a
ریشه لغوی
واژه پلیمر از دو واژه یونانی
Poly و
Meros مشتق شده است و به معنی بسپار است.
مقدمه
بشر نخستین ، آموخته بود چگونه الیاف پروتئینی پشم و ابریشم و الیاف سلولزی
پنبه و
کتان را عمل آورد، رنگرزی کند و ببافد. بومیان جنوبی از
لاستیک طبیعی ، برای ساختن اشیاء کشسان و پارچههای ضد آب استفاده میکردند.
پلی کلروپرن ، نخستین
لاستیک سنتزی است که در آمریکا تهیه شد و گسترش یافت.
پلی بوتادین ، نخستین
کائوچوی سنتزی است که آلمانیها به نام
بونا- اس به مقدار کافی تهیه کردند.
بوتیل کائوچو ، یکی از چهار لاستیک سنتزی است که اکنون به مقدار بیشتری تهیه و مصرف میشود.
تاریخچه
نخستین لاستیک مصنوعی ،
سلولوئید است که از
نیترو سلولز و
کافور توسط "
پارکر" در سال 1865 تهیه شد. ولی در سال 1930،
عمل پلیمریزاسیون و
الکلاسیون کشف شد و در صنعت بکار گرفته شد. در این دوران ،
آمونیاک برای تولید
مواد منفجره ،
تولوئن برای
TNT و
بوتادین و
استیرن برای تولید لاستیک مصنوعی به مقدار زیادی از
نفت تولید شد.
سیر تحولی
استات سلولز در سال 1894 توسط "
بران دکرس" سنتز شد و در سال
1905 توسط "
میلس" کامل شد. در سال 1900، "
رم" ، پلیمریزاسیون
ترکیبات آکریلیک را آغاز کرد و در سال 1901، "
اسمیت" نخستین
فتالات گلسیرین (یا
فتالات گلسیریل) را تهیه کرد. در اواسط قرن بیستم در آلمان ، "
اشتودینگر" ، قانون مهم ساختار مولکولهای بزرگ را وضع کرد. در سال 1934، کارخانه (
ICI) موفق به تهیه مولکولهای بزرگ
پلی اتیلن شد.
"
دوپن" بطور منظم در زمینه تراکم مواد بررسیهایی انجام دارد که در نتیجه ، به تهیه
پلی آمیدها یعنی الیاف
نایلون نایل شد و الیاف
پلی آمید را از
کاپرولاکتام تهیه کرد که به الیاف
پرلون شهرت یافت.
نقش و تاثیر پلیمرها در زندگی
کاغذ ، چوب ، نایلون ، الیاف پلی استر ، ظروف ملامین ، الیاف پلی اتیلن ، اندود تفلون ظروف آشپزی ، نشاسته ، گوشت ، مو ، پشم ، ابریشم ، لاستیک اتومبیل و... ، ماکرومولکولهایی هستند که روزانه با آنها برخورد میکنیم.
مفاهیم مرتبط با شیمی پلیمر
در مورد پلیمرها با مفاهیمی همچون
خواص فیزیکی و مکانیکی ،
مکانیسم پلیمر شدن ،
فرآورش پلیمرها روبرو هستیم.
خواص فیزیکی و مکانیکی پلیمرها
در بر گیرنده مفاهیم زیر است:
مورفولوژی ، رئولوژی ،
انحلال پذیری ، وزن مولکولی ، روشهای آزمودن ، روشهای شناسایی.
مکانیسم پلیمری شدن
از سه طریق زیر است:
پلیمرشدن تراکمی ،
پلیمرشدن افزایشی ،
کوپلیمرشدن.
فرآورش پلیمرها
در برگیرنده مباحث زیر است:
پر کنندهها ، توان دهندهها ، نرم سازها ، پایدار کنندهها، عمل آورندهها ، رنگها و غیره.
شاخههای شیمی مرتبط با شیمی پلیمر
شیمی پلیمر با مباحث زیر در ارتباط است:
چند کاربرد مهم پلیمرها
پلی آمید (نایلون)
برای تهیه الیاف ، طناب ، تسمه ، البسه ، پلاستیک صنعتی ، جایگزین
فلز در ساخت غلتک یا تاقان ، بادامک ، دنده ، وسایل الکتریکی بکار میرود.
پلی استر
بصورت الیاف ، جهت تهیه انواع لباسها ، نخ لاستیک ، بصورت لایه برای تهیه نوار ضبط صوت و فیلم بکار میرود.
پلی اتیلن (کمچگالی ، شاخهدار)
بصورت لایه ورقه در صنایع بسته بندی ، کیسه پلاستیکی ، الیاف پارچه بافتنی ، بستهبندی غذای منجمد ، پرده ، پوشش پلاستیکی ، عایق ، سیم و کابل ، بطری بکار میرود.
پلی استیرل
برای تهیه
رزینهای تبادل یونی ، انواع کوپلیمرها ، رزینهای ABC ، مواد اسفنجی ، وسایل نوری ، وسایل خانگی ، اسباب بازی ، مبلمان بکار میرود.
مباحث مرتبط با عنوان