نارسا خوانی Dyslexa
بطور کلی نارسا خوانی به ناتوانیهای کودکان در خواندن اطلاق میشود. از دیدگاه پزشکی نارسا خوانی شرایط خاصی است که به دلیل عوامل ژنتیکی ، نارساییهای مربوط به رشد یا ضایعات عصبی ایجاد میشود. غالب روان شناسان بدون این که بخواهند علت خاصی را برای "نارسا خوانی" تعیین نمایند نارسا خوانی را صرفا نشانهای از وجود یک اختلال ویژه در فرآیند آموزش "خواندن" میدانند. |
نگاه اجمالی
بدون تردید "خواندن" مهمترین و پیچیدهترین فعالیت آموزشی کودکان در سالهای آغازین مدرسه است اغلب دانش آموزان در سال اول دبستان در "نوشتن" و "حساب کردن" با چندان مشکل قابل توجهی مواجه نمیشوند اما زمانی که آموزش "خواندن" به طوری جدی شروع میشود به ویژه هنگامی که جملات و عبارات با تصاویر و نقاشیهای گویا همراه نیست، دیده میشود که بعضی از شاگردان در زمینه خواندن با مشکل مواجه شده ، نیازمند به کمک و راهنمایی فوق العاده هستند.
مسئله اختلال در خواندن و یا "نارسا خوانی" زمانی مطرح است که کودک از نظر شنوایی و بینایی مشکلی تداشته و دچار هیچ گونه
عقب ماندگی ذهنی نباشند. در این موارد معمولا کودکی که دچار نارسا خوانی است. در زمینههای مختلف رشد همانند سایر هم سالان خود بوده از نظر هوشی در سطح متوسط و بالاتر قرار دارند.
تشخیص نارسا خوانی
تشخیص نارسا خوانی عمدتا زمانی شروع میشود که
والدین یا
معلمان متوجه میگردند کودک علیرغم تواناییهای عمومی ، در زمینه خواندن با مشکل مواجه است. در ابتدا غالب موارد ابتدا بررسیهای لازم پیرامون ماهیت نارسا خوانی و امکان وجود ضایعه عصبی توسط پزشکان متخصص انجام میپذیرد در این بررسیها ، آزمایشهای کامل پزشکی به عمل آمده ، تاریخچه زندگی کودک ، شرایط دوران جنینی ، چگونگی تولد ، روند دوران رشد کودک پیش از مدرسه ، بیماریها تصادفات و ضربههای مغزی احتمالی مورد مطالعه دقیق قرار میگیرد.
زمانی که شواهدی از ضایعات جوش مغزی مشاهده شد کودک جهت بررسیها و آزمایشات دقیقتر به متخصص مغز و اعصاب ارجاع میگردد. در پی معاینات دقیق پزشکی و آزمایشهای عصبی چنانچه ابتلای کودک به نارسا خوانی مورد تایید قرار گیرد کودک جهت ارزیابیهای بیشتر و تنظیم برنامههای ترمیمی و در مانی به
متخصصان روانی تربیتی معرفی میشود.
ویژگیهای کودکان نارسا خوان
در بررسیهای انجام شده توجه محققان به چند ویژگی با مشخصه قابل مشاهده در بین کودکان و دانش آموزان با رسا خوان جلب شده است. که در اینجا ضمن ذکر بعضی از ویژگیهای عمومی کودکان نارسا خوان ، متذکر میگردد که ویژگیهای دانش آموزان نارسا خوان صرفا به مواردی که اشاره میگردد محدود نمیگردد و نیز ویژگیهای مطرح شده نیز لزوما در تک تک افراد نارسا خوان ممکن است دیده نشود.
- وجود سابقه اختلالات یادگیری در بین خانواده کودک نارسا خوان
- کثرت شیوع در پسران
- برخورداری از توانایی هوشی متوسط و یا بالاتر از حد متوسط
- بی رغبتی در خواندن
- مشکل معکوس خواندن حروف کلمات
- وجود ناهماهنگیهای حسی و حرکتی
- ضعف حافظه بصری
- ضعف در زبان شنیداری و سلاست کلامی
- ضعف در انعکاس اطلاعات و دریافتهای شنیداری به طرق دیداری و بالعکس
عوامل موثر در نارسا خوانی دانش آموزان
مشکلات حوزه دید
تحقیقات انجام یافته حاکی از آن است. میزان و شیوع نارساییهای بینایی در میان دانش آموزان "نارسا خوان" تفاوت چندانی با شیوع آن در نزد سایر کودکان مشابه که در زمینه خواندن از توانایی خوبی برخوردارند ندارند.
مشکلات زبان
بررسیهای به عمل آمده حاکی از آن است که 86 درصد دانش آموزان که به عنوان نارسا خوان شناسایی شدهاند دچار اختلال جدی در زبان شنیداری بودهاند وجود اختلال در زبان شنیداری سبب شده است که این قبیل از دانش آموزان نتوانند به گونهای که انتظار میرود ارتباط یا پیوند صمیمی بین شکل شفاهی و مکتوب کلمه برقرار کند.
مشکلات بصری - فضایی - حرکتی
با وجود مشکلاتی که افراد نارسا خوان عموما در زمینه زبان شنیداری دارند، اختلالات بصری - فضایی - حرکتی ، در بین دانش آموزان نارسا خوان چندان شیوع قابل توجهی ندارد. بررسیهای انجام شده نشان میدهد که تقریبا 5 در صد افرادی که به عنوان نارسا خوان شناسایی شدهاند دارای نارساییهایی در زمینه بصری - فضایی - حرکتی بوده و به سبب همین اختلالات در ترکیب و سازمان کلمات و جملات و درک علائم فضایی با مشکل مواجه هستند.
مباحث مرتبط با عنوان