مقدمه
قطرههای چشمی میتوانند در درمان بیماریها یا رفع ناراحتیهای چشمی بسیار مفید باشند. اما مهم است که بیاد داشته باشید که تمامی داروها میتوانند عوارض جانبی داشته باشند. داروها، بیماریها را درمان میکنند اما میتوانند گاهی اوقات مشکل ایجاد کنند. بسیاری از
بیماریهای چشمی را میتوان با قطرهها درمان کرد. اغلب اثر داروها در چشم باقی میماند و فقط مقدار کمی از آن به سایر نقاط بدن میرسد بنابراین خطر کمی نسبت به داروهای خوراکی در ایجاد عوارض جانبی دارند. بعضی از عوارض قطرههای چشمی موضعی هستند بدین معنی که روی چشم اثر میکنند ولی در تمامی بدن اثری ندارند. اما مانند هرگونه داروی دیگری قطرههای چشمی میتوانند سلامتی شما از جمله سلامتی چشمانتان را به خطر بیاندازند.
داروها را صحیح استفاده کنید
وقتی که پزشک شما دارویی را برایتان تجویز میکند باید نکات مهم زیر را درنظر داشته باشید:
- مطمئن شوید که اسم دارو را میدانید. داروها همواره یک اسم ژنریک و یک اسم تجارتی دارند. اسم ژنریک را میتوان با حروف ریز، زیر نام دارو پیدا کرد.
- مطمئن شوید که میزان دفعات مورد نیاز استفاده از دارو را میدانید.
- بروشور دارو که حاوی جزئیات درباره عوارض جانبی و تذکرات لازم میباشد را بخوانید. چنانچه سئوالی داشتید، با پزشکتان تماس بگیرید.
- چنانچه در هنگام استفاده از دارو ناراحتی برایتان ایجاد شد بلافاصله با پزشکتان تماس بگیرید. گاهی اوقات چشم پزشک میتواند داروی دیگری را تجویز کند یا از روش دیگری برای درمان استفاده کند. اما گاهی اهمیت قطرههای چشمی بحدی است که ممکن است شما مجبور باشید بعضی از عوارض جانبی را در ضمن درمان تحمل کنید.
حساسیتها
بیاد داشته باشید که هرگونه حساسیت دارویی را باید به پزشک معالجتان اطلاع دهید. هر دارویی میتواند باعث ایجاد حساسیت شود حتی قطرههای ساده که احتیاج به نسخه ندارند چون به هر حال حاوی مواد شیمیایی هستند. گاهی اوقات داروهایی هستند که ممکن است در گذشته برای شما مشکل آفرین بودهاند. مهم است که هر گونه واکنش حساسیتی را که در گذشته داشتهاید به پزشک بگویید. واکنشهای حساسیتی نسبت به قطرههای چشمی معمولا باعث ایجاد خارش، تورم و ایجاد دانههای قرمز در اطراف چشم میشوند. در صورت مشاهده هر یک از این عوارض متعاقب مصرف قطرههای چشمی حتماً با چشم پزشک خود تماس بگیرید.
انواع قطرههای چشمی
قطره اشک مصنوعی
قطره
اشک مصنوعی محلولی است برای مرطوب کردن چشمهای خشک. شما میتوانید آن را به میزانی که نیاز دارید استفاده کنید. قطرههای بدون ماده نگهدارنده برای افراد بدون حساسیت وجود دارند.
قطرههای ضد پرخونی و قرمزی
قطرههای ضد پرخونی و قرمزی حاوی داروهایی هستند که چشمها را با منقبض کردن عروق سفید میکنند. اگرچه این داروها باعث بهبود سلامتی چشم نمیشوند اما این قطرهها از قرمزی چشمها کم میکنند. معمولا اگر زیاد استفاده نشوند بیضرر هستند. چنانچه شما از این داروها مکررا" استفاده کنید ممکن است چشمهای شما قرمزتر شده و با قطع دارو تحریک و قرمزی ایجاد کنند.
قطرههای استروئید (کورتون)
این داروها بسیار قوی هستند و بایستی فقط با نظر پزشک مصرف شوند. استفاده از آن برای مشکلات چشمی بدون نظر پزشک میتواند خطرناک باشد. وقتی که استروئیدها استفاده میشوند، توانایی چشم برای مقابله با عفونتها و ترمیم صدمات کاهش مییابد. استفاده طولانی مدت از این قطرهها میتواند منجر به ایجاد
آب سیاه یا
آب مروارید و باعث از دست دادن دید شما شود. علیرغم این خطرات فوائد استفاده از استروئیدها در درمان بعضی بیماریها مهم میباشد که بایستی بهرحال تجویز شوند. اسامی ژنریک استروئیدهای شایع عبارتند از: پرونیزولون،
دگزامتازون،
بتامتازون،
هیدروکورتیزون، فلوئورومتولون و مدریزون.
قطرههای درمان عفونت
در صورتیکه شما عفونتی داشته باشید که بتوان با داروهای خاص درمان کرد ممکن است این داروها تجویز شود. قرمزی چشم لزوماً به معنای وجود عفونت نیست. داروی خاصی وجود ندارد که بر روی تمامی عفونتها موثر باشد. بعضی عفونتها را نمیتوان با هیچکدام از داروهای فعلی درمان کرد. شما بایستی در عرض چند روز بهبودی قابل توجهی بدست آورید. در صورتیکه در حین استفاده قطره وضعیت چشم شما بدتر شد با چشم پزشک تماس بگیرید.
قطرههای درمان گلوکوم (آب سیاه)
آب سیاه بیماری عصب چشمی و اغلب ناشی از افزایش فشار داخل چشم است. از آنجا که آب سیاه میتواند منجر به کاهش دید شود، قطرههای چشمی برای کاهش فشار چشم مورد استفاده قرار میگیرند. بعضی از داروهای گلوکوم مانع ایجاد مایع بیش از حد داخل چشم میشوند. سایر داروها خروج مایع را در چشم بیشتر میکنند. شما قطرههای ضد آب سیاه را در چشم میریزید اما این داروها روی بقیه نقاط بدن شما هم اثر میکنند. چون این داروها مانع از دست دادن دید شما میشوند شما ممکن است مجبور باشید این عوارض جانبی را تحمل کنید.
داروهای مختلف ضد آب سیاه اثرات جانبی متفاوتی دارند. تنگ کنندههای مردمک ممکن است باعث تاری دید، سردرد و حتی پارگی پرده شبکیه شوند. اگرچه پارگی پرده شبکیه نادر است ولی چنانچه شما نقاط سیاه متحرک یا جرقههای نورانی دیدید، فورا" با چشم پزشک تماس بگیرید. بلوک کنندههای بتا ممکن است باعث مشکلات تنفسی در کسانی که آسم یا تنگی نفس دارند شوند. از عوارض دیگر این داروها کاهش یا نامنظمی ضربان قلب و افسردگی است. لازم است اگر
آسم یا
تنگی نفس دارید پزشکتان را قبلا" مطلع نمایید. و
اپینفرین ممکن است باعث افزایش یا نامنظمی ضربان قلب و یا افزایش فشارخون شوند. چنانچه شما هر کدام از این اثرات جانبی را تجربه کردید به چشم پزشک مراجعه کنید. همچنین در صورتیکه از قطرههای ضد آب سیاه استفاده میکنید در مراجعه به دیگر پزشکها هم مدت مصرف را یادآوری کنید.
قطرههای چشمی مورد استفاده در معاینه چشمی
- قطرههای گشاد کننده: چشم پزشک از قطرههای چشمی برای گشاد کردن مردمک چشم شما استفاده میکند که بدین وسیله میتواند داخل چشم شما را ببیند. چون بعد از معاینه بدلیل استفاده از دارو توسط پزشک، رانندگی ممکن است مشکل باشد، بهتر است شما ترتیبی برای رسیدن به خانه بعد از معاینه فراهم کرده باشید.
- قطرههای بیحس کننده: بیحس کنندهها داروهای از بین برنده درد میباشند که چشمهای شما را در عرض چند ثانیه بیحس میکند. این قطرهها بایستی در مطب پزشک استفاده شود و هرگز در خانه بکار نرود. استفاده مکرر از آنها میتواند به سطح چشم شما صدمات جدی بزند.
چگونه قطرهها را در چشم بریزید
در ابتدا ممکن است ریختن قطرهها در چشم مشکل به نظر برسد اما با تمرین آسانتر میشود.
- سر خود را به عقب خم کنید. و پلک تحتانی خود را بکشید تا یک فضا ایجاد شود.
- قطره را به داخل این فضا بیندازید بدون اینکه نوک قطره چکان با چشم یا پلک شما تماس یابد. (به منظور جلوگیری از آلودگی ظرف قطره)
- چشمان خود را ببندید (پلک نزنید) و نقطهای که پلک به بینی وصل میشود را فشار دهید و این عمل را برای 2 تا 3 دقیقه ادامه دهید.
- قبل از بازکردن چشمها قطره جذب نشده و اشک را از پلکهای بسته با دستمال کاغذی تمیز پاک کنید. سپس چشمهایتان را باز کنید.
- چنانچه بایستی بیش از یک نوع قطره را در یک زمان استفاده کنید. قبل از استفاده از قطره دوم 3 تا 5 دقیقه صبر کنید.
مباحث مرتبط با عنوان