مقدمه
تیره فندق متعلق به
راسته آمانتال از
دولپهایها میباشد. راسته آمانتال گیاهانی چوبی هستند که ارتفاع آنها نسبتا زیاد است.
گلها در این راسته تک جنس ، فاقد پوشش و یا دارای گلپوش بسیار ابتدایی و در سنبلههای استوانهای و دم گربهای تک جنسی مجتمع هستند.
مادگی شامل دو یا سه برچه و تخمدان چند خانهای یا تک خانهای است. لقاح به روش شالازوگامی در راسته آمانتال فراوان دیده میشود و در این راسته دانه فاقد آلبومن است. راسته آمانتال شامل 6 تیره است که یکی از تیرههای آن تیره فندق است.
تیره فندق
درختان
تیره فندق Corylaceae بیشتر در مناطق معتدل نیمکره شمالی انتشار دارند. گل نر آنها فاقد پوشش است و گل مادهشان دارای پوشش و تخمدانی زیرین است. هر فندقه آن در گریبان لولهای شکلی که از اتصال برگه مادر و دو برگک یا برگه فرعی بوجود آمده محصور است. گل نر دارای پرچمهای متعدد است و بطور منفرد در کنار برگه مادر و روی محور سنبله دم گربهای قرار میگیرند. گل ماده دارای کاسه و تخمدان زیرین است و هر 2 یا 3 عدد آنها در کنار برگه مادر قرار دارند. این تیره دارای دو جنس است.
جنسهای تیره فندق
جنس فندق
گونه معروف آن
کوریلوس آولانا یا فندق معمولی است و در جنگلهای شمالی ، ارسباران و ارتفاعات جنگلی و برخی دیگر از نواحی جنگلی بطور خودرو انتشار دارد. فندق که اصولا یک درخت یا درختچه جنگی است در فصل زمستان قبل از پیدایش برگها گل میدهد. گلهای نر سنبلههای آویخته و گلهای ماده ، گرزنهای کوتاه تشکیل میدهند. هر گل ماده روی یک برگه اصلی یا برگه مادر و دو برگه فرعی دیگر به نام برگکلهای دختر قرار دارد که بهم متصل و تقریبا لولهای را تشکیل میدهند. میوه فندقه خشک ، ناشکوفا و دارای برونبر چوبی است.
جنس ممرز
گونههای آن در نقاط مختلف جنگلی گرگان و ارتفاعات کلاردشت و سایر ارتفاعات سواحل خزر میرویند. کارپینوس درختی است بلند دارای برگهای تخممرغی کشیده با قاعدهای قلبی شکل و انتهایی تیز و در حاشیه دارای دندانههای مضاعف است. در این جنس گرزن ماده دارای دو گل با پوششی از برگه مادر و دو برگه دختر است. این پوشش در جلو شکافته و به یک صفحه یا پهنک سه لبهای منتهی میشود. از گونههای معروف این جنس یکی کارپینوس پتولوس از درختان جنگلهای شمالی ایران و دارای اختصاصات مشروح جنس است.
گونه دیگر آن کارپینوس اوریانتالیس است که به آن لور و یا کچف نیز میگویند، درختان کوچکی است که در ارتفاعات فوقانی جنگلهای شمالی از گرگان تا ارسباران انتشار دارد. برگهای این درخت تخم مرغی شکل یا بیضی شکل ، قاعده آن کموبیش نامتقارن ، قلبی و در حاشیه دارای دندانههای ریز است. ممرز در جنگلهای شمالی ایران واریتههای مختلفی دارد که از گونه اصلی کاملا متفاوت و متمایز هستند.
مباحث مرتبط با عنوان