کلیسای بتلهم

بلندترین کلیسای جلفا است و گنبد آن بزرگتر از کلیساهای دیگر است و از نظر نقاشی‌های داخل نمازخانه بهتر از کلیسای وانک است . این کلیسا در سال 1627 بنا شد .
بانی این کلیسا شخصی ثروتمند بود به نام خواجه پطروس . خواجه پطرس بانی ساخت میدان بزرگ جلفا نیز هست .
گنبد کلیسای بتلهم دو پوش است 8 پنجره دور گنبد دارد از داخل نمازخانه دور گنبد با نقاشی‌های زیبایی آزین یافته است و سقف آن با گلبوته‌های زیادی زنگاری شده است . محراب آن نسبتاٌ وسیع است و دور تا دور آن 12 تصویر وجود دارد طبق روایات سال خوردگان این کلیسا از روی حسادت بنا شده است .
می‌گویند بانی کلیسای مریم به خادم خود دستور می‌دهد که روز هفته‌ی مقدس خواجه پطروس را به کلیسا راه ندهد به خاطر همین خواجه پطروس بعد از این ماجر خود کلیسایی بنا می‌کند تا به قول معروف پا در کفش آودیک بانی ساختمان کلیسای مریم بکند ، ولی بعضی‌ها نیز می‌گویند چون در روز هفته‌ی مقدس خواجه پطروس به کلیسای مریم می‌رود و جایی برای نشستن نمی‌یابد بنا را بر این می‌دارد که خود کلیسایی بسازد این کلیسا روبروی کلیسای مریم واقع است .




در سال 1970 هنگام تعمیر گنبد کتیبه‌ای یافته می‌شود که نام چند نقاش که نقاشی دیوارهای کلیسا را به عهده داشته‌اند آورده شده بود این نقاشان عبارت بودند از میناس - ماردیروس - آسدوازادور ( میناس یکی از نقاشان مشهور اصفهان بوده است )
این کلیسا دو انجیل خطی دارد که بر پوست نوشته شده‌اند که به سال هزار و صد و هشتاد و هفت میلادی بوده است .
در سمت غرب محوطه‌ی کلیسا قبر خواجه پطروس بانی کلیسا و خواجه غوکاس فرزندش و فرزند خواجه غوکاس قرار گرفته است .
کلیسای بتلهم به خاطر داشتن جاذبه‌ توریستی و به علت فرسودگی در حال حاضر به عنوان یک موزه استفاده می‌شود و مراسم مذهبی در آن انجام نمی‌شود . ولی هر ساله در آخر مرداد ماه بنا بر رسم ارامنه به 12 کلیسای موجود در جلفا سر می‌زنند و در هر کدام از کلیساها شمع روشن کرده دعا می‌خوانند و فقط در همین روز خاص است که این کلیسا شاهد رفت و آمد ارامنه می‌شود .