تبوک نام قلعه بلند و استواری بود که در نوار مرزی کشور
سوریه کنار چشمه آبی ساخته شده بود.
سوریه در زمان صدر اسلام از حکومت‌های وابسته به
روم شرقی بود و مرزنشینان شام، همگی مسیحی بودند. تمام فرمانداران مناطق مرزی زیر نظر حاکم شام بودند و او نیز مستقیماً زیر نظر امپراتور روم بود.
سقوط حکومت مکه و فتح آن در سال هشتم هجری توسط مسلمانان، امپراتوری روم را به فکر حمله علیه مسلمانان انداخت و به همین جهت سپاه بزرگی را در نوار مرزی شام مستقر کرد.
وقتی خبر این توطئه به
پیامبر رسید، پیامبر تصمیم به مقابله گرفت؛ و این در شرایطی بود که
مدینه و مناطق اطراف آن تقریبا دچار قحطی شده بود. پیامبر برای تقویت روحیه مسلمانان فراخوان عمومی داد و مسلمانان اطراف مدینه و مکه را نیز به جهاد در راه خدا دعوت کرد. به دنبال دعوت پیامبر، 30 هزار نفر اعلام آمادگی کردند و در لشگرگاه مدینه که نامش
ثنیة الوداع بود، جمع شدند. از این تعداد 10 هزار نفر سواره نظام و 20 هزار پیاده بود. مقداری از هزینه نبرد با جمع‌آوری زکات تأمین شد و قرار شد طبق امر پیامبر هر قبیله‌ای برای خود پرچمی انتخاب کند.
مراجعه شود به:
