یحیی بن عبدالله بن حسن بن حسن بن علی بن ابیطالب از بزرگان در زمان خلافت
موسی الهادی و
هارون الرشید بود.
امام جعفر صادق علیه السلام او را در مدینه تربیت کرد و او در فقه و حدیث تبحّر یافت و مردم را بسوی خود دعوت کرد.
بسیاری از مردم
مکه و
مدینه و
یمن و
مصر و مغرب دعوت او را پذیرفتند و با او بیعت کردند به بسیاری از نقاط مسافرت کرد و در طبرستان دعوت خویش را علنی نمود.
هارون الرشید، فضل بن یحیی برمکی را با پنجاه هزار نفر سپاه مأمور قلع و قمح او کرد و او در ضعف قرار گرفت و از هارون امان خواست، هارون الرشید نیز به خط خویش او را امان داد و مقدم او را در
بغداد گرامی داشت و هدایایی نیز به او بخشید.
تا اینکه شنید باز مخفیانه مردم را به سوی خویش دعوت می کند سرانجام هارون الرشید او را در نزد فضل بن یحیی زندانی کرد ولی فضل پس از چندی از سر دلسوزی او را آزاد نمود و این یکی از علل اختلاف میان هارون و برمکیان بود.
به دستور هارون دوباره یحیی را گرفتند و در سردابی زندانی ساختند و غلام خود مسرور را مأمور و موکل او نمود تا سرانجام در حدود سال 180 هجری قمری از تشنگی و گرسنگی در زندان در گذشت.
منابع:
تاریخ بیهقی ص 414 و 415 و تجارب السلف ص 138 و 139
