قسطنطنیه پایتخت امپراتوری
روم شرقی بود. در سال 395 میلادی
تئودور کبیر امپراتور روم کشور خود را میان دو پسرش تقسیم کرد و بدین ترتیب، دو کشور به نام‌های روم شرقی و روم غربی پدید آمد.
بنیان‌گزار این شهر قسطنطین (معرب کلمه‌ی
کنستانتین) بود که در 274 میلادی متولد شد و در 337 میلادی از دنیا رفت. وی نخستین امپراتور روم بود که آئین مسیحیت را پذیرفت و آن را دین رسمی کشور روم اعلام کرد و کلیسا را با دولت پیوند داد. وی پس از پیروز بر دشمنانش، در سال 330 پایتخت خود را به دهکده‌ی بیزانطیوم (قسطنطنیه) -که در حاشیه‌ی
تنگه‌ی بسفر قرار دارد- انتقال داد و آن را وسعت بخشید؛ ساختمان‌های زیادی در آن ساخت.
حاکمان امپراتوری روم شرقی همیشه بر این مطلب تاکید داشتند که دولت بیزانس (دولت روم شرقی) دولتی است شرقی. قسطنطنیه تا سال 1453 پایتخت امپراتور روم شرقی محسوب می‌شد. در این سال، از سپاهیان
دولت عثمانی به فرماندهی
سلطان محمد فاتح شکست خوردند و قسطنطنیه تصرف شد و بدین ترتیب، به عمر امپراتوری هزارساله‌ی روم شرقی خاتمه داده شد. شهر قسطنطنیه پس از تصرف توسط نیروهای عثمانی، اسلامبول (یعنی شهر اسلام) خوانده شد.
این شهر هم‌اکنون یکی از شهرهای مهم و زیبای کشور
ترکیه محسوب می‌شود که در کنار تنگه‌ی بسفر (تنگه‌ای که
دریای سیاه را به دریای مرمره وصل می‌کند) قرار دارد. اسلامبول یا استامبول در بخش اروپایی ترکیه است و حلقه‌ی ارتباطی
آسیای صغیر با
اروپای شرقی به شمار می‌آید.
منابع :
لغت‌نامه‌ی دهخدا
