| از بین رفتن تداوم استخوانی را که در اثر عوامل مختلف پیش می‌آید را شکستگی گویند. عللی که منجر به شکستگی می شوند عبارتند از: ضربه ، انقباض ناگهانی عضلات و حرکات شدید و سریع و بیماریهای مختلف. |
اقسام شکستگی
شکستگیها را میتوان به سه دسته تقسیم کرد:
- شکستگی ساده (بسته): هر گاه قطعات شکسته شده به خارج از بدن راه نیابند آن را شکستگی بسته گویند. در اینجا قطعات استخوان شکسته داخل پوست قرار گرفته و ایجاد زخم و خونریزی نکرده است.
- شکستگی باز (مرکب): در این گونه شکستگیها علاوه بر شکستگی استخوان زخم هم وجود دارد و سر استخوان شکسته پوست و عضلات را سوراخ کرده بیرون می‌آید در شکستگی باز احتمال خونریزی شدید و عفونت وجود دارد که نیاز به مراقبت بیشتری است.
- شکستگیهای چند گانه: در این شکستگی استخوان به قطعات زیادی تقسیم می‌شود که ممکن است این شکستگی باز یا بسته باشد.
علائم و نشانه‌های شکستگی
- درد شدید در محل شکستگی: درد ، شایعترین علامت در شکستگیها می‌باشد. درد معمولا محدود به نقطه شکستگی است و با فشار بر روی آن بیشتر می‌شود. درد با حرکت دادن عضو آسیب دیده نیز شدیدتر می‌شود.
- محدودیت حرکت:همچنین سبب محدودیت حرکت اندام می‌شود و مصدوم قادر به حرکت دادن عضو آسیب دیده نمی‌باشد.
- تورم همراه با کبودی: در ناحیه شکستگی.
- تغییر شکل عضو آسیب دیده: در صورتی که استخوان از هم جدا شده باشد عضو آسیب دیده در مقایسه با عضو قرینه سالم خود کوتاهتر از معمول به نظر می‌رسد.
- تغییر رنگ یا تغییر دمای پوست: به دنبال نشت خون از رگها ، پوست اطراف محل آسیب‌دیدگی ابتدا قرمز و بعد از چند ساعت کبود می‌شود.
- شوک: در صورتیکه شکستگی استخوانهای ران ، لگن و قفسه سینه وجود داشته باشد، باید به علائم شوک ناشی از خونریزی داخلی توجه داشته باشیم. گاهی نیز خونریزی از شکستگیها باز آن قدر شدید است که باعث شوک و در نهایت مرگ مصدوم می‌شود.
لزوما تمام علائم گفته شده ممکن است وجود نداشته باشد و شدت علائم نیز متغیر است.
عوارض شکستگیها
عوارض تهدید کننده جان مصدوم
از مهمترین شکستگیهای بدن از نظر ایجاد عوارض و خطر میتوان
شکستگی جمجمه ، گردن ، ستون فقرات و دنده‌ها را نام برد.
- شکستگی ممکن است سبب پاره شدن یک رگ بزرگ و خونریزی شدید از شکستگی شود که باعث شوک و در نهایت مرگ مصدوم می‌شود. مثلا:
- شکستگی دنده (مثلا در اثر ضربه شدید فرمان به قفسه سینه) سبب پارگی قلب یا ریه یا عروق بزرگ داخل قفسه سینه و خطر مرگ بشود.
- شکستگی استخوان لگن سبب خونریزی شدید داخلی و شوک و مرگ بشود.
عوارض تهدید کننده سلامت عضو
- شکستگی استخوان ممکن است سبب آسیب به اعصاب و عروق خونی (رگها) (بصورت پاره شدن یا گیر افتادن آنها در بین قطعات شکسته) و سپس نرسیدن خون به آن عضو و در نتیجه منجر به قطع عضو آسیب دیده شود. این عوارض اگر به موقع تشخیص داده نشوند و به آنها توجه نشود عضو آسیب دیده به طور جدی در معرض خطر قرار می‌گیرد. عفونت و سیاه‌شدگی استخوان نیز از عوارض دیگر ، در موضع آسیب دیده می‌باشد که بیشتر در شکستگیهای باز دیده می‌شوند.
علائم آسیب به اعصاب و رگها در عضو آسیب دیده
درد شدید که مهمترین علامت انسداد رگ است. ،
از بین رفتن نبض اندام در قسمت پایینتر از محل شکستگی در دست وپا ،
رنگ پریدگی و سرد شدن اندام مبتلا که نشانه نرسیدن خون است و
بی‌حسی یا حتی فلج در صورت آسیب عصب.
کمکهای اولیه در شکستگیها
- بررسی علائم حیاتی بیمار و همچنین کنترل مجاری تنفسی و ضربان قلب و خونریزی. توجه کنید که در هر مصدومی ابتدا یک ارزیابی اولیه از علائم حیاتی و حال عمومی وی به عمل آورید و سپس به بررسی شکستگیها بپردازید.
- اگر مصدوم بیهوش نیست در مورد نحوه آسیب دیدگی از وی سوال کنید. پاسخ او به شما کمک می کند تا محل و شدت ضایعه را تخمین بزنید.
- در برسی شکستگی ابتدا ناحیه سر و جمجمه ، سپس ستون فقرات و در انتها اندامها باید مورد بررسی قرار گیرد. در شکستگی اندامها نبض را در پایینتر از محل ضایعه کنترل کنید.
- در مواجهه با بیمار بیهوش همیشه باید فرض بر این باشد که یک ضایعه گردنی یا کمری (شکستگی ستون فقرات) وجود دارد. چون یکی از مهمترین و حساسترین شکستگیها می‌باشد که در صورت عدم دقت لازم ، حداقل آسیب وارده ، فلج می‌باشد.
- در صورتی که شکستگی باز و همراه خونریزی باشد، باید پانسمان ساده انجام داد و از برگرداندن استخوان بیرون زده اجتناب کرد.
- عضو آسیب دیده در حد امکان نباید حرکت داده شود.
- باید از کمترین امکانات بهترین استفاده را جهت ثابت کردن عضو آسیب دیده به عمل آورد (روشهای بانداژ و آتل‌بندی).
- در اولین فرصت بیمار را به مراکز درمانی منتقل کنید.
مباحث مرتبط با عنوان
