هر گاه پس از ایجاد خونریزی، خون بدرون حفرههای داخلی بدن ریخته و سپس در اثر نشانه های بعدی که ظاهر میگردد، مشخص شود، خونریزی را داخلی مینامند. در پارهای موارد خونریزی داخلی بعلت وجود بیماریهای مختلف است و در بعضی مواقع بعلت وارد شدن ضربه یا شستگی است. خونریزی داخلی ممکن است قابل رویت یا غیر قابل رویت باشد. ولی در صورت قابل رویت بودن نیز ، خیلی کمتر از آن چیزی که هست، دیده میشود. |
علایم
با مشاهده مکانیسم جراحت ، وجود صدمات و جراحتهایی که باعث خونریزی داخلی می شوند و علائم مشخص شوک ، خونریزی داخلی قابل تشخیص است.جراحت های خارجی حاد بعضی مواقع نشان دهنده خونریزی داخلی هستند. با وجود این ، نشانه های خارجی خونریزی داخلی اغلب جزئی بوده یا اصلاً دیده نمی شوند. ممکن است تنها ،
خونریزی خارجی خفیفی دیده شود.در مواردی که ضربه غیر نافذ است، کبودی جزئی در
پوست می تواند نشانه وجود جراحت و خونریزی در یکی از اعضای داخلی بدن باشد.
در حین بررسی دقیق تمام بدن ممکن است با نشانه های زیر برخورد کنید که در این صورت باید خونریزی داخلی را حتمی بدانید:
- کبودی یا ضربه های نافذ در گردن.
- جراحتهایی که در ناحیه سر شکاف ایجاد کرده اند.
- خونریزی از گوشها و بینی.
- استفراغ خونی و یا سرفه که همراه با خون باشد( خون قهوه ای رنگ و یا کفدار).
- خون مردگی در ناحیه قفسه سینه و یا نشانه های شکستگی احتمالی دندهها.
- جراحتهایی که در ناحیه قفسه سینه و یا شکم ایجاد پارگی کنند.
- تورم و کبودی قسمتهایی از شکم.
- سفت شدن و یا اسپاسم شکم( بیمار بر روی شکم خم میشود).
- وجود خون در ادرار .
- شکستگی استخوان ، خصوصاً شکستگی لگن خاصره و استخوانهای بلند بازو و ران.
گیجی ، ضعف شدید مخصوصا وقتیکه فرد ایستاده است، پریدگی رنگ صورت و لب ، پوست سرد و مرطوب ، تشنگی ، بیقراری ، ضعیف و تند شدن ضربان قلب (ممکن است نبض های انتهایی قابل لمس نباشند) پایین افتادن فشار خون ، تنفس سریع و سطحی و بالاخره کاهش سطح هوشیاری و بیهوشی علایم خونریزی داخلی و در واقع شوک ناشی از خونریزی داخلی هستند. که در این موارد بایستی بیمار سریعا به بیمارستان منتقل گردد.
اگر علائم زیر مشاهده شدند ، خونریزی داخلی خطرناک است :
- سخت شدن و اسپاسم ماهیچههای دیواره شکم .
- ضربه نافذ قفسه سینه و یا شکم.
- شکستگی استخوان ران و یا لگن خاصره ( که در این صورت احتمال خونریزی به میزان 1 لیتر و یا بیشتر میباشد ).
- خونمردگیهای حاد در پوست بدن.
- وجود علائم و نشانههای شوک.
نشانه های شوک در خونریزی داخلی
اگر خونریزی داخلی خیلی شدید باشد،
شوک ایجاد می کند و باعث از کار افتادن
قلب و
شش نهایتاً مرگ می شود.
نشانه های شوک که به خونریزی داخلی مربوط می شود عبارتند از :
- اضطراب و بیقراری(که از علائم اولیه و قطعی شوک است) و پرخاشگری و آشفتگی.
- تشنگی.
- رنگ پریدگی، مرطوب شدن و سردی پوست که اغلب با عرق شدید همراه است( معمولاً ابتدا دستها و پاها چنین می شوند)و احساس سرما.
- تند شدن و ضعیف شدن نبض.
- کاهش فشار خون ، معمولاً تا 60/90 میلی متر جیوه و یا پایین تر ، از علائم نهایی شوک است .
- تنفس سریع و احتمالاً سطحی.
- تغییر در سطح هشیاری.
- گشادی مردمک چشمها.
- و در موارد نادر ، لرزش بدن.
دلایل خونریزی داخلی
جراحت های عمیق ، پارگی و جراحت اعضای مختلف بدن( مثلاً پارگی یا لهیدگی
کبد و
طحال )، پارگی رگهای خونی، زخمهایی خونریزی دهنده و بافتهایی که شدیداً متورم شده اند، خونریزی داخلی ایجاد می کنند.قطع رگهای خونی قفسه سینه و یا شکم در عرض چند دقیقه و یا حتی چند ثانیه موجب مرگ می شود.
جراحت هایی که عمقشان زیاد است، باعث پارگی
سرخرگها و
سیاهرگهای اصلی و در نتیجه خونریزی داخلی می شود. جراحت های عمیق در ناحیه قفسه سینه و شکم نیز رگهای خونی زیادی را قطع می کند و باعث حرکت آزادانه خون به حفره بدن می شود.هرگونه جراحت در
ماهیچه و یا شکستگی استخوان نیز میتواند سبب خونریزی داخلی شود.
انواع خونریزی داخلی
خونریزی نای و ششها
چنانچه در این مراکز خونریزی ایجاد گردد، خون به منزله
جسم خارجی عمل کرده و باعث تحریک مخاط ششها شده و ایجاد
سرفه میکند. در این موارد خون با سرفه از دهان بیمار خارج میشود که به رنگ قرمز روشن بوده و کف آلود است.
خونریزی جمجمه
در صورتی که ضربهای به جمجمه وارد شده و باعث خونریزی شود، داخل سفیدی چشم ، قرمز رنگ شده و از بینی خونابه خارج خواهد شد. و یا ممکن است از گوشها و بینی خون خارج شود. در صورتیکه شکستگی ضعیف باشد و خون بیرون راه پیدا نکند تجمع خون در داخل جمجمه باعث فشار به مغز شده و فقط با سردرد و استفراغ مکرر و یا کاهش هوشیاری ممکن است خودش را نشان دهد. در صورت
ضربه به سر- استفراغ مکرر و
سردرد زنگ خطر بزرگی جهت اعلام
خونریزی داخل مغزی میباشد که میتواند باعث مرگ مصدوم گردد.
خونریزی دستگاه گوارش
هرگاه در مری و معده خونریزی ایجاد شود، بیمار خون روشن یا مواد قهوه ای رنگ استفراغ میکند. در صورت خونریزی از روده ها (بسته به محل) دفع خون روشن یا مدفوع قیری رنگ اتفاق میافتد.
در صورت
ضربه به شکم- دل درد شدید زنگ خطر بزرگی جهت اعلام خونریزی داخلی میباشد که میتواند باعث مرگ مصدوم گردد.
خونریزی از دستگاه ادراری و کلیهها
خونریزی از دستگاه ادراری و کلیهها با تغییر رنگ ادرار، کدر شدن ادرار و یا ادرار خونی مشخص میشود.
خونریزی غیر قابل رویت
خونریزی داخلی نسج در شکستگیها ، خونریزی کبد و طحال ،
خونریزی داخل حفره شکم ، خونریزی داخل قفسه سینه که خون دیده نمیشود بسیار خطرناک است و باید در تمام موارد تصادفات یا ضربهها مخصوصا به نواحی کبد و طحال در جستجوی علایم خونریزی داخلی بود.
کمکهای اولیه در خونریزی داخلی
- بیمار را به حالت راحت و بدون حرکت بخوابانید. مجروحینی که از ناحیه ستون فقرات و گردن آسیب دیدهاند باید تحت مراقبت بیشتری قرار گیرند تا صدمات این نواحی تشدید نشوند.
- کنترل علایم حیاتی: هر5 دقیقه ، علائم حیاتی را کنترل کنید( نبض- تنفس- فشار خون )
- کنترل راههای هوایی: مسیر تنفسی آزاد تمیزی برای مجروح فراهم کنید و مراقب علائم حیاتی باشید.
- قرار دادن بیمار در مناسبترین وضعیت: مثلا اگر بیمار دچار تهوع و استفراغ مکرر است او را به پهلو بخوابانید.
- از راه دهان هیچ چیز به مصدوم نخورانید. زیرا ممکن است مجروح استفراغ کند و با وارد شدن محتویات استفراغ به ریه ، مشکلات تنفسی جدیدی برای وی ایجاد شود.
- هرگونه خونریزی خارجی را مهار کنید.
- لباسهایی را که در ناحیه گردن و کمر ایجاد فشار می کنند، آزاد کنید.
- مراقبتها و کمکهای اولیه لازم را در مورد شکستگیها انجام دهید.مصدوم را به آرامی و با احتیاط جابه جا کنید.
- چنانچه احساس سرما میکند، او را گرم نگهدارید.
- هرچه سریعترمصدوم را به بیمارستان برسانید.در مورد خونریزی داخلی مهمترین کار رساندن بیمار به بیمارستان است. زیرا در این قبیل موارد در منزل نمیتوان برای بیمار کار موثری انجام داد.
- به یاد داشته باشید مصدومینی که دچار خونریزی در نواحی قفسه سینه و یا شکم شدهاند در اولویت درمان و انتقال قرار دارند.
کاربرد
آتل برای شکستگی های دست ویا پای جراحت دیده، کمک می کند که خونریزی داخلی مهار شود. در این موارد، آتل های بادی نیز مفید هستند.خونریزی هایی که در اثر جراحت یا بیماری در حفره قفسه سینه و یا شکم ایجاد می شوند، در صحنه حادثه قابل کنترل نیستند، حتی اگر از لباسهای بادی ضد شوک استفاده شود.
مباحث مرتبط با عنوان