| ترشحات غده‌های درون‌ریز هورمون نام دارد هورمونها در یک جای بدن به داخل خون ترشح می‌شوند و در جای دیگر کار خود را انجام می‌دهند. |
مقدمه
در بدن دو دستگاه وجود دارند که هرگز استراحت نمی‌کنند و کار هر دو تنظیم فعالیتهای سایر دستگاههای بدن در برابر شرایط ، تغییر پذیری محیط داخل یا خارج است. زیرا در همه حال بدن باید در هر شرایطی کاملا متعادل باشد. یکی از این دستگاهها ،
دستگاه عصبی است و دستگاه دوم شامل غده‌هایی است که به آنها غده‌های داخلی (
درون‌ریز) می‌گویند.
دستگاه عصبی توسط پیامهای عصبی و از راه رشته‌های عصبی کار خود را انجام می‌دهد. این دستگاه بسیار سریع عمل می‌کند و پیامهای خود را مستقیما به نقاط معینی از بدن می‌فرستد. دستگاه دوم برعکس ، توسط مواد شیمیایی که در خون می‌ریزد، عمل خود را انجام می‌دهد. این مواد توسط خون به نقاط مختلف برده می‌شوند و به همین سبب تا پیدایش تاثیر آنها ، زمانی طول می‌کشد تاثیر این مواد بادوامتر از تاثیر کار اعصاب بوده و اعصاب و این مواد شیمیایی در تنظیم اعمال بدن با یکدیگر همکاری دارند.
غده‌ها
غده‌ها بافتهایی هستند که سلولهای آنها ، برای ترشح کردن موادی ویژه تخصیص یافته‌اند. بعضی از غده‌ها ، مانند غده‌های گوارشی ، ترشحات خود را از راه مجراهای موجود ، به داخل لوله گوارش می‌ریزند. به چنین غده‌هایی برون‌ریز گفته می‌شود. غده‌هایی هم وجود دارند که ترشحات خود را در خون می‌ریزند. این غده‌ها درون‌ریز هستند و ترشحات غده‌های درون‌ریز ،
هورمون نام دارد.
اعمال هورمون
- راه اندازی و تنظیم سوخت و ساز بدن
- نگهداری حالت تعادل بدن
- تنظیم رشد
- تنظیم تولید مثل
طبقه بندی هورمونها
از لحاظ ساختمانی ، هورمونها را به دو گروه عمده پروتئینی (متشکل از رشته‌های
اسید آمینه) مانند
انسولین و
هورمون رشد و گروه دوم را هورمونهای استروئیدی (چربی مانند) تشکیل می‌دهند مانند
هورمونهای جنسی.
اقسام غده‌های داخلی
غده‌های داخلی مهم بدن عبارتند از:
غده هیپوفیز ،
غده هیپوتالاموس ،
غده پینه آل ،
غده تیروئید ،
غده‌های پاراتیروئید ،
غده تیموس ،
غدد فوق کلیوی ،
غدد جنسی و
لوزالمعده.
تنظیم ترشح هورمونها
طبق قاعده عمومی ، غده‌های داخلی بطور یکنواخت و همیشگی فعالیت نمی‌کنند بلکه مقدار کار آنها به میزان نیاز بدن بستگی دارد. عامل محرک غده برای ترشح هورمون معمولا پیام عصبی است، اما گاه یک هورمون می‌تواند محرک یا بازدارنده ترشح هورمون دیگر باشد. چنین عملی را خود تنظیمی می‌نامند. نقش خود تنظیمی حفظ حالت طبیعی است. مثلا وقتی مقدار یک هورمون در خون از حد طبیعی بیشتر شد هورمون معین دیگری ترشح می‌شود که وجود آن باعث کاهش ترشح هورمون اول است. این وضع تا وقتی پایدار می‌ماند که مقدار هورمون اول به کمتر از حد طبیعی برسد.
چگونگی عمل هورمونهای استروئیدی
هر هورمون فعالیت ویژه‌ای را در سلول هدف کنترل می‌کند، چون هورمونها به همراه
خون منتقل می‌شوند. قاعدتا باید انتظار داشت که به همه جای بدن برسند. دو روش برای عمل هورمون پیشنهاد شده است.
هورمونهای استروئیدی به علت حل شدن در چربی
غشای سلول ، می‌توانند از آن بگذرند پس امکان ورود آنها در بیشتر سلولهای بدن وجود دارد، اما تاثیر خود را فقط بر سلولهای بافت هدف می‌گذارند. در این سلولها پروتئینهای ویژه‌ای به نام گیرنده وجود دارند که با هورمون ترکیب می‌شوند. مجموعه هورمون - گیرنده نوعی عامل فعال برای راه اندازی واکنشهای شیمیایی درون سلول خواهد بود. این مجموعه
ژن داخل
هسته سلول را وادار می‌سازد تا
آنزیم معینی بسازد و به کمک آن واکنش شیمیایی خاصی را در سلول انجام دهد.
چگونگی عمل هورمونهای پروتئینی
هورمونهای پروتئینی معمولا به علت درشتی از غشای سلول نمی‌گذرند، اما در سطح بیرونی غشا ، پروتئینهای گیرنده وجود دارند که این هورمونها را شناسایی می‌کنند و با آنها ترکیب می‌شوند و مجموعه هورمون - گیرنده را تشکیل می‌دهند وجود این مجموعه ، آنزیمی را در غشا فعال می‌کند. این آنزیم سبب بوجود آمدن ترکیبی به نام
AMP حلقوی در داخل سلول می‌شود. AMP حلقوی آنزیم ویژه‌ای را در سلول فعال می‌سازد تا واکنش شیمیایی معین را انجام دهد.
مباحث مرتبط با عنوان
