عوامل مختلفی بر نوع بازی یک بازیگر تاثیر می گذارند ، که مهم ترین آنها عبارت اند از :
نقش بازیگر
مسلما مهم ترین مسئله ای که نوع بازی بازیگر را تعیین می کند ، نقشی است که باید ایفا کند. در اولین قدم ، یک بازیگر خوب باید مردم شناس خوبی نیز باشد. برخی ویژگی های رفتاری یا گفتاری انسان هایی که دارای موقعیت خانوادگی ، موقعیت اجتماعی ، ملیت یا قومیت و ... یکسان هستند ، با هم مشترک است. این ویژگی ها ، همان ویژگی های تیپیک هستند. برای مثال کسانی که در محیط های نظامی مانند ارتش کار می کنند ، عمدتا انسان هایی منظم و وقت شناس هستند ، در کارهای خود با قدرت عمل می کنند ، هنگام راه رفتن و حتی در نشستن قامتشان را صاف و با صلابت نگاه می دارند ، دستانشان را در مواقع مهم و با حالتی خاص تکان می دهند و .... اینها ویژگی هایی است که کار مشترک این انسان ها و خصوصیاتی که این کار دارد برای آنها ایجاد کرده ، البته باز هم تاکید می کنیم این ویژگی ها مطلق نیستند و ممکن است برخی از آنها در یک شخص وجود داشته باشد و برخی وجود نداشته باشد. در هر حال ، بازیگر باید به این ویژگی های تیپیک توجه کند و متناسب با نقشی که بازی می کند برخی از این ویژگی ها را ، با ژست هایی که می گیرد و حالت ها و حرکت هایی که به اندامش می دهد و با نگاه ، حالات چهره و ... بروز دهد.
در قدم بعد ، ویژگی ها و خصوصیات روحی و اخلاقی کاراکتری است که او باید نقشش را ایفا کند. برای مثال آیا این کاراکتر خودخواه یا خودپسند است ، ترسو یا شجاع است ، مستقل یا وابسته است ، حسود یا ... . باور کنید این ویژگی ها و خصوصیات روحی و اخلاقی در هر رفتاری که از خود نشان می دهیم خود را بروز می دهند. برای مثال انسان های شجاع ، در هنگام حرف زدن هیچ ترس و واهمه ای ندارند ، به خوبی و با قدرت حرف می زنند و همیشه به شخصیتی که طرف گفت و گوی آنهاست ، مستقیم نگاه می کنند ، چشمانشان برق خاصی دارد ، در انجام کارها پیش قدم هستند ، حرکاتشان فرز است و ... ، در حالی که انسان های ترسو و محافظه کار به دلیل آنکه از اشتباه کردن می ترسند ، با تعلل حرف می زنند ، نگاهشان را پایین می اندازند ، بعد از آنکه مطمئن شدند کاری به نفع آنهاست انجام آن را می پذیرند ، حرکاتشان معمولا کند است و .... توجه به این خصوصیات و ویژگی های اخلاقی کاراکتری که قرار است نقشش توسط بازیگر ، بازی شود ، بسیار مهم است و مهم تر از آن ، این است که ، چگونه این خصوصیات از طریق بازی بازیگر منتقل شود.
در قدم بعد ویژگی های منحصر به فرد یک کاراکتر است که موجب می شود او از همه انسان هایی که می شناسیم متفاوت باشد. البته این ویژگی ها مربوط به شخصیت های خاصی است و ممکن است همه کاراکترها از آن برخوردار نباشند. برای مثال نقشی که جک نیکلسون( Jack Nicholson ) در فیلم پرواز بر فراز آشیانه ی فاخته (دیوانه ای از قفس پرید)( 1975- One Flew Over The Cuckoo's Nest ) ایفا کرده است. در این فیلم جک نیکلسون ، نقش انسان سالمی را بازی می کند که برای فرار از حکم اعدام ، خود را به دیوانگی می زند و به تیمارستان فرستاده می شود. در تیمارستان به نوعی او ، هم ویژگی های عاقل و سالم بودن را از خود بروز می دهد و هم ویژگی های روانی و دیوانه بودن را ، و به خوبی تلفیق آنها را به نمایش می گذارد. در این فیلم جک نیکلسون بسیار بر نوع نگاه و حرکت اعضای چهره اش ، اصطلاحا میمیک صورت کار کرده و خصوصیات این کاراکتر را انتقال داده.
به عنوان مثالی دیگر در فیلم راننده تاکسی( 1974- Taxi Driver ) با ضد قهرمانی به نام تراویس بیکن با بازی بسیار خوب رابرت دنیرو( Robert De Niro ) رو به رو هستیم که در ابتدای فیلم ، انسانی معمولی جلوه می کند ، ولی به تدریج رفتارهای عجیبی از خود نشان می دهد و در نهایت به انسانی متفاوت از آن چیزی که فکر می کردیم ، بدل می شود. در این فیلم رابرت دنیرو بر نوع نگاه ، نوع ادا کردن دیالوگ ها و نوع حرکت دستها کار کرده و تراویس بیکن را به خوبی به تصویر کشیده.
باید توجه داشت منحصر به فرد بودن یک نقش ، تنها به کاراکتری که فیلم نامه نویس با ویژگی های خاصی که برای آن نقش در نظر می گیرد ، خلق نمی شود ، بلکه یک بازیگر خوب می تواند ، حتی یک کاراکتر معمولی و کلیشه ای را منحصر به فرد کند و به آن تازگی و سرزندگی ببخشد. در واقع بازیگران با استعداد و خلاق ، بازیگرانی هستند که در این کار ، موفقند. آنها می توانند به عمق شخصیتی که قرار است نقش آن را بازی کنند فرو روند و سپس از این شخصیت ، رفتارها و ویژگی های خاصی را به نمایش بگذارند.
ژانر و فرم فیلم
بازیگری ، مثل همه عناصر فیلم ، گستره نامحدودی از امکانات کاملا مشخص در خود دارد. بازیگری را نمی توان بر اساس یک معیار عام ، جدا از بافت عینی و بصری فرم فیلم ارزیابی کرد. این به این معنا است که اگر سر و وضع و رفتار و حالات بازیگر به صورتی است که به کارکرد کاراکتر او در بافت فیلم ، می خورد ، بازی او خوب است.
در یک فیلم فانتزی ، از بازیگر خواسته نمی شود که بازی رئالیستی از خود ارائه دهد ، بلکه برعکس او باید بازی سبک پردازی شده ای از خود به نمایش بگذارد که در آن حرکت ها و ژست ها حالت معمولی ندارند و حرکت اعضای چهره به صورتی غلو شده به نظر می آیند. به عنوان مثالی دیگر ، در فیلم های تاریخی ، بازیگر باید به نوع رفتار ، نوع گویش و حالات اجتماعی خاص مردمان آن دوره تاریخی اشراف داشته باشد و از طرف دیگر با توجه به آنکه در زمان های گذشته ، اختلاف طبقاتی انسان ها بیشتر مطرح بود ، به ویژگی های خاص طبقه ای که کاراکتر به آن تعلق دارد نیز ، باید توجه داشته باشد. و ...
فرم فیلم نیز بسیار در نوع بازی بازیگر اثر می گذارد. برای مثال ژان لوک گدار (Jean - Luc Godard ) ، که جزء فیلم سازان موج نوی فرانسه بوده است ، با توجه به ویژگی های فرمی و سبکی آثارش ، معمولا از بازیگران می خواهد که بازی سرد ، تخت ، درون گرا و غیر بیانگری از خود به نمایش بگذارند ، برعکس درفیلم های اکسپرسیونیستی ، بازی بازیگران بسیار برون گرا و غلو شده است.
به این ترتیب نوع و سبک بازیگری ، آشکارا تحت تاثیر ژانر فیلم ، نوع روایت فیلم ، میزانسن و فرم کلی فیلم قرار دارد.
نوع نما
با توجه به نوع نما ، تاثیر بازیگر در قاب نیز ، متفاوت است. بازیگر باید خود را با هر فاصله و زاویه از دوربین تطبیق دهد. برای مثال اگر از فاصله دور از یک بازیگر فیلم برداری شود ، بازیگر بر روی پرده کوچک به نظر خواهد رسید و همه قامت او بر پرده رویت خواهد شد ، به این ترتیب در این نما ، ژست ها و حرکات بدن او بسیار مهم است ، مهم تر از حالت چهره و نوع نگاه او ، زیرا در این نما ، تماشاگر برای دیدن صورت او دید کافی ندارد. برعکس در نماهای نزدیک و خیلی نزدیک ، کوچک ترین حرکت چشم بازیگر ، نوع نگاهش و حتی پرش کوچکی در ماهیچه صورتش هم به خوبی بر پرده نقش می بندد و تاثیر بسیار زیادی بر تماشاگر می گذارد. به این ترتیب بازیگر باید بر آن عضو از بدنش که در هر نما برجسته خواهد شد تمرکز کند.
« دو تصویر سمت چپ هر دو متعلق به فیلم پای چپ من ( 1989- My Left Foot ) ، ساخته جیم شرایدان( Jim Sheridan ) است. در این فیلم دانیل دی لوئیس( Daniel Day-Lewis ) در نقش یک عقب مانده هنرمند ظاهر شده است. در نمای اول ، تنها صورت او را داریم و در نمای دوم ، همه قامت او را که بر روی ویلچر نشسته است. در نمای اول او تنها بر روی حالات چهره اش کار کرده ، در حالی که در نمای دوم بر روی دست ها و پاهایش متمرکز شده است. »
اشیاء موجود در صحنه
ارتباط کاراکتر با اشیاء می تواند عمیق ترین عواطف روحی بازیگر را در خودش منعکس کند. وقتی یک کاراکتر شیئی را لمس می کند ، آن شیء به نوعی جزئی از وجود کاراکتر می شود و خصلتی بشری پیدا می کند. برای مثال صحنه های زیادی را در فیلم ها به خاطر داریم که کاراکتر ، برای نشان دادن خشمش آنچه را که در دست داشته ، به شدت فشرده. در این حالت فشرده شدن دست کاراکتر ، به خوبی خشم او را که بر روی آن شی ء خالی می کند ، به نمایش می گذارد. به این ترتیب بازیگر می تواند به شیوه ای خلاقانه ، از طریق ایجاد ارتباط با اشیاء ، تاثیر روانی بسیاری ایجاد کند.
تاثیر نوع عدسی دوربین بر بازی بازیگر
وقتی با عدسی نرمال از بازیگر فیلم برداری شود ، بازی بازیگر کمترین اعوجاج را دارد ، به این معنی که آنچه بر پرده می بینیم به دید چشم ما نزدیک است. در این حالت بازیگر هر رفتاری می تواند جلوی دوربین داشته باشد ، بدون آنکه حرکت و حالات او عجیب یا غیر واقعی جلوه کند. اما اگر از عدسی های مختلف استفاده شود تصاویر مختلف نیز به دست خواهد آمد.
برای مثال اگر از یک عدسی با فاصله کانونی کم ( عدسی با زاویه باز ) ، استفاده شود ، هر حرکت جلوی این عدسی شکل کشیده و اغراق آمیز ایجاد می کند ، به عنوان مثال اگر با این عدسی یک نمای نزدیک از کاراکتری گرفته شود ، موجب می شود که سر او کمی دوکی شکل شود و حالت بینی و لب او ، توجه تماشاگر را به خود جلب می کند. در این حالت اگر سوژه حرف بزند ، حرکت لب های او بسیار به چشم می آید. تصویر سمت چپ ، نمایی است از فیلم همشهری کین ( 1940- Citizen Kane ) ، ساخته ارسن ولز که با عدسی زاویه باز گرفته شده است. در این تصویر ، بازیگری که در پیش زمینه است ( ارسن ولز ) ، نسبت به بازیگر دیگر که در میان زمینه است ( جوزف کاتن ) بیشتر تحت تاثیر ویژگی های عدسی با زاویه باز قرار دارد ، به این معنی که در این حالت ، اگر بازیگری که در میان زمینه است ، در همان منطقه راه برود ، پرخاش کند و ... ، از نظر تصویری مشکلی وجود ندارد و همه چیز طبیعی است ، اما اگر بازیگری که در پیش زمینه است بخواهد این کارها را بکند ، حرکات او غیر طبیعی جلوه می کند و با اعوجاج شدیدی همراه است. به همین خاطر این بازیگر به نسبت بازیگر قبلی ، باید تا حد ممکن از حرکات خود بکاهد ، اعضای صورتش را زیاد حرکت ندهد و ... ، تا به این ترتیب تصویر متناسبی ارائه شود.
از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامهريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد