امام علی علیه السلام پس از آنکه از مذاکره با خوارج مأیوس شد، به سازماندهی و آرایش سپاه پرداخت؛ فرماندهی بخش راست سپاه را به حجر بن عدی و بخش چپ را به شبت بن ربعی واگذار کرد؛ ابوایّوب انصاری را فرمانده سواره نظام و ابوقتاده را فرمانده پیاده نظام قرار داد؛ و چون هشتصد تن از اصحاب پیغمبر در این نبرد در رکاب امام علیه السلام شرکت داشتند، فرماندهانی آنان را به قیس بن سعد بن عباده واگذار کرد. خودش نیز در قلب لشگر قرار گرفت.

آن‌گاه در بخش سواره نظام، پرچم «امان»‌ی برافراشت و به ایّوب انصاری دستور داد که فریاد زند:« راه توبه باز است. هر کس دور این پرچم گرد آید، توبه‌اش پذیرفته می‌شود؛ هر کس به کوفه برود یا از این گروه جدا شود، در امن و امان است. ما اصرار به ریختن خون شما نداریم.»

عده‌ای از سپاه مقابل دور پرچم گرد آمدند و امام علیه السلام توبه آنان را پذیرفت. سپس به یاران خود دستور داد که تا دشمن نبرد را آغاز نکرده، آنان آغاز نکنند.

عده‌ای از خوارج به سپاه امام علیه السلام حمله‌ور شدند و اینجا بود که امام به یاران خود فرمان حمله داد. در این نبرد، در کم‌ترین زمان ممکن، سپاه علی علیه السلام به پیروزی رسید؛ همه خوارج از پا درآمدند و فقط نُه نفر از آنان جان سالم به در بردند.
امام پس از پایان نبرد، رو به اجساد خوارج کرد و فرمود:« بدا به حال‌تان! آن کس که شما را فریب داد، زیان بزرگی بر شما وارد ساخت.»
آن گاه رو به یاران خود کرد و فرمود:« پس از من سراغ جنگ با خوارج نروید چرا که دشمن اصلی شما معاویه است.»

منابع:

• فروغ ولایت، ص 728 - 731