دیود با ظرفیت متغیر همان ورکتور است. واژه ورکتور کوتاه شده عبارت راکتور متغیر است که اشاره به ظرفیت متغیر با ولتاژ یک پیوند p-n در گرایش معکوس دارد. |
دیدکلی
وقتی که دیودی در
بایاس معکوس قرار میگیرد، با افزایش ولتاژ معکوس لایه تهی تقریبا فاقد حاملهای بار الکتریکی است، شبیه به یک
عایق یا
دیالکتریک عمل میکند. از سوی دیگر نواحی n و p شبیه به
رسانای خوب عمل میکنند. با یک تجسم ساده میتوان نواحی p و n را در دو طرف لایه تهی مانند یک
خازن تخت موازی در نظر گرفت. از این جهت ظرفیت این خازن تخت موازی را
ظرفیت خازن انتقال یا ظرفیت لایه تهی گویند. ظرفیت خازن انتقال (Ct) هر دیود با افزایش ولتاژ معکوس کاهش مییابد. دیودهای سیلسیوم که برای این اثر ظرفیتی طراحی و بهینه شدهاند، دیود با ظرفیت متغیر یا ورکتور نام دارند.
ساخت دیود متغیر
در دیود متغیر ، رابطه ظرفیت دیود با پتانسیل گرایش معکوس به صورت
است، که اگر پیوند خطی باشد،
است. ولی اگر پیوند
تیز باشد،
است. پس حساسیت ولتاژ
برای یک پیوند تیز بیشتر از پیوند شیبدار خطی است. به این دلیل ورکتور غالبا با روشهای آلیاژی یا رشد رونشستی و یا
کاشت یونی ساخته میشوند.
مشخصات لایه رونشستی و ناخالصی بستر را میتوان طوری انتخاب کرد که پیوندهای با نمای n بزرگتر از
بدست آید. چنین پیوندهایی فوق تیز نامیده میشوند. ورکتور موازی با یک القاگر تشکیل یک
مدار تشدید میدهد. با تغییر ولتاژ معکوس ورکتور میتوانیم
فرکانس تشدید را تغییر بدهیم. این کنترل الکترونیکی فرکانس تشدید در موارد مختلف
مدارهای الکترونیکی کاربرد فراوان دارد.
کاربرد دیود متغیر
دیود متغیر یا
ورکتور به شکل متداولتری برای بهرهگیری ویژگیهای ولتاژ متغیر ظرفیت بکار میرود. مثلا یک ورکتور با مجموعهای از ورکتورها را میتوان در طبقه تنظیم ، که
گیرنده رادیویی به جای خازن حجیم صفحه متغیر ظرفیت مورد استفاده قرار داد. در این صورت اندازه مدار میتواند بسیار کوچک شده قابلیت اطمینان آن بهتر شود. از دیگر کاربردهای ورکتورها میتوان به
تولید رمونیها ، ضرب فرکانسهای مایکرویو ، فیلترهای فعال اشاره کرد.
مباحث مرتبط با عنوان