نگاه کلی
عقده‌های لنفی یا به عبارت دیگر گره‌های لنفی ساختمان‌هایی هستند لوبیایی شکل و پوشیده شده بوسیله کپسول همبندی که در سراسر بدن در مسیر رگهای لنفی قرار گرفته‌اند. عقده‌های لنفی در زیر بغل ، کشاله‌های ران ، در امتداد رگهای بزرگ گردن ،
قفسه سینه به تعداد زیاد و به صورت گروهی یافت می‌شوند. هر عقده دارای یک قسمت محدب و یک ناحیه فرو رفته به نام ناف می‌باشد که ناف عقده محل ورود
شریان و
اعصاب و خروج رگهای لنفی وابران و وریدی می‌باشد.
لنف توسط رگهای لنفی آوران و از سطح محدب وارد عقده شده و پس از فیلتره شدن در عقده توسط رگهای لنفی وابران از ناحیه ناف عقده خارج می‌گردد. از کپسول اطراف عقده استطاله‌هایی به نام ترابکول منشعب و به درون عقده نفوذ می‌نمایند که این ترابکولها همراه با سلولها و الیاف رتیکولر ، داربست عقده را تشکیل می‌دهند.
ساختمان گره لنفی
از نظر ساختمان بافتی هر عقده دارای یک ناحیه قشری (cortex) و یک ناحیه مغزی (Medulla) می‌باشد.
قشر عقده لنفی
قشر عقده از ندولها ، بافت لنفی ننتشر در بین آنها و سینوسها تشکیل شده است. قسمت سطحی قشر را که عمد تا حاوی ندولهای لنفاوی ثانویه با مراکز زایای مشخص می‌باشد. کورتکس خارجی قسمت عمقی قشر که در مجاورت مغز قرار دارد به کورتکس داخلی موسوم است. کورتکس خارجی حاوی لنفوسیتهای B ، ماکروفاژها و سلولهای معرفی کننده
آنتی‌ژن به نام سلولهای دندریتیک می‌باشد. سلولهای دندریتیک دارای زواید سیتوپلاسمی همبندی هستند که فقط با رنگ آمیزی اختصاصی قابل مشاهده اند کورتکس داخلی عمدتا حاوی
لنفوسیتهای T می‌باشد و ندولهای لنفاوی به ندرت دیده می‌شوند. این ناحیه محل تکثیر
لنفوسیتهای B فعال شده و تشکیل
پلاسماسلها می‌باشد.
مغز عقده لنفی
در ناحیه مغزی سلولهای لنفاوی ندول تشکیل نداده‌اند و به صورت طنابهای پهن دیده می‌شوند که به طنابهای مغزی موسومند. طنابهای مغزی از لنفوسیتهای B و T و تعداد زیادی پلاسماسل تشکیل شده‌اند. در حد فاصل طنابهای مغزی سینوسهای مغزی قرار گرفته‌اند.
سینوسهای عقده لنفی
سینوسها در عقده‌های لنفی ، کانالها یا فضاهای وسیع و نامنظمی هستند که بوسیله سلولهای آندوتلیال پهن و نازک و
ماکروفاژها پوشیده شده‌اند و شبکه‌ای از الیاف رتیکولر این پوشش را حمایت می‌کند. پوشش سینوسها ناقص و ناپیوسته بوده و عبور آزادانه لنف را از سینوسها به پارانشیم عقده امکان پذیر می‌سازد و برخلاف رگهای خونی و لنفی فضای مرکزی سینوسها حاوی سلولهایی ستاره‌ای با زواید سیتوپلاسمی بلند می‌باشد. که این سلولها به یکدیگر و به دیواره سینوس متصل بوده و شبکه‌ای را در درون سینوس بوجود می‌آورند.
لنف وارده به عقده از طریق رگهای لنفی آمدان وارد سینوس زیرکپسولی شده و پس از طی سینوسهای قشری به سینوسهای مغزی رسیده و سرانجام توسط رگهای لنفی وابران عقده را ترک می‌کند. با توجه به ساختمان ویژه و سطح وسیع سینوسهای لنفی ، ضمن عبور لنف از سینوسها حدود 99 درصد آنتی‌ژن‌های آن برداشته می‌شود. به همین دلیل گفته می‌شود که عقده‌های لنفاوی محل تصفیه لنف می‌باشد. از آنجایی که عقده لنفی محل تکثیر و تزاید لنفوسیتها می‌باشد و لنف خروجی حاوی لنفوسیتهای بیشتری نسبت به لنف ورودی است عقده لنفی را غده لنفی نیز می‌نامند که اسم مناسبی برای آن نمی‌باشد.
گردش خون
شریان عقده لنفی از طریق ناف وارد عقده شده و در مغز به چند شاخه تقسیم می‌گردد انشعابات کوچکتر آنها در مغز ،
شبکه مویرگی مغز را تشکیل می‌دهند. و پس از نفوذ به کورتکس شبکه مویرگی ندولها و کورتکس داخلی را بوجود می‌آورند. مویرگها به وریدچه‌ها تبدیل و نهایتا به صورت
ورید از ناف عقده آن را ترک می‌کنند. گردش خون ، اصلی‌ترین راه ورود لنفوسیتها به عقده می‌باشد. و خروج لنفوسیتها از خون در وریدچه‌های پشت مویرگی انجام می‌گیرد.
وریدچه‌های پشت مویرگی توسط سلولهای آندوتلیال مکعبی و بلندی پوشیده شده‌اند و به همین دلیل به وریدچه‌های آندوتلیال بلند نیز موسومند که علاوه برعقده‌ها در
طحال ،
لوزه‌ها و پلاکهای پی‌یر نیز دیده می‌شوند. سلولهای آندوتلیال این وریدچه‌های غیرعادی حاوی رسپتورهایی برای لنفوسیتها هستند که عبور لنفوسیت از جدار آنها را تسهیل می‌کند. بدین ترتیب لنفوسیتها بین خون و لنف درگردش می‌باشند و لنفوسیتهای باعمر طولانی ممکن است این چرخه را چندبار تکرار نمایند. به نظر می‌رسد چرخش لنفوسیتها بین
خون و
ارگانلهای لنفی برای تجهیز سیستم ایمنی صورت می‌گیرد.
رگهای لنفی
به استثنای ارگانهای معینی نظیر
سیستم عصبی مرکزی ،
استخوان و
غضروف در بیشتر ارگانها و
بافتهای بدن همراه و به موازات رگهای خونی رگهای دیگری به نام رگهای لنفی وجود دارند. این رگها به صورت بن‌بست از بافتها سرچشمه می‌گیرند. مایعات میان بافتی موسوم به لنف را از بافتها جمع آوری و به
سیستم گردش خون باز می‌گردانند. جریان لنف یک طرفه بوده و از بافتها به سوی قلب می‌باشد. رگهای لنفی کوچک به هم پیوسته و سرانجام از طریق دو مجرای بزرگ به نام‌های مجرای توراسیک و مجرای لنفاوی راست به وریدهای ترقوه‌ای منتهی می‌شوند.
مباحث مرتبط با عنوان
