| مونزنیت عبارت است از سنگی است تمام بلورین و فانریتی که به صورت توده‌های نفوذی عمیق و همچنین به صورت دایک و سیل و توده‌های نفوذی کوچک دیده می‌شود و از کانیهای زیر تشکیل شده است. فلدسپاتهای پتاسیم (معمولا اورتوز) 25 تا 45 درصد ، پلاژیوکلازهای سدیم (آندزین یا الیگوکلاز) 30 تا 50 درصد و کانیهای فرومنیزین (بیوتیت ، هورنبلند و اوژیت) 15 تا 60 درصد. مونزنیت‌ها شامل سنگهایی است که دارای مقدار مساوی پلاژیوکلازهای سدیک و فلدسپاتهای پتاسیم می‌باشد. |
کانیهای اصلی مونزونیتها
پلاژیوکلاز این سنگها معمولا آندزین یا الیگوکلاز است ولی در بعضی انواع قلیایی ممکن است پلاژیوکلازها زونه باشند که در این صورت هسته مرکزی آنها
لابرادوریت و اطراف آن الیگوکلاز خواهد بود. فلدسپاتهای قلیایی مونزونیتها معمولا ارتوز و گاهی میکروکلین می‌باشد. در انواع قلیایی مونزونیتها ارتوزهای باریم‌دار و انورتوز دیده می‌شود و پلاژیوکلاز آنها ممکن است
البیت باشد.
کانیهای فرومنیزی
بیوتیت ، هورنبلند و اوژیت کانی فرومنیزین این سنگها را تشکیل می‌دهند. مونزونیت خیلی به ندرت دارای
الیوین است و در این صورت الیوین از نوع متوسط می‌باشد. بیوتیت معمولا به رنگ قهوه‌ای روشن و هورنبلند این سنگها سبز رنگ است و اوژیت به رنگ سبز روشن در این سنگها ظاهر می شود. در مونزوتیت ها قلیایی گاهی اوژیت های تیتانیم دار اژرنیک بصورت بلورهای زونه دیده می شود. در این نوع مونزوتیتها ، آمفیبولها بیشتر از نوع
آرندزویت و
هیستنگزیت است که ممکن است زونه باشد.
کانیهای فرعی
کانیهای فرعی که ممکن است در این سنگها ظاهر شود خیلی زیاد است که از جمله آنها می‌توان
آپاتیت ،
اسفن ،
زیرکن ،
منیتیت ،
ایلمنیت ،
گرونا ،
پیریت و
کوارتز یا فلدسپاتوئیدها را نام برد. کانیهایی که در نتیجه دگرسانی کانیهای اصلی تشکیل می‌شود عبارت است از
اپیدوت ،
کلسیت ،
کلریت ،
کائولینیست ،
سرسیت و
سرپانتین.
ساخت و بافت
بافت این سنگها معمولا دانه‌ای با دانه‌های مساوی و بیشتر به صورت نیمه شکل‌دار و دارای دانه‌های ریز یا متوسط است. مونزوتیت پورفیری نسبتا فراوان است. در پورفیری هر دو نوع
سیلیکاتها ممکن است به صورت بلورهای درشت دیده شود ولی معمولا
فلدسپاتهای پتاسیم در خمیره دیده می‌شود. در انواع دانه‌ای مونزوتیتهای پلاژیوکلاز اکثرا شکل‌دار یا نیمه شکل‌دار و فلدسپاتهی پتاسیم اکثرا بی‌شکل بوده و فضای خالی را پر کرده است. بافتهای آپلیتی و جریانی نیز ممکن است در این دسته ظاهر شود.
محل تشکیل
مونزوتیتها به صورت
استوک ،
لاکولیت ، دایک، سیل و توده‌های نفوذی کوچک دیده می‌شوند و هچنین در حاشیه
گرانودیوریت‌ها و
دیوریت‌ها وجود دارند. سنگهایی که معمولا همراه با مونزوتیتها یافت می‌شوند عبارت است از :
سینیت‌ها ،
سینیت لویسیتیک و
سینیت نفلینیک.
مباحث مرتبط با عنوان
