به واقع جنگ مسلمانان با ایرانیان به لحاظ نظامی آنچنان جنگ نابرابری بود، که اگر هر کس شکست ایرانیان را در این جنگ یک شکست نظامی بداند بزرگترین توهین را به ایرانیان مرتکب شده است.
باید گفت شکست ایرانیان از مسلمانان یک شکست ایدئولوژیک بوده است، یعنی دلهای ایرانیان قبل از حمله اعراب نسبت به اسلام نرم شده بود و دید آنها نسبت به اسلام و حمله ایرانیان یک نهضت نجات بخش بوده است و هیچ کس برای مقابله با مسلمین انگیزه ای برای دفاع از نظام ساسانی نداشت.
هر پدیده اجتماعی خود می تواند از چند عامل دیگر اثر پذیرفته باشد، که جنگ ایرانیان و مسلمانان نیز از این قاعده مستثنی نیست و در اینجا به بررسی چند عامل از این عوامل متعدد می پردازیم.
نمایی از ایوان مدائن
برخی دلایل:
ایمان به خدا و بی باکی اعراب
نارضایتی ایرانیان از دستگاه حاکم
