مقدمه
همه به خواب نیاز دارند. انسان با چند ساعت خواب در شبانه روز، استراحت مغز خود را تأمین میکند. در واقع ما یک سوم عمر خود را در خواب به سر میبریم.
عوارض کمخوابی
افرادی که به دلایلی از خواب محروم میشوند، تحریک پذیر میگردند. این عده زود عصبانی میشوند و کارهای خود را به کندی انجام میدهند. آنان سعی میکنند بیدار بمانند و ممکن است چند لحظهای چرت بزنند و عاقبت در حالی که نشسته و یا ایستاده اند، به خواب میروند. اگر فرد در صورت خستگی مجبور به ادامه فعالیت و کار باشد، نخواهد توانست بدن خود را به خوبی کنترل کند. مطالعات نشان میدهد که بعضی از حوادثی که در خانه و یا جادهها و یا محیط کار برای اشخاص رخ میدهد، ناشی از کم خوابی و یا خستگی آنان بوده است. چرا مردم به خواب نیاز دارند؟ در خواب چه اتفاقی در بدن رخ میدهد؟
تغییرات بدن در هنگام خواب
در هنگام خواب، تغییرات زیادی در بدن به وجود میآید. در خواب، تعدادی از ماهیچههای بدن در حال استراحت اند. در نتیجه فرصت پیدا میکنند که پس از فعالیت روزانه، قوای از دسترفته خود را جبران کنند. هنگام خواب، قسمتهایی از مغز کمتر از حد معمول فعال است. ولی بعضی از قسمتهای مغز، به ویژه در هنگام خواب دیدن کاملا“ فعال است. بعضی از قسمتهای مغز هم که کارهای حیاتی برای بدن انجام میدهند، در خواب فعالند،مانند قسمتهای کنترل تنفس و
ضربان قلب که در صورت فعالیت نکردن این قسمتها، شخص زنده نمیماند. البته در هنگام خواب، این قسمتهای مغز هم آهستهتر کار میکنند. همچنین همه احساسها، حتی احساس درد در خواب کمتر است.
چرا به خواب نیاز داریم؟
بسیاری از کارهای بدن، در هنگام خواب آهستهتر صورت میپذیرد. برای مثال حرکات
معده و
روده به کندی انجام میشود. برای همین توصیه میشود که پیش از خواب، معده خود را زیاد پر نکنید. در خواب، مقداری انرژی در بدن ذخیره میشود و جسم و روح، فرصت “تجدید قوا“ مییابند. خواب در سنین رشد، اهمیت زیادی دارد. خواب فرد را از هیجانهای طبیعی روزانه، دور نگه میدارد. همچنین برای شادابی و سرزندگی لازم است.
کم خوابی، توجه و دقت را کم میکند و سبب افزایش اشتباه در کارها میشود. وقتی کم میخوابید، ماهیچههای بدن خسته میشوند و پیامهایی را که از مغز میرسد به خوبی دریافت نمیکنند. در این حالت احتمال وقوع حوادث بیشتر میشود. البته یک شب نخوابیدن خیلی مهم نیست؛ ولی کسی که شب نخوابیده باشد، روز بعد نمیتواند به خوبی فردی که استراحت کامل داشته است، فعال باشد. آزمایشهای گوناگون نشان داده است کسانی که چهار یا پنج شبانه روز نخوابیدهاند، قدرت کنترل و قضاوت خود را از دست دادهاند.
چگونه خواب به سلامت شما کمک میکند؟
در تمام طول روز، مغز و ماهیچههای بدن شما، در حال فعالیت هستند و در آخر روز خسته میشوند، در نتیجه به استراحت نیاز دارند. وقتی میخوابید، ماهیچههای بزرگ بدن مانند دست و پا استراحت میکنند، ولی بعضی از آنها مانند
قلب، همچنان آهسته به کار خود ادامه میدهند.
خواب به سلولهای دستگاه عصبی، فرصتی برای کسب انرژی و رفع خستگی روزانه میدهد. به همین دلیل شما بعد از خواب کامل، کمتر اشتباه میکنید. بیشتر بچههای هم سن شما به یازده ساعت خواب در شبانه روز نیاز دارند. اما بعضی بیشتر و برخی کمتر میخوابند. اگر صبحها تا یک ساعت بعد از بیدار شدن، احساس خوابآلودگی بکنید، طبیعی است. اما اگر این خوابآلودگی، ساعتها طول بکشد، نشانه کمبود خواب است.
بهتر است برنامه خواب مشخصی داشته باشید. هر شب، ساعتی را که به بستر میروید و صبح، ساعتی را که از خواب بیدار میشوید، یادداشت کنید و ببینید چند ساعت خوابیدهاید. سّّّّّپس از خود سئوال کنید که خوابآلود هستید؟ آیا احساس کج خلقی و بی حوصلگی میکنید؟
شرایط لازم برای یک خواب شیرین
برای رفتن به خواب شیرین، محیط اتاق باید آرام، نیمه تاریک یا تاریک، با هوای پاک و تمیز باشد. در هنگام خواب باید پوشاک سبکی به تن داشته باشید. پوشیدن لباس ساده و گشاد و احساس آزادی و راحتی کامل عضلات بدن،سبب خواب شیرین و مطبوع میشود. پیش از خواب، خوردن غذای زیاد صحیح نیست. نوشیدن یک آشامیدنی گرم پس از استحمام با آب گرم، انسان را برای یک خواب راحت و آرام آماده میکند.
مباحث مرتبط با عنوان