مقدمه
صخره‌های مرجانی جزیی از قدیمی‌ترین و غنی‌ترین اجتماع موجودات زنده بر روی زمین هستند. بیشتر صخره‌های مرجانی بین 5000 تا 10000 سال عمر دارند و بسیاری از آنها صخره‌های آبی روی هم انباشته شده‌ای هستند که میلیونها سال قدمت دارند. مرجانهایی که صخره‌های مرجانی را تشکیل می‌دهند تنها در شرایط خاصی پرورش می‌یابد. آنها در آب گرم ، شور و تمیز زندگی می‌کنند. رشته صخره‌های عظیم آبی در طول سال با درجه حرارتی بیش از 21 درجه سانتیگراد گرم باقی می‌مانند. مرجانها همچنین تنها در آبهای کم‌عمقی که نور خورشید بتواند به آنها برسد زندگی می‌کنند.
رشته صخره‌های عظیم آبی که در شمال شرقی ساحل استرالیا واقعند بزرگترین صخره‌های آبی جهان هستند. این صخره‌ها طولی بیش از 2030 کیلومتر دارند و مساحتی حدود 207000 کیلومتر مربع را تحت پوشش قرار می‌دهند. این تنها ساختار موجودات زنده است که از فضا قابل مشاهده است. صخره‌های آبی توسط بیش از 400 گونه از جانوران مرجانی ظریف تشکیل شده‌اند که در آبهایی به عمق 30 متر زندگی می‌کنند. صخره‌های مرجانی با 1500گونه از ماهیها ، 4000 گونه از
نرم تنان از جمله: صدفهای غول پیکر خوراکی ، تعداد زیادی
اسفنج ،
شقایقهای دریایی ، خرچنگها و کرمها ، سرشار از زندگی هستند.
صخره‌های مرجانی اطراف جهان
بیش از 100000 کیلومتر از حاشیه کشورهای استوایی توسط صخره‌های مرجانی پوشیده شده است. در حقیقت بسیاری از جزایر مرجانی و آتولها ، تنها به خاطر فرایند ساخته شدن صخره‌های آبی وجود دارند.آنها تقریبا 600000 کیلومتر مربع یا 0.1 درصد از سطح زمین را می‌پوشاند. مرجانهای سازنده صخره‌های آبی ، آبهای کم عمق تمیز و جاذب نور خورشید را ترجیح می‌دهند که درجه حرارت آن بین 20 تا 30 درجه سانتیگراد باشد. آنها در آبهایی که خنکتر از 16 درجه سانتیگراد باشند، رشد نمی‌کنند. مرجانها تا عمق 37 متری رشد می‌کنند. پایین‌تر از این عمق ، نور کافی برای جلبکها که غذای مرجانها را تشکیل می‌دهند وجود ندارد.
جنگلهای مرجانی
از صخره‌های مرجانی معمولا به عنوان جنگلهای استوایی اقیانوسها یاد می‌شود، زیرا آنها مانند جنگلهای مناطق استوایی ، شامل تعداد بسیاری از گونه‌های مختلف هستند . از تعداد 160 هزار گونه دریائی شناخته شده، در حدود 35 الی 60 هزار آنان در صخره‌های مرجانی زندگی می‌کنند. این گروه جمعا یک سوم از 25000 گونه انواع ماهیها را تشکیل می‌دهد. با این وجود دانشمندان تخمین می‌زنند که 90 درصد از گونه‌هایی که بر روی صخره‌های مرجانی زندگی می‌کنند، هنوز شناسائی نشده‌اند. بسیاری از این گونه‌های ناشناخته احتمالا بسیار کوچک بوده و در سوراخها و شکافهای موجود در صخره‌های مرجانی زندگی می‌کنند.
انواع صخره‌های مرجانی
صخره‌های مرجانی جزایر بلینزی
جنوب و مرکز اقیانوس آرام ، پوشیده از گروهی جزیره است که منشا آتشفشانی دارند. این جزایر در حکم پایه و اساس رشته صخره‌های آبی حاشیه‌ای و رشته صخره‌های آبی هستند. گاهی اوقات آتشفشانها ، نشست می‌کنند و مرجانها به سمت بالا رشد می‌کنند و در عین حال جزایر مرجانی با مردابی در مرکز را بوجود می‌آورد. گونه‌هایی که در این ناحیه یافت می‌شوند، شامل تعداد بسیاری از گونه‌های مشترکی هستند که در نواحی اقیانوس هند و اقیانوس آرام یافت می‌شوند از جمله : باراکودا ، خرچنگ قرمز صخره‌های آبی که پاهای عقب آن ناقص است، کرمهای پالول و حلزونهای مرواریدی.
صخره‌های مرجانی جزیره مالدیو
مجمع‌الجزایر مالدیو در طول اقیانوس هند و در کناره جنوب غربی دماغه هندوستان به طول 867 کیلومتر کشیده شده‌اند. این مجمع‌الجزایر تقریبا شامل 2000 جزیره مرجانی کوچک است، که تنها 9 تای آنها ، بزرگتر از 2 کیلومتر مربع هستند. صخره‌های مرجانی مالدیو ، سرشار از زندگی جانوری هستند. صخره‌های مرجانی مالدیو ، سرشار از زندگی جانوری هستند.
صخره‌های مرجانی دریای سرخ
دریای سرخ که اقیانوسی نسبتا جوان محسوب می‌شود حدود 5 میلیون سال پیش شکل گرفت. این دریا شامل یکی از طویل‌ترین صخره‌های آبی حاشیه‌ای در دنیا است که طول آن بیش از 4500 کیلومتر2800 مایل است. این صخره‌های آبی ، بر روی لبه باریکی قرار دارند که در طول دریای سرخ امتداد دارند و از سمتی که رو به دریا است به اعماق آبها فرورفته‌اند. جانورانی که در این ناحیه یافت می‌شوند بسیار شبیه آنهایی هستند که در صخره‌های آبی هندوستان و اقیانوس آرام یافت شده‌اند.
صخره‌های مرجانی کارائیب
گرچه بسیاری از جزیره‌های کارائیب توسط صخره‌های آبی حاشیه‌ای در بر گرفته شده‌اند اما حاشیه ساحلی آمریکای جنوبی و مرکزی عموما فاقد گسترش صخره‌های آبی هستند. زیرا صخره‌های آبی در مکانهایی که آب شیرین رودخانه به دریا می‌ریزد نمی‌توانند تشکیل شوند. رشته صخره‌های آبی با طول 474 کیلومتر طویل‌ترین و غنی‌ترین صخره‌های آبی در اقیانوس اطلس هستند.
خطرات اصلی
صخره‌های آبی بسیار ظریفند و به سادگی تخریب می‌گردند و سالها طول می‌کشد تا بازسازی شوند. برای مثال یک مرجان مغزی 20 سال طول می‌کشد تا به اندازه سر یک انسان رشد کند. بیشتر صخره‌های مرجانی دنیا اکنون تخریب شده‌اند و در بعضی مناطق مانند فیلیپین کاملا نابود گشته‌اند.
خطرات عمده‌ای که صخره‌های آبی را تهدید می‌کنند:
- صنعت توریست بدون کنترل از جمله لایروبی و احیاء زمین جهت ساختن هتلها ، فرودگاهها و بندرگاهها.
- جمع آوری مرجانها و صدفها برای یادگاری
- ماهیگیری بیش از حد توسط ماهیگیران ، از جمله استفاده از دینامیت برای کشتن تعداد زیادی ماهی در یک لحظه.
- استفاده از صخره‌های مرجانی برای ساختن جاده‌ها و خانه‌ها.
- آلودگی توسط سم دفع آفات و کودهای کشاورزی ، توسط تخلیه فاضلابها و نشت سوختها . همچنان که درختان جنگلها قطع می‌شوند خاک و گل و لای توسط باران شسته شده و به صخره‌های آبی ریخته می‌شود و پولیپهای مرجانی ظریف را خفه می‌سازد و صخره‌های آبی را نابود می‌کند.
مباحث مرتبط با عنوان
