منو
 کاربر Online
390 کاربر online

لفظ مرکب

تازه کردن چاپ
فرهنگ > ادبیات
(cached)

لفظ و کلمه معنادار، به طور کلی، از آن جهت که بر یک چیز دلالت کند یا بر بیش از یک چیز، تقسیم می شود به:


لفظ مرکب


لفظ مرکب، لفظی است که دارای همه خصوصیات زیر باشد:

1- اولا خود لفظ یا عبارت، دارای اجزاء باشد.
مانند: "حسن مهندس است."
چنانکه می بینید، این عبارت، از سه جزء تشکیل شده است:
"حسن"
"مهندس"
"است"

2- ثانیا معنی کل لفظ یا عبارت نیز اجزاء داشته باشد.
مثلا با شنیدن یا دیدن عبارت "حسن مهندس است"، چندین معنی یا مفهوم و یا تصویر ذهنی در ما حاصل می شود:

تصویر و مفهوم "کسی به نام حسن"
تصویر و مفهوم "مهندس"
تصویر و معنای نسبت مهندس به حسن؛ یعنی "است"

3- ثالثا جزء لفظ(خصوصیت شماره 1) بر جزء معنی(خصوصیت شماره 2) دلالت کند.
به عنوان نمونه در لفظ "حسن مهندس است"، این عبارت از سه جزء تشکیل شده است.( خصوصیت شماره 1) و معنی این عبارت نیز دارای اجزاء است. ( خصوصیت شماره 2)

شرط سوم به ما می گوید که:
جزء لفظ در همان حال که جزء لفظ است، بر قسمتی از معنای لفظ (که آن نیز دارای اجزاء بود)، دلالت نماید.

چنانکه در این عبارت، لفظ "حسن"، دلالت بر مفهوم و تصور "حسن"، لفظ "مهندس" دلالت بر معنی "مهندس" و لفظ "است" دلالت بر مفهوم "است"؛ یعنی نسبت دادن مهندس بودن به حسن، دارد.

و یا مثلا لفظ(عبارت) "شراب، ضرر دارد" دارای سه جزء است(شرط اول) و معنای این عبارت نیز دارای اجزاء می باشد.(مفاهیم و معانی شراب، ضرر داشتن و نسبت دادن ضرر داشتن به شراب) (شرط دوم)
و می بینیم که علاوه بر شرایط و خصوصیات مذکور، هر کدام از اجزاء لفظ بر قسمتی از معنای لفظ مرکب دلالت می کند.(لفظ "شراب" دلالت بر معنا و مفهوم "شراب"، لفظ "ضرر" دلالت بر معنای "ضرر" و لفظ "دارد" دلالت بر معنای "ارتباط میان شراب و ضرر داشتن" دارند.)
بنابراین، این عبارت، لفظ مرکب است.

و نیز عبارت "تلاش انسان" نیز یک لفظ مرکب است؛ زیرا جزء لفظ (تلاش و انسان) دلالت بر جزء معنا (معنای تلاش و مفهوم انسان)دارد.

هر لفظی که فاقد حتی یکی از شرایط سه گانه بالا باشد، مرکب نیست؛ بلکه لفظ مفرد است.
در ادامه این مبحث نگاه کنید به:
و نیز بنگرید به:

منابع


  • منطق مظفر، جلد 1، صفحه 84-82
  • کلیات منطق صوری، صفحه 79 و 78


تعداد بازدید ها: 21377


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..