یک سوال
از مهمترین سوالاتی که هر کسی از خود می‌پرسد این است که ما برای چه آفریده شده‌ایم؟ و هدف آفرینش انسانها و آمدن به این جهان چیست؟
پاسخ خداوند به این سوال
خداوند در قرآن می‌فرماید : «
و ما خَلقَتِ الجِنَّ و الانسانَ اِلّا لِیَعبُدون ،
و ما جن و انس را نیافریدیم مگر برای اینکه مرا پرستش کنند.» (
سوره ذاریات _ 56)
من نیازی به آنها ندارم «
و ما اُریدُ مِنهُم مِن رِزقِ و ما اُریدَ اِن یَطعَمون»
خداوند است که به بندگانش روزی می‌دهد و صاحب قوت و قدرت است. «
اِنَّ اللهَ هُوَ الرَّزّاق ذُو القُوَّةِ المَتین» این چند آیه که در نهایت اختصار و فشردگی است پرده از روی حقیقتی که همه خواهان آگاهی از آنند بر می‌دارد و ما را در برابر هدفی بزرگ قرار می‌دهد.
توضیح اینکه بدون شک هر فرد عاقل و حکیمی که کاری انجام می‌دهد هدفی برای آن در نظر دارد و از آنجا که خداوند از همه عالمتر و حکیمتر است این سوال پیش می‌آید که چرا او انسان را آفرید؟ آیا کمبودی داشت که با
آفرینش انسان آن کمبود بر طرف می‌شد؟ آیا نیازی داشت که ما را برای پاسخگویی به آن آفریده؟ در حالی که وجود او از هر جهتی کامل و در بی‌نهایت است.
هدف آفرینش از دیدگاه قرآن
خداوند می‌فرماید : «
الَّذی خَلَقَ المَوتَ و الحَیوةَ لِیَبلُوَکم ایُّکُم اَحسَن عملاً ؛
او کسی که مرگ و زندگی را آفرید تا شما را آزمایش کند که کدامین نفر بهتر عمل می‌کند.» (
سوره ملک _ 2) در این آیه مساله آفرینش ، آزمایش و امتحان انسانها از نظر حسن عمل به عنوان یک هدف معرفی شده است.
علم و آگاهی
خداوند می‌فرماید : «
الله الَّذی خَلقَ سَبعَ سَمواتٍ و مِن الاَرضِ مِثلَهُنَّ یَتَنَزَّلُ الاَمرُ بَینَهُنَّ لِتَعلَموا انَّ الله کُلُّ شی‌ءٍ قَدیر و اِنَّ اللهَ قد اَحاطَ بِکُلِِّ شَیءٍ عِلما ؛
خدا آن کسی است که هفت آسمان را آفرید و مانند آن آسمانها از زمین خلق فرمود و امر نافذ خود را بین هفت آسمان و زمین نازل کرد تا بدانید خدا بر هر چیز توانا و به احاطه علمی بر همه امور آگاه است.» (
سوره طلاق _ 12) همانگونه که ملاحظه نمودید در آیه فوق علم و آگاهی از قدرت و
علم خداوند به عنوان هدفی برای آفرینش ذکر شده است.
رحمت الهی
خداوند می‌فرماید : «
و لَو شاءَ رَبُّکَ لِجَعلِ النَّاسِ اُمَّةً واحِدةً . . . اِلّا مَن رَحِمَ رَبُّکَ و لِذلِکَ خَلَقَهُم و تَمَّت کَلِمَةُ رَبُّکَ لَاَملَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الجَنَّةِ و النَّاسِ اَجمَعین ؛
اگر خدا می‌خواست همه ملل و مذاهب خلق را یک امت می‌گردانید و لیکن دائم همه اقوام و ملل دنیا با هم در اختلاف خواهند بود مگر آنکس که خدا به رحمت و لطف خاص هدایت کند و برای همین آفریده شدند ... .» (
سوره هود _ 119 و 118) طبق آیه فوق
رحمت الهی هدف اصلی آفرینش انسان ذکر شده است.
نتیجه گیری از آیات
آیات مورد بحث تنها روی مساله
عبودیت و بندگی تکیه می‌کند و با صراحت تمام آنرا به عنوان هدف نهایی آفرینش جنّ و انس معرفی می‌نماید. اندکی تامل در مفهوم این آیات و آنچه مشابه آن است نشان می‌دهد که هیچ تضاد و اختلافی در میان این آیات نیست در واقع بغضی هدف مقدماتی ، بعضی هدف متوسط و بعضی هدف اصلی و نتیجه‌اند.
هدف اصلی همان عبودیت است که در آیات مورد بحث به آن اشاره شد و مساله (علم و آگاهی) و (امتحان و آزمایش) اهدافی هستند که در مسیر عبودیت قرار می‌گیرند و (رحمت الهی) نتیجه این عبودیت است. بدین ترتیب روشن می‌شود که ما همه برای عبادت پروردگار آفریده شده‌ایم. اما مهم این است که بدانیم حقیقت عبادت چیست؟
برای یافتن پاسخ این سوال باید روی واژه
عبد و
عبودیت تکیه کرد و به تحلیل آنها پرداخت :
واژه عبد
عبد از نظر لغت عرب به انسانی می‌گویند که سر تا پا تعلق به مولا و صاحب خود دارد، اراده‌اش تابع اراده اوست و خواستنش تابع خواست اوست. در برابر او مالک چیزی نیست و در اطاعت او هرگز به خود سستی راه نمی‌دهد.
واژه عبودیت
عبودیت آنگونه که در متون لغت آمده اظهار آخرین درجه خضوع در برابر معبود است و به همین دلیل تنها کسی می‌تواند معبود باشد که نهایت انعام و اکرام را کرده است و او کسی نیست جز خدا. بنابراین عبودیت نهایت اوج تکامل یک انسان و قرب او به خداست ، عبودیت تسلیم در برابر ذات پاک اوست،
عبودیت اطاعت بی‌قید و
شرط و فرمانبرداری در تمام زمینه‌هاست. و بالاخره عبودیت کامل آن است که جز به معبود واقعی یعنی کمال مطلق نیندیشد، جز در راه او گام بر ندارد و هرچه غیر اوست فراموش کند. و این است هدف نهایی آفرینش بشر که خدا برای وصول به آن میدان آزمایش فراهم ساخته و علم و آگاهی به انسان داده و نتیجه نهاییش نیز غرق شدن در
اقیانوس رحمت اوست.
همچنین ببینید
