انفجار اعم از عادی یا هستهای عبارت است از رهایی مقدار زیادی انرژی در مدت زمانی بسیار کوتاه و در فضای محدود. |
|
ساختار انفجاری هستهای
در انفجار هستهای حرارت و فشار حاصل از اندازهای است که جرم بمب و همه مواد موجود در فضای مزبور را در آن واحد زمان بصورت تودهای از گاز داغ ، ملتهب و فشرده در آورده و تشکیل گوی آتشین که در حدود چند میلیون درجه حرارت است میدهد، این گوی آتشی بلافاصله انبساط کرده و به لایههای بالای جو صعود میکند. انبساط سریع گوی آتشین فشار اطراف خود را بالا برده و موج انفجاری بسیار شدیدی و یا موج ضربه فوق العادهای در زمین یا آب یا در زیر زمین ایجاد میکند که اثر تخریبی انفجار مربوط به آنهاست.
مشخصات انفجاری هستهای
- در نزدیکی انفجار سرعت موج از یک کیلومتر درثانیه یعنی هزارها کیلومتر در ساعت بیشتر است.
- قسمت عمدهای از انرژی انفجار بصورت حرارت و نور آزاد میشود که در منطقه وسیعی ایجاد آتش سوزی نموده و حتی در فاصلههای دورتر سبب سوختگی در پوست بدن موجودات زندهای که در معرض آنها قرار گرفته باشند میگردد.
- مقدار زیادی اشعه نامرئی هستهای به نام تشعشع هستهای اولیه بوجود میآید که قدرت نفوذ فوق العادهای داشته و بر حسب شدت تشعشع آنها آثار بیولوژیکی تشعشعات هستهای وخیم یا کشنده در موجودات زنده بوجود میآورند.
- مواد حاصل از انفجارهای هستهای به شدت رادیو اکتیو بوده و منطقه وسیعی را بطوری آلوده میسازد که بر حسب نزدیکی یا دوری از مرکز انفجار تا مدتی غیر قابل سکونت خواهند بود مانند هیروشیمای ژاپن.
- در انفجارهای معمولی درجه حرارت در مرکز انفجار به حدود 5000 درجه سانتیگراد درمورد انفجارهای هستهای به دهها میلیون درجه میرسد.
حوزه انفجارهستهای
قطر کره آتشین از
بمب هستهای یک مگاتنی در یک هزارم ثانیه به حدود 150 متر رسیده و در هر ثانیه به حداکثر اندازه خود که حدود 2000 متر است میرسد و پس از یک دقیقه نسبتا سرد شده و روشنایی خود را از دست میدهد این زمانی است که انفجار 7 کیلو متر صعود کرده است. برای تصور میزان درخشندگی آن کافیست اشاره کنیم که:
- از فاصله یکصد کیلومتری از نور خورشید در وسط روز درخشندهتر است.
- در پارهای از آزمایشها که در طبقات بالای جو انجام گرفته نور حاصله از فاصله 1000 کیلومتری محسوم بوده است که تحت بعضی شرایط این نور میتواند موجب کوری موقتی یا سوختگی دائمی شبکیه چشم شود.
- در موقع آزمایشات هستهای در معرض بودن تصادفی اشخاص موجب سوختگی شبکیه چشم درمسافت 10 مایلی در سلاح 20 کیلو تنی شده است.
- گوی آتشین همانطور که به سرعت بزرگ شده و صعود میکند تغییر شکل داده و پهنتر میشود، ضمناً هوا و خاک و عناصر دیگر را از پایین به داخل خود میمکد و به همین ترتیب دنبالهای از غبار تشکیل میشود که گوی آتشین را به زمین وصل میکند. کره آتشین به تدریج سرد شده و بصورت ابری متلاطم در میآید که ابتدا سرخ رنگ بوده و بعد سفید میشود، در این حال با دنباله خود شکل قارچی به خود میگیرد.
تخریب بعد از انفجار هستهای
- چنانچه انفجار در سطح زمین یا نزدیکی آن اتفاق بیافتد، مقدار زیادی خاک و شن و مواد مختلف بخار شده و همراه با گوی آتشین بالا میروند، یک صدم انرژی سلاح مگاتنی در ترکش سطحی کافی است که 4000 تن خاک و شن و سنگ را بخار نماید. این مواد که بدین ترتیب به داخل گوی آتشین کشیده شده با مواد رادیو اکتیو مخلوط میشوند و ابر اتمی قارچی شکل انفجارات اتمی را شکل میدهند. ذرات این باد به تدریج به زمین بازگشته و یا در اثر برف و باران به زمین ریخته خواهد شد، این عمل ریزش اتمی نامیده شده و منبع تشعشعات باقیه خواهند بود.
- در انفجارهای زیر آبی مقدار زیادی آب بخار خواهد شد، یک صدم انرژی سلاح یک مگاتنی کافیست که 20000 تن آب را بخار کند.
- انفجار زیر زمینی اتمی ایجاد تکانهایی مانند زمین لرزه مینماید، در اثر این لرزش و جابجا شدن در قسمتی از سطح زمین خرابی بوجود میآید، اما انرژی یک زلزله قوی با انرژی یک میلیون بمب اتمی برابر است!
تقسیم بندی انرژی انفجار سلاح اتمی
مجموع انرژی حاصله که به نام قدرت بمب نامیده میشود به سه اثر اولیه تقسیم میشود. گر چه تقسیم بندی انرژی تا اندازهای به نوع سلاح و سوختنش و شرایط انفجار بستگی دارد، ولی بطور کلی بصورت زیر تقسیم بندی میشود.
- 50% انرژی به توسط موج انفجاری یا موج ضربه حمل می شود.
- 35% انرژی را تشعشع حرارتی و امواج نورانی در خود دارند.
- 15% انرژی را تشعشع هستهای (5% تشعشع ابتدایی 10% تشعشع باقیه) دارد.
مباحث مرتبط با عنوان