اطلاعات اولیه
شاید شما هم دیدهاید که در زمستانهای خیلی سرد ، وقتی کوچه یخبندان است، روی یخ نمک میریزند تا آب شود. اما آیا تا به حال فکر کردهاید چرا نمک سبب میشود که یخ زود آب شود؟ آیا آن را گرم میکند؟
مواد لازم برای آزمایش
برای انجام این آزمایش تقریبا یک کیلوگرم یخ و 200 گرم نمک طعام ضرورری است. علاوه بر آنها دو کاسه معمولی ، و یک
دماسنج مخصوص آب و دو
لوله آزمایش باید فراهم سازید.
شرح آزمایش
یخ را خرد کنید و در هر کاسه نصف آن را بریزید. در هر لوله آزمایش هم تا نصف آب سرد پرکنید. و در ادامه این آزمایش هر یک از لولهها را در داخل یخ فروبرید. اکنون فقط روی یکی از ظرفها روی یخ نمک بپاشید. بعد از چند دقیقه آب داخل لولههای آزمایش را بررسی کنید. خواهید دید آنکه در توی یخ و نمک است، یخ بسته ، در صورتی که دیگری به همان وضع باقی مانده است و حالا دماسنج را در هر یک از ظرفها داخل خردهیخها فرو برید ملاحظه خواهید کرد که در توی یخ معمولی صفر درجه را نشان میدهد.
در حالی که در داخل یخ و نمک (15-) درجه را مشخص میکند. پس نمک گرما تولید نمیکند تا یخ را آب کند بلکه نقطه ذوب یخ را (که صفر درجه است) پایین میبرد و دلیل اینکه آب داخل لوله آزمایش در توی یخ و نمک زود یخ میبندد این است که آب (15-) درجه مجاور لولهی آزمایش قرار میگیرد در مجاورت آن با آب توی لولهی آزمایش سبب یخ بستن آن میشود.
نتایج
بطور کلی هر نوع ناخالصی در آب سبب میشود که دمای انجماد آب پایین رود. مثلا اگر در دو ظرف آب بریزیم، و روی یکی
سرکه اضافه کنیم و هردوی آنها را کنار هم در
فریزر قرار دهیم بعد از مدت کوتاهی خواهیم دید که آب معمولی یخ بسته اما دیگری به همان حال باقی میماند. گاهی شیمیدانها با کمک گرفتن از این روش آب خالص و ناخالص را از یکدیگر تشخیص میدهند. آنها دمای آب را به تدریج پایین میبرند، اگر در صفر درجه یخ ببندند، دلیل بر خالص بودن آن است. اما یخ بستن در دماهای پایینتر از آن ، ناخالصی آب را نشان میدهد.
مباحث مرتبط با عنوان