هدف آزمایش
اجزای مختلف یاخته زنده به علت دارا بودن اختلاف غلظت و ضریب شکست بسیار کم به هنگام جذب طیف نور مرئی ، به قدر کافی کنتراست یا اختلاف میزان نور از خودشان نمیدهند. رنگهای زیستی ، بدون اینکه اندامکهای یاخته را بیجان سازند، آنها را بطور انتخابی رنگآمیزی میکنند. هدف آموزشی این کاوش این است که نهایتا بتوانید کارهای زیر را انجام دهید.
- انواع یاختههای زنده را با رنگهای زیستی (سبز ژانوس و قرمز خنثی) رنگ آمیزی کنید.
- انواع یاختههای زنده را با رنگهای آبیمتیلن و نارنجی آکریدین رنگآمیزی کرده و اجزای مربوطه را شناسایی کنید.
- یاختههای کلروپلاستدار را پس از رنگآمیزی زیستی مشاهده و بررسی کنید.
فعالیت 1: رنگآمیزی زیستی خون
- چند لام کاملا تمیز را در محلول الکلی 0.004 درصد سبز ژانوس و چند لام تمیز دیگر را در محلول 0.05 الکلی قرمز خنثی فرو برید بطوری که رنگ سطح لامها را کاملا بپوشانید.
- لامها را از رنگ خارج کرده و مدتی به حال خود بگذارید تا کاملا خشک شوند. در این حالت رنگ خشک شده باید بطور یکنواخت در سطح لام پخش شده باشد.
- روی هر لام یک قطره بسیار کوچک خون قرار دهید.
- قطره خون را با لامل بپوشانید بطوری که خون کاملا در زیر آن پخش شود.
- اطراف لامل را با لامل مسدود کرده و پس از چند دقیقه لام را با عدسی 100 در زیر میکروسکوپ مطالعه کنید.
پرسشها
- در هر یک از لامهایی که با قرمز خنثی و سبز ژانوس رنگ کردهاید چه اندامکی را به چه رنگ مشاهده میکنید؟
- در هر دو نوع لام آیا وقتی که یاخته زنده است، هسته رنگ میشوند؟
- بارزترین دلیل زیستی بودن رنگآمیزی در این لامهای حاوی یاختههای خون چیست؟
فعالیت 2: رنگآمیزی زیستی یاختههای پوششی دهان
- کمی از مخاط درونی گونه را با لبه لامل تراشیده و یاختهها را در یک قطره محلول نرمال نمک روی لام قرار دهید.
- یک قطره محلول آبی 0.01% سبز ژانوس را روی لام بیفزائید و پس از قرار دادن لامل آن را مدت 5 تا 10 دقیقه به حال خود بگذارید.
- یاختهها را با استفاده از بزرگنمایی زیاد در زیر میکروسکوپ ببینید.
فعالیت 3: رنگآمیزی زیستی مخمر
یک قطره از سوسپانسیون حاوی
مخمر را روی لام قرار و یک قطره محلول آبی 0.01% سبز ژانوس روی آن بریزید چند دقیقه صبر کنید و پس از گذاشتن لامل آن را در زیر میکروسکوپ ببینید.
پرسشها
- در این حالت میتوکندریها به چه رنگی درمیآیند؟
- هسته مخمر به چه رنگی دیده میشود؟
فعالیت 4: رنگآمیزی زیستی یاختههای کلروپلاستدار
برش بسیار نازکی در
ساقه گیاه برگ بیدی یا قطعهای از بشره برگ آن را روی لام قرار دهید و سپس یک قطره از محلول رقیق شده رنگ ردامین روی آن بریزید ، چند لحظه صبر کنید. آنگاه پس از گذاردن لامل نمونه را در زیر میکروسکوپ ببینید.
پرسشها
- دانههای کلروپلاست برگ بیدی به چه رنگ درمیآیند؟ آیا سیتوپلاسم و بلورهای آنها نیز رنگ میشوند؟
همچنین ببینید.