ذوالفقار، نام شمشیر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلم است که گویند از آن
منبه بن حجاج بود که در
جنگ بدر کشته شد و حضرت شمشیر او را برای خود برگزید و سپس در روز
نبرد احد آن را به امام علی بن ابی طالب علیه السلام عطا فرمود.
از
ابن عباس روایت است که گفت آن شمشیر را
حجاج بن عطاط به حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم هدیه کرد.
از امیر المؤمنین علی علیه السلام نقل است که فرمود: جبرئیل بر پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم نازل شد و گفت: در یمن بتی است از سنگ که در قاب آن نشانده اند؛ کسی را بفرست آن آهن را بیاورد. رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم مرا فرستاد و آن آهن را آوردم و آن را به آهنگر دادم و او دو شمشیر از آن ساخت یکی ذوالفقار و دیگری مخذم.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله وسلم مخذم را برای خود برگزید و ذوالفقار را به من داد و پس از رحلت آن حضرت مخذم نیز به من منتقل شد.
از حضرت صادق علیه السلام نقل است که شمشیر را از آن جهت ذوالفقار می گفتند که در طول آن گره هایی مانند فقرات کمر بود. برخی نیز گفته اند که درازای ذوالفقار هفت وجب و پهنای آن یک وجب بود.
منابع:
العاریف و المعاریف ج 3 ، لغت نامه دهخدا ج 7
مراجعه شود به:
وجه نامگذاری شمشیر ذوالفقار