مقدمه
انرژی هسته‌ای از عمده‌ترین مباحث علوم و تکنولوژی هسته‌ای است و هم اکنون نقش عمده‌ای را در تأمین انرژی کشورهای مختلف خصوصا کشورهای پیشرفته دارد. اهمیت و کاربرد روز افزون انرژی و منابع مختلف تهیه آن ، در حال حاضر جزء رویکردهای اصلی دولتها و یکی از مظاهر مهم زندگی جدید قرار دارد. به عبارت بهتر ، از مسائل مهم هر کشور در جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی بررسی ، اصلاح و استفاده بهینه از منابع موجود انرژی در آن کشور است. امروزه بحرانهای سیاسی و اقتصادی و مسائلی نظیر محدودیت
ذخایر فسیلی ، نگرانیهای زیست محیطی ، ازدیاد جمعیت ، رشد اقتصادی ، همگی مباحث جهان شمولی هستند که با گستردگی تمام فکر اندیشمندان را در یافتن راهکارهای مناسب در حل معظلات انرژی در جهان به خود مشغول داشته‌اند.
در حال حاضر اغلب ممالک جهان به نقش و اهمیت
منابع مختلف انرژی در تأمین نیازهای حال و آینده پی برده و سرمایه گذاریها و تحقیقات وسیعی را در جهت سیاستگذاری ، استراتژی و برنامه‌های زیربنایی و اصولی انجام می‌دهند. هم اکنون تدوین استراتژی که مرکب از بررسی تمامی پارامترهای تأثیر گذار در انرژی و تعیین راهکارهای مناسب جهت تمیزتر و کاراتر نمودن انرژی و
الگوی بهینه مصرف آن می‌باشد، در رأس برنامه‌های زیربنایی اکثر کشورهای جهان قرار دارد. در میان حاملهای مختلف انرژی ، انرژی هسته‌ای جایگاه ویژه‌ای دارد.
هم اکنون بیش از 430 نیروگاه هسته‌ای در جهان فعال می‌باشند و انرژی برخی کشورها مانند فرانسه عمدتا از
برق هسته‌ای تأمین می‌شود. مقدار انرژی مصرفی در ایالات متحده ، که یک کشور صنعتی پیشرفته است، بین سالهای 1920 تا 1970 با ضریبی حدود 40 افزایش یافته است. این بدان معنی است که در طول این 50 سال ، مقدار مصرف انرژی تقریبا هر 10 سال دو برابر شده است. با آنکه هنوز
زغال سنگ و
نفت وجود دارد. آشکار شده است که حتی با کوششهای بیشتر برای استفاده محتاطانه و صرفه جویانه از انرژی ، باز هم منابع انرژی جدیدی لازم است، انرژی حاصل از
شکافت هسته (و در دراز مدت ، از
همجوشی) می‌تواند این نیاز را مرتفع سازد.
آیا بحران انرژی حل می‌شود؟
نیاز برای منابع جدید انرژی در
بحران انرژی که ایالات متحده ، کشورهای غربی و ژاپن در سالهای 1974- 1973 با آن مواجه بودند شدیدا احساس می‌شد. این کمبود ناشی از آن بود که کشورهای تولید کننده نفت در خاورمیانه حمل نفت به بعضی از کشورهای پیشرفته صنعتی را کاهش دادند. این گونه رویدادها نظرها را بر روشهای دیگر تولید انرژی متمرکز کرد. از مصرف زغال سنگ که آلودگی بیشتری دارد به
انرژی خورشیدی ، و به نقش صنعت توان هسته‌ای در اقتصاد ما کشانید.
ارمغان فناوری هسته‌ای
پیشرفت توان هسته‌ای در ایالات متحده از آنچه در پایان جنگ جهانی دوم انتظار می‌رفت، کندتر بوده است. به دلایل گوناگون ، اداری و فنی عمدتا در ارتباط با جنگ سرد با اتحاد شوروی ،
کمیسیون انرژی اتمی آمریکا (
AAEC) که امروزه مرکز انرژی Department of Energy نامیده می‌شود. تأکیدی بر پژوهش ، درباره سیستمهای توان الکتریکی هسته‌ای نداشت تا آنکه در 1953
آیزنهاور به این امر اقدام کرد. در طی سالهای 1960
توان الکتریکی هسته‌ای از لحاظ اقتصادی با
هیدروالکتریسیته و
الکتریسیته حاصل از زغال سنگ و نفت رقابت آمیز شد.
در آغاز سال 1978، 65
راکتور هسته‌ای با ظرفیتی بیش از 47 میلیون کیلووات که حدود 9% تولید توان کل الکتریکی ملی است در حال کار بود. با حدود 90 راکتور که در دست ساختمان بود انتظار می‌رفت که بخش هسته‌ای محصول الکتریسیته آمریکا در 1980 به حدود 17% و در 1985 به حدود 28% برسد. در مابقی جهان ، در آغاز 1978 ، حدود 130 راکتور توان هسته‌ای با ظرفیتی حدود 50 میلیون کیلو وات در حال کار بود و انتظار می‌رفت در سال 1995 تعداد آنها به حدود 325 راکتور برسد.
قدرت انرژی هسته‌ای
روشهای استفاده از انرژی هسته‌ای کاملا تازه تکامل یافته‌اند، اما نخستین نتایج بدست آمده از بکار گیری این روشها مهم‌اند. بدون تردید ، تکامل بیشتر روشهای تولید و
کاربرد انرژی هسته‌ای فرصتهای بی سابقه جدیدی را در پیش روی دانش ، فن و صنعت فراهم خواهد آورد. تجسم میزان کامل این فرصتها در مرحله نوین دشوار است. آزادی انرژی هسته‌ای قدرت بیکرانی را در اختیار انسان گذاشته است، مشروط بر اینکه این انرژی در راه هدفهای صلح آمیز بکار گرفته شود.
باید این را نیز بخاطر داشت که طراحی
راکتور‌های هسته‌ای یکی از نتایج بسیار مهم
ساختار درونی ماده است. تابش گسیلی از
اتمها و هسته‌های اتمی نامرئی و نامحسوس به نتیجه عملی کاملا مرئی ، یعنی آزاد سازی و استفاده از
انرژی هسته‌ای نهان در
اورانیوم ، منتهی شده است. این نتیجه به یقین اثبات می‌کند که نظرات علمی ما درباره اتمها و هسته‌های اتمی درست‌اند، یعنی واقعیت عینی طبیعت را بازتاب می‌دهند.
مباحث مرتبط با عنوان
