| پژوهشهایی که در مورد ساختمان بدن انجام گرفته است، نشان می‌دهد که تقریبا تمام عناصر شیمیایی شناخته شده را می‌توان در بدن یافت. عناصری که مقدار مورد نیاز آنها بیش از صد میلی‌گرم در روز است، مواد معدنی نامیده می‌شوند. |
عناصر اندک
اصطلاح عناصر اندک به موادی اطلاق می‌شود که به مقادیر خیلی کمتر مورد لزومند. اطلاع فعلی در مورد کار این عناصر محدود است و عناصر دیگری وجود دارند که بعضی انواع حیوانات به آنها احتیاج دارند و بالاخره تعدادی عناصر دیگر نیز در بدن وجود دارند، ولی کار آنها تاکنون شناخته نشده است. لزوم بعضی از آن عناصر در تغذیه انسان ممکن است بعدا ثابت شود.
جذب مواد معدنی
متابولیسم بسیاری از مواد معدنی بطور کامل مشخص نگردیده ، مع هذا بعضی از مسایل را بطور کلی می‌توان درباره تمام آنها تعمیم داد. جذب مواد معدنی معمولا ناقص است و مقدار بیشتری از آنها در مدفوع دفن شده و مقدار کمتری جذب می‌شود. برای جذب آنها پروتئین‌های خاصی ضرورت دارد و تولید این پروتئین‌ها در بدن مرحله مهمی از متابولیسم مواد معدنی است.
جذب مواد معدنی ممکن است تحت اثر موادی که آنها را به خود می‌گیرند (مانند فیتات و اکسالات) ،
پروتئین ،
چربی ، سایر مواد معدنی و مقدار فیبر رژیم دستخوش تغییراتی بشود. ولی نتایج بررسیهایی که در این مورد بعمل آمده ، منجر به نتیجه ثابتی نشده است.
جذب آهن و مس
جذب آهن از گوشت ، بهتر از جذب آن از غذاهای گیاهی است. در حالیکه افزایش پروتئین غذا احتیاج به
روی و کلسیم را افزایش می‌دهد. ویتامین ث ، جذب آهن را افزایش ولی جذب مس را کاهش می‌دهد.
جذب کلسیم ، منیزیم و فسفر
رژیمهایی که مقدار فیبر آنها زیاد است، مانع جذب کلسیم و منیزیم می‌شوند، در حالیکه اثری در جذب فسفر ندارند. به هر حال قبل از اینکه بتوان توصیه ای در مورد تغییر ترکیب رژیم برای کاهش یا افزایش مواد معدنی نمود، باید در مورد این پدیده ها بررسیهای بیشتری صورت گیرد.
انباشته شدن مواد معدنی
مواد معدنی پس از جذب به‌صورت ترکیب با آلبومین یا پروتئین‌های ناقل اختصاصی در خون جابجا می‌شوند این مواد ممکن است در کبد و سایر بافتها همراه با پروتئین اختصاصی خود ذخیره شوند. تقریبا تمام مواد معدنی ممکن است در بدن به میزان سمی انباشته شوند و چون معمولا میزان دریافت مواد معدنی در موقع جذب کنترل می‌شود، مسمومیت از این مواد غالبا نتیجه اختلال در تنظیم جذب می‌باشد.
مواد معدنی در مواد غذایی
مواد غذایی معدنی در غلات تصفیه نشده ، میوه ها و سبزیها ، لبنیات و غذاهای دریایی انتشار وسیع دارند، ولی مقدارشان در این غذاها جزئی است، از این رو برای دریافت مقدار مورد احتیاج بایستی مقدار کافی غذای متنوع مصرف شود. عملیات تهیه غذا سبب اتلاف مقدار قابل توجهی از این مواد می‌شود. در آمریکا آهن تنها ماده معدنی است که به فراورده‌های غلات اضافه می‌شود.
اشخاصی که به‌علت رژیم گرفتن سن زیاد یا کمبود فعالیت بدنی میزان انرژی رژیم غذاییشان کم بوده و مقدار کافی مواد معدنی به بدنشان نرسد. علاوه بر این ، کمبودهای خفیف مواد معدنی در بسیاری از بیماریهای چند علتی وجود دارد. به‌عنوان مثال ، در مبتلایان به بیماریهای عروق کرونر ، کمبود مواد معدنی اندک گزارش گردیده ، ولی اگر این کمبود در بروز بیماری تایری داشته باشد، تنها یکی از چند علت است و تا وقتی که اطلاعات بیشتری در مورد متابولیسم این مواد بدست نیامده ، نقش آنها در این گونه حالات در مدنظر بوده ولی به ثبوت نرسیده است. دریافت مقدار مطلوب مواد معدنی بستگی به مصرف مقدار کافی غذاهای بسیار متنوع با تراکم زیاد دارد مگر اینکه در مورد خاصی خلاف آن ثابت شود.
مباحث مرتبط با عنوان
منبع
- مروری بر بیوشیمی هارپر ؛ جلد دوم ؛ تالیف: مارتین ، منیر ، رادول ، گرانر ؛ ترجمه: بلاغی ، فیروز رای ، شلمانی ؛ نشر جهاد دانشگاهی.
