1. چند دانه ماسه ، مقداری خاک اره ، یا خرده ریزه کاغذ خشک کن را داخل شیشه ای بریزید . شیشه را تا بیش از نصف آب کنید ، آن را در داخل آب یک قابلمه حرارت دهید . گرم شدن آب را حس کنید و یا دمای آن را اندازه بگیرید .
مشاهده خواهید کرد که :
به محض اینکه آب گرم شد ، ذرات داغتر به طرف بالا حرکت می کنند . حرکت شن ها به گونه ای است که نشان می دهد جریان گرمایی از ته ظرف به سمت بالا می باشد .
توضیح :
وقتی مایعات گرم شدند ، منبسط می شوند و فضای بیشتری را اشغال می کنند . به عبارتدیگر وقتی گرم شدند سبکتر می شوند .
جا به جا شدن گرما به این ترتیب صورت می گیرد که قسمت سبک شده آب به طرف بالا حرکت کرده و قسمت سنگین تر و سردتر پائین می آیند . این جریان تا زمانی که اختلاف دما داخل ظرف مورد آزمایش وجود دارد ، ادامه می یابد .
اکنون می توانید پی ببرید که چرا کوره ها و یا آبگرمکن ها را بیشتر در طبقات پائین و در زیر زمین ها قرار می دهند تا در طبقات بالاتر .
2 . از یک پاکت شیر یا یک قطعه مقوا مطابق شکل یک فرفره و یک مارپیچ ببرید . مطابق شکل هر کدام را روی یک میل بافتنی یا چوب باریکی سوار کنید و در بالای یک بخاری روشن ، رادیاتور داغ شوفاژ یا لامپ الکتریکی روشن بگیرید .
مشاهده خواهید کرد که :
فرفره می چرخد و مارپیچ به نظر می رسد که دارد بالا می رود .
توضیح :
کار این اسباب بازی های ماشینی کوچک مبتنی بر حرکت جریان هوا می باشد . این حرکت بر اثر بالارفتن هوای گرم و پایین آمدن هوای سرد ایجاد می شود .