شرح بیماری
برفک عبارت است از یک عفونت قارچی شایع دهان. بیشتر، نوزادان و شیرخواران را مبتلا می‌کند ولی سایر کودکان و بزرگسالان نیز مبتلا می‌شوند. در صورت بروز این بیماری دهان خشک است و لکه‌هایی (پلاک‌هایی) با مشخصات زیر در دهان ظاهر می‌شوند:
- لکه‌ها سفید تا زرد متمایل به کرم و اندکی برجسته هستند. شبیه شیر دلمه بسته هستند ولی پاک نمی‌شوند.
- لکه‌ها دردناک نیستند مگر این که برداشته شوند. در این صورت زخم‌های کوچک و دردناکی بر جای می‌گذارند.
علل
- قارچی به نام کاندیدا آلبیکنس . معمولاً به تعداد کم در دهان وجود دارد ولی عوامل خاصی ممکن است باعث تکثیر بیش از حد آن شوند.
- درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها. ممکن است تعادل طبیعی ارگانیسم‌ها را در دهان برهم زند و باعث ایجاد برفک گردد.
- زایمان. نوزادان ممکن است عفونت را در حین عبور از مجرای زایمان کسب کنند به خصوص اگر مادر دچار عفونت مهبل با یک مخمر باشد. برفک ظرف چند ساعت تا 7 روز پس از تولد ظاهر می‌شود.
- سالخوردگی. افراد مسن‌تر به خاطر مقاومت طبیعی کمتر دچار برفک می‌گردند.
عوامل تشدید کننده بیماری
- تغذیه نامناسب
- بیماری که باعث کاهش مقاومت شده باشد.
- ایدز (برفک در بزرگسالان، جزئی از معیارهای تشخیصی ایدز به شمار می‌رود).
- دیابت شیرین
- التهاب ناشی از دندانهای مصنوعی
- مصرف مزمن استروییدها (خوراکی یا استنشاقی)
- برخی مواقع می‌تواند به مهبل، پوست، حنجره، لوله گوارش یا دستگاه تنفسی نیز گسترش یابد.
پیشگیری
- بهداشت خوب دهان؛ با رعایت بهداشت دهان و دندان و کنترل نارساییهای دهان می‌شود از بروز برفک جلوگیری کرد.
- اجتناب از آنتی‌بیوتیک‌های غیرضروری نیز گسترش و تشدید برفک را کاهش می‌دهد.
درمان
-درمان معمولاً ظرف 3 روز این عفونت را پاک می‌کند. خطرناک یا جدی نیست ولی تمایل به عود دارد.
-آزمونهای تشخیصی می‌توانند شامل خراش دادن پلاک و بررسی ماده در زیر میکروسکوپ باشند.
-هدف از درمان بهبود بیماری زمینه‌ای مساعدکننده بیمار به عفونت و تسکین علایم برفک است.
-در صورت ابتلای یک شیرخوار به این عفونت، هر چیزی را که ممکن است در دهان بچه قرار بگیرد، استریل کنید.
-محلول
پراکسید هیدروژن برای شستشوی دهان، ناراحتی را تسکین خواهد داد.
-ممکن است از داروی
کلوتریمازول که در دهان حل می‌شود، 5 بار در روز و به مدت 14 روز استفاده شود.
-ضایعات کودکان کم‌سن را می‌توان به دقت با یک وسیله نخی آغشته به سوسپانسیون
نیستاتین برداشت.
-
کرم‌های ضد کاندیدیا که در زیر دندانهای مصنوعی یا در گوشه‌های دهان بکار می‌روند، گاهی اثربخش هستند.
- رژیم غذایی در شیرخواران ثابت است. سایر کودکان و بزرگسالان باید مایعات کافی همراه با شیر، ژلاتین مایع، بستنی، فرنی، آب، چای یا سایر نوشیدنی‌ها و غذاهایی را مصرف کنید که به راحتی قابل بلع هستند. در صورت دردناک بودن لکه‌ها، برای نوشیدن از نی استفاده کنید.
در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
- اگر علایم کم‌آبی (چشم‌های گود رفته، الاستیسیته کم پوست و خستگی) در یک کودک ظاهر شوند.
- ایجاد تب
- ظاهر شدن ضایعات در پوست یا مهبل
- اگر علایم عفونت باکتریایی ثانویه (درد، قرمزی، حساسیت به لمس، تورم، گاهی تب) در دهان ظاهر شوند.
مباحث مرتبط با عنوان