دید کلی :
بیشتر کاربردهای فنی
آهنربای الکتریکی بر توانایی جذب و نگهداری اجسام آهنی مبتنی است. در این کاربردها نیز آهنربای الکتریکی نسبت به
آهنرباهای دائمی امتیازهای چشم گیری دارند. زیرا تغییر جریان داخلی آهنربای الکتریکی تغییر سریع نیروی بالابرنده آن را امکان پذیر میسازد.
نیرویی که در آهنربایی با آن اجسام آهنی را جذب میکند با افزایش فاصله بین آهنربا و
آهن به تندی کاهش مییابد. به این دلیل ، نیروی بالابرنده آهنربای الکتریکی ، معمولا با نیرویی معین میشود که بر آهن واقع در مجاورت بلافصله خود وارد میکند. به عبارت دیگر ، نیروی بالابرنده یک آهنربا مساوی نیرویی است که برای جدا کردن آن تکه تمیزی از آهن صاف که جذب آن شده لازم است.
برای بدست آوردن آهنربای الکتریکی با نیروی بالا برنده تا حد امکان زیاد ، باید سطح تماس بین قطبهای آهنربا و جسم آهنی جذب شده (معروف به جوشن) را افزایش داد، و سعی کرد تا تمام خطوط
میدان مغناطیسی فقط از آهن بگذرد، یعنی تمام فواصل هوا یا شکافهای بین جوشن و قطبهای آهنربا حذف شوند. برای این منظور باید سطوح قوه تغذیه میشود میتواند باری به جرم 80 تا 100Kg را نگه دارد.
کاربرد آهنرباهای الکتریکی با نیروی بالا برندگی زیاد :
از آهنرباهای با نیروی بالابرهای بزرگ در
مهندسی برای مقاصد گوناگونی استفاده میشود. مثلا ،
جرثقیلهایی که با آهنربای الکتریکی کار میکنند، در
کارخانههای استخراج فلز و
فلزکاری برای حمل تکههای آهن یا ادوات که باید روی آن آشکار شود جذب آهنربای الکتریکی نیرومندی میشود. کافی است که جریان را وصل کنیم تا جسم در هر وضعی بر میز کار ثابت شود، یا جریان را قطع کنیم تا جسم رها شود.
برای جدا کردن
مواد مغناطیسی از اجسام غیر مغناطیسی ، نظیر جداسازی سنگآهن از کلوخ
«جداسازی مغناطیسی) ، جدا کنندههای مغناطیسی به کار میروند، که در آنها مادهای که باید تصفیه شود از
میدان مغناطیسی نیرومند آهنربای الکتریکی میگذرند. این میدان تمام
ذرات مغناطیسی را از ماده جدا میکند.
اخیرا آهنرباهای الکتریکی پرقدرت با سطوح عظیم
قطبها کاربردهای مهمی در ساختمان شتابدهندهها یافتهاند، یعنی وسایلی که در آنها
ذرات باردار الکتریکی
الکترونها و
پروتونها) تا سرعتهای بسیار بالایی که به انرژی 10
8 تا 10
9 الکترون ولت مربوطند، شتاب داده می شوند. باریکه هایی از چنین ذرات که با سرعت بسیار زیادی حرکت میکنند ابزار عمده ای برای بررسی ساختار اتمیاند. آهنرباهایی که در این وسایل به کار میروند حجمهای عظیمی دارند.
آهنرباهای الکتریکی با قطب های مخروط ناقص :
وقتی که لازم باشد میدان مغناطیسی بسیار نیرومندی را فقط در ناحیه کوچکی بدست میآوریم، آهنرباهای الکتریکی با قطبهایی به شکل
مخروط ناقص به کار میروند. آن گاه در فضای کوچک بین آنها میدانی با
القای مغناطیسی با 5T را میتوان به آسانی به دست آورد. چنین آهنرباهای الکتریکیای عمدتا در
آزمایشگاههای فیزیک برای آزمایشهایی با
میدان مغناطیسی نیرومند به کار می روند.
کاربردهای پزشکی آهنرباهای الکتریکی :
انواع دیگر آهنربای الکتریکی نیز برای مقاصد خاصی طراحی شده اند. مثلا ، پزشکها برای خارج کردن برادههای آهن که تصادفی وارد
چشم شده باشند از آهنربای الکتریکی استفاده میکنند. برای خارج ساختن
سوزن و سایر اشیا تیز فرو رفته در پا و سایر اعضای بدن از آهنرباها استفاده میشود.
مباحث مرتبط با عنوان: