دید کلی
درست همانطور که
ترانزیستور با ارائه انعطاف پذیری ، سادگی و اطمینان پذیری بیشتر نسبت به
لامپ خلا انقلابی در
الکترونیک ایجاد کرد مدارهای مجتمع نیز کاربردهای تازهای برای الکترونیک بوجود آوردهاند که بوسیله قطعات مجزا امکان پذیر نموده است مجتمع سازی این امکان را فراهم ساخته که میتوان مدارهای پیچیده شامل هزاران ترانزیستور ،
دیود ،
مقاومت و
خازن را روی یک
تراشه نیمه رسانای جای داد.
انواع مدارهای مجتمع برحسب کاربرد
یک IC خطی عمل تقویت یا سایر اعمال اساسا خطی را روی سیکنالها انجام میدهد نمونهای از این مدارهای خطی عبارتند از: تقویت کنندههای ساده ، تقویت کنندههای عملیاتی و
مدارهای مخابراتی قیاسی
شامل
مدارهای منطقی و
حافظه برای کاربرد در
کامپیوترها ،
حسابگرها ،
زیرپرندازهها ، امثال آن میباشند تا به حال بیشترین حجم ICها مربوط به حوزه دیجیتالی و به دلیل نیاز زیاد به این مدارها بوده است. از آنجایی که مدارهای دیجیتالی معمولا فقط به عملکرد «قطع و وصل»
ترانزیستورها نیاز دارند شرایط طراحی مدارهای دیجیتالی مجتمع اغلب سادهتر از مدارهای خطی است.
انواع مدارهای مجتمع برحسب ساخت
مدارهای یکپارچه
مدارهای مجتمعی که بطور کامل روی یک تراشه نیمه رسانا (معمولا
سیلسیوم) قرار میگیرند مدارهای یکپارچه نامیده میشود واژه یکپارچه از لحاظ ادبی به معنای «تک سنگی» بوده و به مفهوم آن است که کل مدار در یک قطعه واحد از
نیمه رسانا جا داده میشود. مدارهای یکپارچه دارای این مزیت هستند که تمام عناصر در یک ساختار منفرد و محکم و با امکان تولید گروهی قرار میگیرند یعنی صدها مدار مشابه را میتوان بطور همزمان روی یک پولک: S ساخت.
مدارهای آمیخته
هر گونه الحاقاتی به نمونه نیمه رسان مانند لایههای عایق کننده و الگوهای
فلز کاری در سطح تراشه انجام میپذیرد. یک مدار آمیخته میتواند دارای یک یا چند مدار یکپارچه یا ترانزیستورهای جداگانه باشد که به همراه اتصالات داخلی مناسب به یک بستر با مقاومتها ، خازنها ، و سایر عناصر مداری پیوند شده باشند. مدارهای آمیخته با داشتن عایق عالی بین عناصر امکان استفاده از مقاومتها و خازنهای دقیق را فراهم میسازند.
تکنولوژی مورد استفاده در هنگام ساخت مقاومت و... بیرون تراشه SI
فرآیند لایه نازک
تکنولوژی لایه نازک از دقت و کوچک سازی بیشتری برخورد بوده و عموما در جایی که فضا اهمیت دارد ترجیح داده میشود الگوهای اتصال بندی و مقاومتهای لایه - نازک را میتوان به روش خلا روی یک بستر سرامیکی شیشهای یا لعابی نشاند. ساخت خازنها در روشهای لایه - نازک از طریق نشاندن یک لایه عایق بین دو لایه فلزی بین دو لایه فلزی یا با اکسید کردن سطح یک لایه و سپس نشاندن لایه دوم روی آن صورت میگیرد.
فرآیند لایه ضخیم
مقاومتها ، الگوهای اتصالات داخلی روی یک بستر سرامیکی به روش سیلک - اسکرین (نوعی توری محافظ و با عبور رنگ در سوراخهای باز و بسته توری نقش دلخواه روی هر چه که بخواهیم
چاپ میشود) یا فرآیندهای مشابه چاپ میشوند خمیرهای مقاومتی و هدایتی متشکل از پودرهای فلزی در شکلی سازمان یافته روی بستر چاپ شده و در یک اجاق حرارت داده میشوند یک مزیت این است که میتوان مقاوتها را در کمتر از مقادیر مشخص شده ساخت و سپس بوسیله
سایش یا
تبخیر انتخابی توسط یک لیزر پالسی آنها را تنظیم کرده خازنهای کوچک سرامیکی را میتوان همراه با مدارهای یکپارچه یا ترانزیستورهای منفرد در جای خود در الگوی اتصالات داخلی متصل کرد.
مزایای مجتمع سازی
ممکن است بنظر آید که ساخت مدارهای مجتمع شامل تعداد زیادی قطعه به هم متصل شده روی یک بستر si از جنبههای فن و اقتصادی مخاطره آمیز خواهد بود. در حالیکه حقیقت این است که روشهای نوین امکان انجام این کار را به صورت مطمئن و نسبتا کم هزینه فراهم ساختهاند، در بیشتر مواقع یک مدار کامل روی تراشه Si را میتوان بسیار ارزانتر و مطمئنتر از یک مدار مشابه با استفاده از قطعات مجزا تولید کرد. دلیل اصلی این امر ساخت صدها مدار مشابه بطور همزمان روی پولک Si است این فرآیند تولید گروهی نامیده میشود.
علیرغم پیچیدگی و هزینه بالای مراحل ساخت برای یک پولک تعداد زیادی مدارهای مجتمع بدست آمده هزینه نهایی هر یک را بطور نسبی پایین میآورد. Ic امکان افزودن اقتصادی قطعات متعددی را دارا هستند، همچنین اطمینان پذیری نیز بهتر میشود زیرا ساخت تمام قطعات و اتصالات داخلی روی یک بستر محکم انجام شده و در نتیجه معایب ناشی از اتصالات سیم کاری به میزان بسیار زیادی کاهش مییابد، برخی از مزایای کوچک سازی مربوط به زمان پاسخ و سرعت انتقال یکسان بین مدارها است.
کاربرد
مدارهای پیچیده را میتوان برای استفاده در
سفینه فضایی ، کامپیوترهای بزگ و کاربردهای دیگری که استفاده از مجموعه بزرگی از قطعات مجزا در آنها غیر عملی است به میزان بسیار زیادی کوچک کرد یقینا عناصر مجزا نقش مهمی در توسعه
مدارهای الکترونیکی داشتهاند با این وجود امروزه بیشتر مدارها به جای استفاده از مجموعه عناصر منفرد روی یک تراشه Si ساخته میشود.
مباحث مرتبط با عتوان