محمد رشید بن علی رضا بن محمد قلمونی، اصلاً بغدادی است و نسب حسینی دارد، صاحب مجله ‌المنار و یکی از رجال اصلاح اسلامی و از نویسندگان، عالمان به حدیث و ادب و تاریخ و تفسیر است. در واقع می‌توان گفت که وی نامدارترین شخصیت نهضت موسوم به سلفیت یا اصل‌گرایی است.
وی در قلمون (از اعمال طرابلس شام) متولد شده و در همانجا برآمده و مقدمات علوم اسلامی را فراگرفت و مدتی شیوه زهد اختیار کرد. از کودکی و جوانی خود شعر می گفت و در برخی از جراید مقالاتی می‌نوشت. پس از آن به مصر سفر کرد (1315 هـ .ق) ملازم و شاگرد شیخ محمد عبده شد هر پیش از آن نیز در بیروت به خدمت او پیوسته بود. پس از آن مجله المنار را برای نشر آراء و عقاید دینی و اجتماعی خود در مورد «اصلاح» انتشار داد و اندک اندک مرجع فتوی شد. بویژه در تألیف میان شریعت و اوضاع اجتماعی جدید اعتبار بسزایی یافت و چون به سال (1326 هـ .ق) قانون جدید عثمانی اعلام شد، رشید رضا به دیدار بلاد شام رفت و در دمشق در حالی که بر منبر مسجد جامع اموی سخن می‌گفت یکی از دشمنان «اصلاح» بر او اعتراض کرد و این اعتراض به فتنه مبدل شد و بر اثر آن رشید رضا به مصر بازگشت و در آنجا مدرسة «الدعوه و الارشاد» را تاسیس کرد. آنگاه در ایام ملک فیصل بن حسین حسنی (1300-1352هـ .ق) به سوریه رفت و به ریاست مؤتمر سوری انتخاب شد. اما به سال 1920 بر اثر ورود فرانسویان به سوریه آنجا را ترک کرد و در وطن دوم خود مصر مدتی اقامت کرد. آنگاه به هند و حجاز و اروپا سفر کرد و چون از آنجا بازگشت در مصر مقیم شد تا اینکه وقتی از سویس به قاهره باز می‌گشت، که در اتومبیلی درگذشت و او را در قاهره دفن کردند.

آثار:

1- مشهورترین آثارش مجله المنار در 34 مجلد
2- تفسیر‌القرآن الکریم مشهور به تفسیر المنار در 12 جلد (از ابتدای قرآن تا آیه 52 سوره یوسف)
3- تاریخ الاستاد الامام الشیخ محمد عبده 3 جلد
4- نداء للجنس الطیف