین موقع کاشت نخود فرنگی از اوایل تا اواخر ماه دوم پاییز میباشد که محصول آن از اوایل بهار تا آخر ماه دوم یعنی اردیبهشت قابل مصرف میباشد. در نواحی کوهستانی که زمستان بسیار سرد و سخت است باید در اواخر زمستان و یا اوایل بهار به محض اینکه شرایط محیط از نظر گرما اجازه دهد اقدام به کاشت نخود فرنگی کرد.
آفات نخودفرنگی
پروانه ،
مگسها ،
سوسکها و
شتهها. برای مبارزه با این آفات متنوع سموم مختلفی وجود دارد که از جمله آنها امولسیون و یا زیتون 60 درصد است که با استفاده از آن به نسبت یک در هزار نتیجه خوبی حاصل میشود.
مباحث مرتبط با عنوان