شرح بیماری
پرکاری پاراتیرویید عبارت است از وجود مقادیر بیش از حد طبیعی هورمون پاروتیرویید در خون. زیاد شدن
هورمون پاروتیرویید در خون باعث افزایش سطح کلسیم و کاهش سطح فسفر خون می‌شود. این اختلال غدد پاراتیرویید که در گردن در پشت
غده تیرویید قرار دارند،
دندان‌ها، رگ‌های خونی،
استخوان‌ها،
کلیه‌ها،
دستگاه گوارش، و پوست را متأثر می‌شوند. این بیماری در هر دو جنس و تمام سنین رخ می‌دهد اما در خانم‌های 50-30 ساله شایع‌تر است.
علایم شایع
اکثراً علامتی وجود ندارد و ممکن است در یک آزمایش خون معمول کشف شود. اگر علایمی وجود داشته باشند عبارتند از:
- درد شدید پهلو در اثر سنگ کلیه
- درد مزمن قسمت پایین کمر در اثر نرمی استخوان
- بروز شکستگی‌های استخوانی با صدمات خفیف به علت کم شدن کلسیم استخوان‌ها
- درد در قسمت بالای شکم در اثر زخم معده یا دوازدهه، یا التهاب لوزالعمده
علل
- تومورهای خوش‌خیم پاراتیرویید
- گاهی در اثر بزرگ شدن غدد پاراتیرویید بدون علت مشخص
عوامل تشدید کننده بیماری
- وجود یک بیماری اخیر، به خصوص اختلالات غدد درون‌ریز
- سابقه راشیتیسم یا کمبود ویتامین د
- نارسایی کلیه
- مصرف مسهل‌ها
- مصرف داروی دیژیتال
- زنان بالای 50 سال
پیشگیری
- راه خاصی برای پیشگیری از آن وجود ندارد.
عواقب مورد انتظار
- با جراحی قابل معالجه است.
عوارض احتمالی
- آب مروارید
- آسیب به کلیه
- زخم معده یا دوازدهه
- التهاب لوزالعمده
- روان‌پریشی
- کم‌کاری پاراتیرویید در اثر در آوردن مقدار زیادتر از حد لازم از بافت غده پاراتیرویید به هنگام جراحی
- کم‌کاری تیرویید در صورتی که مقدار ناکافی از غده تیرویید پس از جراحی روی غدد پاراتیرویید باقی بماند.
درمان
اصول کلی
بررسی‌های تشخیصی عبارتند از آزمایش خون و ادرار، عکسبرداری از استخوان‌ها،
سی‌تی اسکن یا
ام. آر. آی، و
سونوگرافی
جراحی برای برداشتن تمام بافت پاراتیرویید غیرطبیعی معمولاً باعث معالجه بیماری می‌شود. معمولاً باقیمانده بافت پاراتیرویید برای تولید کافی هورمون پاراتیرویید کفایت می‌کند. اگر احیاناً تولید هورمون پاراتیرویید کافی نبود، ممکن است نیاز به درمان برای کم‌کاری پاراتیرویید وجود داشته باشد.
گاهی، در موارد خفیف، ممکن است روش‌های درمانی غیر از جراحی توصیه شوند. این روش‌ها عبارتند از مصرف مایعات زیاد، محدود کردن کلسیم در رژیم غذایی، یا زیادکردن ادرار برای دفع کلسیم زیادی
در صورت وجود هرگونه علت زمینه‌ساز پرکاری تیرویید، ممکن است درمان آن ضروری باشد.
داروها
- دیورتیک‌ها (داروهای ادرارآور) برای زیاد کردن دفع سدیم و کلسیم
- داروهای ضد اسیدی که حاوی کلسیم هستند مصرف نکنید.
- امکان دارد در خانم‌های یائسه استروژن تجویز شود.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
- جهت از سرگیری فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های عادی به دنبال عمل جراحی، توصیه‌های پزشکتان را رعایت کنید.
رژیم غذایی
- برای پیشگیری از بروز سنگ کلیه، آب بیشتر بنوشید.
- موادغذایی حاوی کلسیم، مثل شیر و پنیر، کمتر بخورید.
- از خوردن غذاهای پر ادویه خودداری کنید، خصوصاً اگر زخم معده یا دوازدهه دارید.
- امکان دارد در چارچوب اقداماتی درمانی، رژیم مخصوصی برای شما توصیه شود.
در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
- اگر شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان علایم پرکاری پاراتیرویید را دارید.
- اگر یکی از موارد زیر هنگام درمان رخ دهد: ـ گرفتگی عضلانی، کرختی یا ضعف ـ مشکلات تنفسی ـ سوزش سردل یا درد در قسمت بالایی شکم به صورت پایدار ـ تغییرات قابل توجه در خلق یا رفتار