در اینکه در اسلام راجع به علم تأکید و توصیه شده و در کمتر موضوعی و شاید نسبت به هیچ موضوعی اینقدر توصیه و تأکید نشده بحثی نیست .
از قدیمترین زمانی که کتب اسلامی تدوین شده در ردیف سایر دستورهای اسلامی ، از قبیل نماز و روزه و حج و جهاد و امر به معروف و نهی از منکر ، بابی هم تحت عنوان " باب وجوب طلب العلم " باز شده و علم به عنوان یکی از فرایض شناخته شده .
گذشته از آیات قرآن کریم ، مؤکدترین و صریحترین توصیههای رسول خدا درباره علم است .
این جمله از مسلمات همه مسلمانهاست که رسول خدا فرمود :(بحار الانوار ، ج 1 ، ص . 177)
« طلب العلم فریضه علی کل مسلم »
تعلم و دانشجویی بر هر مسلمانی فرض و واجب است .
یعنی علم اختصاص به طبقهای دون طبقهای ، به جنسی دون جنسی ندارد . هر کس مسلمان است باید دنبال علم برود .
و فرمود :
« أطلبوا العلم و لو بالصین » "
علم را پی جویی کنید ولو مستلزم این باشد که تا چین سفر کنید .
یعنی علم مکان معین ندارد ، هر نقطه جهان که علم هست بروید و اقتباس کنید .
باز فرمود : (بحار الانوار ، ج 2 ، ص . 99 )
« کلمة الحکمة ضالة المؤمن فحیث وجدها فهو أحق بها »
سخن علمی و حکیمانه و متقن ، گمشده مؤمن است ، هر جا آن را بیابد معطل نمی شود ، آن را مال خودش میداند و بر میدارد .
یعنی اهمیت نمی دهد که طرف کیست ، مسلمان است یا کافر . همان طوری که آدمی مال خود را گم کرده در دست هر کس ببیند معطل نمی شود و بر میدارد ، مؤمن نیز علم را مال خود میداند ، در دست هر که ببیند آن را میگیرد .
أمیرالمؤمنین علی علیه‌السلام همین کلمه را توضیح میدهد :( بحار الانوار ، ج 2 ، ص . 97)
" « الحکمة ضالة المؤمن فاطلبوها و لو عند المشرک تکونوا أحق بها و أهلها
حکمت گمشده مؤمن است ، پس به دنبالش بروید ولو آنکه آنرا در نزد مشرکان بیابید . شما از او شایستهتر و سزاوارتر خواهید بود.
علم فریضهای است که نه از لحاظ متعلم و نه از لحاظ معلم و نه از لحاظ زمان و نه از لحاظ مکان محدودیت ندارد ، و این عالیترین و بالاترین توصیهای است که میتوانسته بشود .
منبع: بیست گفتار
نویسنده: شهید مطهری
صفحه256
