التهاب یک پاسخ فیزیولوژیک به محرکهای مختلف نظیر عفونت و جراحات بافتی است که به سرعت ایجاد شده و خاتمه مییابد. یک واکنش در مورد قلب میباشد که بر حسب محل اتفاق ، نامگذاری میگردد و اغلب ، علت تمام اینها یا ویروسی است یا باکتریایی. التهاب قلب در فرهنگهای پزشکی ، با عنوان Carditis مشخص شده که از کلمه Cardia به معنای قلب گرفته شده است. این کلمه به عنوان پسوند برای تمام بیماریهای قلب استفاده میشود. |
اطلاعات اولیه
قلب عضوی عضلانی است که با انقباضات منظم خود خون خود را به داخل
دستگاه گردش خون پمپ میکند. جدار قلب مانند رگهای خونی از سه لایه تشکیل شده است. اگر هر کدام از این پردهها دچار التهاب شوند برای بدن مشکلات زیادی را بوجود میآورد.
- طبقه داخلی یا اندو کاردیوم که از یک ردیف سلول آندوتلیال و بافت همبند ظریفی زیر آن تشکیل شده است.
- لایه میانی یا میو کاردیوم که که معادل طبقه عضلانی رگهای خونی است و ضخامت اصلی قلب را تشکیل میدهد.
- لایه خارجی یا اپی کاردیوم که اطراف قلب به صورت پرده دو لایه وجود دارد که پریکارد نامیده میشود. یک لایه این پرده دو لایه به دیواره حفره دور قلبی چسبیده و لایه جداری نام دارد لایه دیگر آن به سطح قلب چسبیده و لایه احشایی یا اپی کاردیوم نامیده میشود.
آندوکاردیت
تکثیر میکروارگانیسمها بر روی اندوتلیوم قلب موجب اندوکاردیت عفونی می گردد. در محل عفونت، توده ای از پلاکتها، فیبرین، توکسین میکروارگانیسمها و سلولهای پراکنده التهابی وجود دارد. این عفونت اغلب، دریچه های قلبی را در گیر می کند. به دو نوع تقسیم می شود.
- اندوکاردیت عفونی حاد: یک بیماری تبدار است که به سرعت به ساختمانهای قلبی آسیب می زند و از طریق خون به نواحی خارجی قلبی گسترش یافته و در صورت عدم درمان ظرف چند هفته منجر به مرگ می شود.
- اندوکاردیت تحت حاد: این عفونت، به آهستگی موجب آسیب ساختمانی قلب می شود و به ندرت موجب عفونت متاستاتیک می گردد. علت این نوع التهاب ، بسیاری از گونههای باکتریها و تعداد کمی از قارچها ، میباشند. میکروارگانیسمهای عامل ، بر حسب محل ورود فرق میکنند مثلا میکروارگانیسم وارد شده از حفره دهان ، هموفیلوس میباشد، در حالی که میکروارگانیسم وارد شده از پوست ، اکتینوباسیل است.
علایم بالینی آندوکاردیت
علایم و نشانههای ناشی از عفونت ، تخریب
دریچههای قلب و آمبولی قطعات ژتاتیو روی سطح آندوکارد قلب میباشد. تظاهرات عمومی شامل شکایت مبهم از ناخوشی ، بیاشتهایی ، کاهش وزن و کمر درد و درد مفاصل میباشد. تب ، حالت متناوب دارد و ممکن است در بیمارانی که
آنتی بیوتیک یا کورتیکوستروئید مصرف میکنند، افراد سالخورده ، مبتلایان به نارسایی قلب و نارسایی کلیه ، وجود نداشته باشد.
خونریزی به صورت خونریزیهای خطی زیر ناخن انگشتان دست و پا و پشتی در ملتحمه و غشاهای مخاطی است. یا اینکه به شکل خونریزی به صورت نقاط راث به صورت مراکز سفید یا زرد که بوسیله هاله قرمز نامنظم احاطه شده است، در ته چشم دیده میشود. تظاهرات قلبی ، شامل بزرگی قلب ، نارسایی احتقایی قلب و سوفلهای قلبی است.تظاهرات سیستم عصبی مرکزی شامل سر درد ، اسیکمی گذاری مغزی ، ضایعات عصبی و
سکته مغزی میباشد.
درمان
هدف درمان ، ریشه کنی کامل ارگانیسم مهاجم توسط مقادیر کافی از عوامل فیرمیکروی میباشد.
پنیسیلین و استرپتومایسین بطور رایج استفاده میشود. پس از بهبود فرآیند عفونی ، باید دریچههایی را که شدیدا آسیب دیدهاند، تعویض نمود.
میوکاردیت
شایعترین علت میوکاردیت ، یک فرایند عفونی بر روی بافت عضلانی قلب است. سایر علل میوکاردیت شامل حساسیت بیش از حد نسبت به داروها ، پرتوتابی ، مواد شیمیایی و عوامل فیزیکی میباشند. با اینکه تقریبا تمام عوامل عفونی میتوانند میوکاردیت را ایجاد کنند اما در ایالات متحده مهمترین علل میوکاردیت حاد ،
ویروسها هستند. از تظاهرات بالینی این بیماری می توان به درد قفسه سینه، و حتی مرگ اشاره کرد. اگر چه میوکاردیت ویروسی در اغلب موارد خودبخود و بدون ایجاد عارضهای بهبود مییابد. درگیری شدید ممکن است عود کند و گاه یک میوکاردیت ویروسی حاد به حالت مرضی تبدیل میشود.
علت پیدایش التهاب میوکارد
التهاب میوکارد ممکن است اولیه با علت ادیوپاتیک یا آن که ثانویه در اثر علل خاص مانند
مسمومیت به دارو یا عفونت حاد سیستمیک مانند
تب روماتیسمی باشد. اما اغلب ثانویه به آندوکاردیت یا پریکاردیت حاد میباشد. همچنین کسانی که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی را دریافت میکنند، ممکن است به میوکاردیت مبتلا شوند. تهاجم عوامل عفونی به بافت میوکارد ، بوسیله ارگانیسمها مانند (
باکتریها ،
ویروسها ، ریکتزیا ، پروتوزوئرها ، یا یک
واکنش اتوایمنیون.
علایم بالینی میوکاردیت
شایعترین علامت میوکاردیت شامل خستگی ،
تنگی نفس ،
تپش قلب و درد قفسه سینه است. تاکیکاردی (تپش قلب زیاد) توام با تب و در صورت بروز پریکاردیت ، مالش پریکاردی هم وجود دارد.
درمان
درمان اختصاصی عفونت زمینهای به صورت استراحت در تخت به منظور کاهش بار کاری قلب و کاهش آسیب میوکارد و پیشگیری از بزرگی قلب در نظر گرفته میشود. در صورت نیاز
اکسیژن درمانی و مصرف داروهای تب بر پیشنهاد میشود.
پریکاردیت
پریکارد احشایی ، یک غشا از جنس بافت همبند است که به واسطه مایعی با قلب فاصله دارد. این پرده در شرایط طبیعی از اتساع ناگهانی حفرات قلبی در جریان ورزش یا در افزایش مایعات بدن پیشگیری میکند. پریکاردیت حاد ، شایعترین فرایند آسیب شناختی است که پریکارد را درگیر میکند. این بیماری بر اساس تظاهرات بالینی و عوامل ایجاد کننده تقسیم بندی میشود. درد قفسه سینه ، صدای مالشی پریکارد ، تغییرات نوار قلبی ، تجمع مایع در پریکارد ،
تامپوناد قلبی و
نبض متناقص از تظاهرات اصلی بسیاری از انواع پریکاردیت حاد می باشند. برای تشخیص این بیماری، هر چه سریعتر باید
اکو کاردیوگرافی انجام شود.
علایم بالینی پریکاردیت
درد قفسه سینه کاملا مشابه درد
انفارکتوس قلبی است. در سایر اوقات درد پلورزی را تقلید میکند. این درد با
تنفس و چرخاندن
قفسه سینه تشدید میشود. اما معمولا به بازوها انتشار نمییابد و غالبا راست نشستن آن را تخفیف میدهد. مالش پریکارد علامت کلاسیک پریکاردیت حاد است. این مالش بوسیله لایههای پریکارد ملتهب و ضخیم شده که در جریان حرکت قلب سطوح آنها روی هم کشیده شده و ایجاد میگردد.
سمت جلوی قلب یک صدای جیرجیر را مشخص میکند که در هر جایی جلو قلب شنیده میشود. اما وضوح بیشتر در وسط یا کناره چپ استرنوم سمع میگردد. تب 39 درجه سانتیگراد ، احساس سرما ، ضعف ، درد مفاصل ، بیاشتهایی ، تهوع و کاهش وزن وجود دارد.
تنگی نفس و درد قفسه سینه اضطراب را تقویت میکند. افزایش ضربان قلب مطابق با تب و اضطراب است. ارزیابی و تشخیص با استفاده از علایم و نشانههای بیماری و
نوار قلبی صورت میگیرد.
درمان
- استراحت مطلق در صورت کاهش برونده قلبی و نیز تا زمانی که تب ، درد قفسه سینه و فریکشن راب وجود دارد.
- استفاده از سالیسیلات برای تسکین درد و افزایش باز جذب مایعات در پریکاردیت روماتوئیدی.
- استفاده از کورتن برای کنترل علایم سرعت بخشیدن به بهبود روند التهابی و پیشگیری از عود تجمع مایع در پریکاردیت.
- تجویز پنیسیلین در پریکاردیت ناشی از تب روماتیسمی.
- تجویز ایزونیازید ، اتامبوتول ، ریفامپین و استرپتومایسین در پریکاردیت سلی.
مباحث مرتبط با عنوان