هاشم بن مناف، جد سلسلهی
بنی هاشم، نیای دوم
پیامبر اسلام و یکی از معاریف و بزرگان عصر خویش بود. نامش « عمرو» بود و به سبب رتبه و بلندی قامتی که داشت وی را « عمرو العُلی » میخواندند.
نیز به جهت جود و سخاوتی که داشت، به او « هاشم » میگفتند؛ چون در قحطی
مکه، خوان ضیافت گسترد و به اطعام مردم پرداخت.
هاشم دارای سه برادر به نامهای « عبد شمس » (جدّ
بنی امیه )، «
مطلب » و «
نُوفل » بود.
مورخان میگویند: هاشم و برادرش عبد شمس به هنگام تولد، به هم چسبیده بودند و انگشت (یا پیشانی) هاشم به پیشانی عبد شمس چسبیده بود؛ از این رو پیشبینی میشد بین اولاد آن دو (بنی هاشم و بنیامیه) درگیری و خونریزی شود. این تطیّر و فال بد نیز محقق گشت.
هاشم نخستین کسی بود که برای تجارت
قریش دو سفر تابستانی و زمستانی مقرر ساخت که در
سوره قریش نیز بدان اشاره شده است. وی نیز برای بالا بردن سطح بازرگانی مکیان با امیر غَسان پیمان بست.
هاشم که مردی تاجر و خوشچهره بود در مراجعت از یکی از سفرهای تجاری به
شام، به
یثرب آمد و با زنی به نام« سَلمی، دختر عمرو خزرجی » -که زنی شریف بود- ازدواج کرد و تنها فرزند او «
عبدالمطلب » به دنیا آمد.
هاشم در یکی از سفرهای تجاری خود به شام، در شهر
غزّه فلسطین در سن جوانی دار فانی را وداع گفت و در همان جا دفن شد.
منابع:
فروغ ابدیت، ج 1، ص 114؛ سیره ابن هشام، ج 1، ص 110