اسامی فاطمه علیهاسلام نزد خداوند
حضرت امام صادق علیه السلام فرمود: «
فاطمه علیهاسلام نزد خدای تعالی 9 اسم دارد: فاطمه، صدیقه، مبارکه، طاهره، زکیّه، راضیه، مرضیه، محدثه و زهرا.»
چرا فاطمه نامیده شد؟
رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم فرمود:« زیرا او و شیعیانش از آتش جهنم قطع شدهاند. (فاطمه به معنای قطعشده و بریده است.)»
و نیز امام صادق علیه السلام فرمود:« زیرا او از هر شر و بدی بریده شده است؛ و نیز چون مردم از رسیدن به معرفت کامل او قطع شدهاند.»
چرا صدیقه نامیده شد؟
زیرا او هرگز در زندگی جز راست نگفت و هر آنچه پدر بزرگوارش فرمود، تصدیق کرد. رسول خدا به
امیرالمؤمنین فرمود:« یا علی، من به فاطمه سفارشهایی کرده ام که به تو بگوید. او هر چه گفت بپذیر، زیرا او راستگوست، بسیار راستگو.»
چرا مبارکه نامیده شد؟
برکت به معنای خیر فراوان است و از فاطمه علیهاسلام نسل فراوانی به عالم اسلام هدیه شده. لذا در بعضی از تفاسیر آمده است که در آیهی « انا اعطیناک الکوثر» (ای رسول گرامی ما به تو خیر کثیر عطا کردیم) منظور، فاطمه علیهاسلام است.»
چرا طاهره نامیده شد؟
امام باقر علیه السلام فرمود: « زیرا او از هر ناپاکی ظاهری و هر گونه ناپاکی دامن، مبری است.»
و نیز طبق روایات متعدد، آیه تطهیر( انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا) درباره فاطمه علیهاسلام نازل شده است. پس فاطمه طاهره است زیرا که هر گونه رجس و پلیدی و ناپاکی از وجود مقدسش دور است.
چرا زکیّه نامیده شد؟
زکاه هم به معنای رشد و نمو و هم به معنای طهارت است؛ بنابراین« زکیّه» هم یعنی از فاطمه نسل پرباری پا به عرصه وجود خواهد گذاشت و هم اینکه او وجودی است پاک و طاهر.
چرا راضیه نامیده شد؟
زندگی فاطمه علیهاسلام در مدت کوتاهش با غم و اندوه و نیز با تلاش و سختی همراه بود. او زندگی بسیار مشکلی را پشت سر گذاشت ولی هرگز لب به شکایت باز نکرد، بلکه همواره خدای بزرگ را شکر میکرد و از چهرهاش رضایت کامل نمایان بود.
یک روز رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم فاطمه علیهاسلام را دید که لباس خشنی بر تن داشت و با دستهای مبارکش آسیاب میکرد در حالیکه طفل کوچک خود را هم شیر میداد. رسول خدا گریان شد و فرمود:« ای دخترکم؛ تلخی این دنیا را بچش، برای رسیدن به شیرینی آخرت.»
فاطمه علیهاسلام نه تنها لب به شکایت باز نکرد، بلکه عرض کرد:« ای رسول خدا! من خدا را برای نعمتهایش سپاسگزارم.»
در اینجا بود که این آیه نازل شد «و لسوف یعطیک ربک فترضی» (آنقدر به تو عطا میکنیم تا راضی شوی.)
و نیز روزی امیرالمؤمنین علی علیه السلام از رسول خدا خواست اگر ممکن باشد برای فاطمه مستخدمهای بگیرد؛ اما رسول خدا
تسبیح فاطمه را به آنها تعلیم فرمود. حضرت زهرا پس از شنیدن این دستور پیغمبر اکرم سه بار فرمود:« من از خدا و رسولش راضیم».
به همین دلیل است که فاطمه سلام الله علیها راضیه نامیده شد.
چرا مرضیه نامیده شد؟
زیرا تمام کارهای فاطمه علیهاسلام مورد رضایت خدا و رسول بود. رسول خدا هیچ گاه بر فاطمه علیهاسلام غضب نکرد، به او خرده نگرفت و برعکس، گاهی میفرمود:« فداها ابوها.» (پدرش به قربانش).
این چنین است که رسول خدا رضای فاطمه را رضای خدا میدانست و میفرمود:« خدا از غضب فاطمه غضب می کند و از رضایت او راضی میشود.»
چرا محدثه نامیده شد؟
امام صادق علیه السلام فرمود:« زیرا ملائکه از آسمان فرود میآمدند و با او سخن میگفتند.»
و نیز فرمود:« پس از رحلت رسول خدا فرشته ای از جانب خدا نازل میشد و با فاطمه علیهاسلام سخن می گفت. امیرالمؤمنین علی علیه السلام سخنان فرشته را از زبان فاطمه زهرا مینوشت تا کتابی مفصل شد به نام
مصحف فاطمه علیهاسلام که در آن از همه علوم سخن به میان آمده است.»
چرا زهرا نامیده شد؟
امام صادق علیه السلام فرمود:« زیرا نور آن بانوی مکرمه در یک روز سه بار برای امیرالمؤمنین علیه السلام میدرخشید، و چون در محراب عبادت میایستاد نور درخشنده او برای اهل آسمان میدرخشید همانگونه که نور ستارگان برای اهل زمین میدرخشد.»
نام های دیگر فاطمه علیهاسلام
فاطمه علیهاسلام نامهای دیگری هم دارد: حصان (محفوظ)، حره (آزاده، شریف)، سیده (بانوی محترم)، عذراء (پرده نشین)، حوراء (فرشته، حوریه)، مریم کبری (مریم برتر)، نوریه (تابناک، درخشنده )، بتول ( حیضنشده) و حانیه (شوهردوست، بچه دوست).
نام آن بانو در آسمان، منصوره (یاریشده) است.
کنیه های فاطمه علیهاسلام
کنیه های بانوی اسلام عبارتاند از: ام الحسن، ام الحسین، ام المحسن، ام الائمه، ام ابیها.
فاطمه علیهاسلام آن قدر به پدر بزرگوارش محبت می کرد و مادرانه عشق می ورزید که« ام ابیها» (مادر پدرش) لقب گرفت.
منابع: بحار الانوار، ج 43، باب 3، ص 10 و 19.
مراجعه شود به:
نمونه ای از فضائل فاطمه علیها سلام