مقدمه
مصرف مواد مخدر از راههای متداول نظیر کشیدن تریاک و مصرف هروئین در سالهای گذشته ، اکنون به مصرف قرصهای وارداتی یا دست ساز خطرناکتری به نام
اکستیسی تبدیل شده است. قرصهایی که مصرف آنها با نام قرص شادی بخش (Ecstasy) ، قرص X ، قرص اکسی قرص E پارتی و ... در بین جوانان متداول شده است که رنگی شبیه شکلاتهای اسمارتیز و طرح و نشانهای مختلف از جمله صلیب ، لنگر ، طرح پرندگان ، دلفین و ... دارد که فرد پس از مصرف آنها دچار حالتی می‌شود که به آن سفری که زائیده توهمات ذهنی است.
اکستیسی چیست؟
اکستیسی یکی از مشتقات
آمفتامین است که ابتدا در آلمان به عنوان ضد اشتها و سپس تنظیم کننده خلق و خوی معرفی گردید ولی تاکنون هیچ کاربردی برای آن به عنوان دارو پذیرش مجامع علمی قرار نگرفته است. اکستیسی اغلب به شکل قرص ، کپسول ، پودر و گاهی تزریقی مورد استفاده قرار می‌گیرد. پزشکان معتقدند که یکی از علل اشتیاق به مصرف این قرص ، تاثیر آن بر حافظه حسی است. واقعیت این است که با تقویت حافظه یک حس ارتباط برقرار می‌شد و بدون وجود عوامل بیرونی تحریک می‌گردد.
از قرار معلوم مصرف آن توسط جوانان موجب تخلیه انرژی فراوان می‌شود و مصرف کنندگان مدعی بدست آوردن انرژی فراوان ، همدلی و همدردی با دیگران ، کاهش اضطراب و در عوض کسب آرامش و عالی به نظر رسیدن همه چیزهایی که در اطراف می‌گذرد، هستند. نیاز به خوردن و خوابیدن نیز کاهش پیدا می‌کند. اثر آن 20 دقیقه تا یک ساعت پس از مصرف آغاز می‌شود و 4 تا 6 ساعت طول می‌کشد. اکستیسی در اولین بار مصرف عوارض ماندگار و دراز مدت بر جای می‌گذارد. ابتدا حالت سرخوشی موقت به مصرف کننده دست می‌دهد و شخص راغب می‌شود برای حفظ این حالت مقدار مصرف را افزایش دهد و همین امر مقدمه اعتیاد را فراهم می‌آورد.
عوارض جانبی
عوارض جانبی که ممکن است به سرعت ایجاد شود، عبارتند از: گیجی و اختلال حواس ، اختلال در خواب ، اضطراب و تشویق ، قفل شدن دندانها ، تاری دید ، بثورات پوستی شبیه آکنه ، بالا رفتن دمای بدن ، آسیب مغزی ،
افسردگی ، اعتیاد ، بدگمانی ، توهم ، لرز و
تعریق ، آسیب کبدی و رفتار تهاجمی که با ادامه مصرف تشدید می‌شود.
مصرف نکردن آب همراه قرص می‌تواند بدن را با خطر کم آبی و تشنج روبه رو کند. علائم بدگمانی در طول مدت مصرف دارو و حتی گاهی هفته‌ها پس از مصرف آن وجود دارد. حرکات سریع چشم ، غش و تلاش برای بدست آوردن دارو ، گوشه گیری فرد از خانواده دوستان ، و مشکلات عاطفی ، ترس ، ضعف و سستی ، عدم تمرکز ، فراموشی ،
اختلال در یادگیری ، تهوع استفراغ ، سردرد و سرگیجه و تشنج نیز غالبا دیده می‌شود.
مسمومیت ناشی از اکستیسی به صورت کوتاه مدت و بلند مدت و عمدتا در ارتباط روانی ظاهر می‌شود. حقیقت این است که اثرات سمی این دارو بسیار پیچیده است. علائم مشخص مسمومیت عبارتند از:
گشاد شدن مردمک چشم ، آشفتگی ، بی‌قراری ، تهیج ، توهم ، بی‌اختیاری ، طپش قلب ، پرفشاری خون ، افسردگی و مرگ در اثر نارسائی قلبی یا گرمازدگی شدید و ناراحتی‌های تنفسی مردم و جوانان باید توجه داشته باشند که این قرصها بیشتر ضرر را به مغز می‌رسانند و به قسمتی از مغز آسیب می‌رسانند که در کنترل روحیه ، حافظه درک ، احساس درد ، تمایلات جنسی ، خواب و اشتها نقش مهمی ایفا می‌کند و دختران جوان با مصرف این قرصها در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به افت سدیم خون و به دنبال آن تشنج هستند.
این قرص در سالهای اخیر در پارتی‌های شبانه آمریکا به شدت مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ایران نیز در یکی دو سال اخیر مصرف این قرصها افزایش یافته است که متاسفانه جوانان تحصیل کرده و طبقه مرفه ، مصرف کنندگان اصلی آن هستند. متاسفانه مصرف این قرصها به دلیل تقلید طبقه محروم از طبقات بالا به شدت رو به افزایش است و تنها راه جوگیری از مصرف این قرص افزایش آگاهی مردم نسبت به عوارض منفی این قرصها است.
همچنین ببینید
منبع
شماره 62 - مجله نظام پزشکی بهار 1383
