در بینش
شیعه امامان معصوم علیهم السلام به عنوان « ساسه العباد » یعنی شایسته ترین عناصر برای رهبری سیاسی جامعه و افرادی که برجسته ترین سیاستمداران در زمینه تدبیر الهی بندگان خدا می باشند، شناخته شده اند.
آنان این مسئولیت را از جانب خداوند متعال به دوش دارند و در هر شرائط مناسبی با اوضاع جامعه به بهترین شیوه آن را به منصه ظهور می رسانند یا با تشکیل حکومت به شکل رسمی یا با قیام و نهضت و یا با اشراف کامل بر اوضاع سیاسی و ارائه رهنمود به جامعه و اتمام روشنگری برای مردم و نخبگان.
حضرت علی بن الحسین علیه السلام در عصر خود یکی از قوی ترین عملکردهای سیاسی را در طول تاریخ از خود به یادگار گذاشته اند که برخی از جنبه های آن در طول دوران اسارت حضرت تا برگشت به مدینه مورد بررسی قرار گرفت و در
مقطع پس از شهادت حضرت امام حسین تا هنگامه ورود به مدینه، به آن اشاره شد.
و به بخش عمده دیگر در بررسی بعد سیاسی وجود اقدس حضرت در مواجهه با زمامداران خود کامه و خون آشام اموی و مسائل سیاسی خرد و کلان جامعه اشاره می شود.
در این قسمت در راستای بررسی بعد فرهنگی وجود مبارک امام سجاد علیه السلام و پایه گذاری یک نهضت فرهنگی فراگیر به بازخوانی یک سند تاریخی بسیار با ارزشی که از قلم مبارک امام سجاد علیه السلام صادر شده است می نشینیم تا روشن گردد در دیدگاه امام نه تنها «
سیاست عین دیانت است » که با هشداری قاطع به یک عالم درباری، چگونه به افشاگری علیه نظام حاکم برخواسته و نقش منحصر به فرد علما را در تائید و یا تخریب نظام سلطه بازگویی می فرمایند و با ذکر خطر دنیاگرائی برای عالمان، به گونه ای بدیع به ریشه یابی انگیزه های روحی و روانی عملکرد عالمان وابسته به دربارها می پردازند.
در واقع این نامه بازگو کننده مواضع سیاسی حضرت علیه السلام در آن شرائط می باشند، این نامه سیاسی اثبات می کند که حضرت نه تنها پیشوای اهل عبادت بلکه رهبری برجسته در میدان سیاست و جهاد است که همه چیز حتی سیاست را با صحیفه اخلاق در آمیخته و با این شیوه الهی در صدد مبارزه با تحکیم پایه های ظلم و ستم بر آمده است، برای بررسی این نامه با ارزش ابتدا باید بیوگرافی مختصری از مخاطب آن به نام
محمد بن مسلم بن شهاب زُهری بیان کنیم و سپس
متن نامه را مورد توجه قرار دهیم.
مراجعه شود به: