شهر با توپوگرافی جلگه‌ای و ساحلی

جلگه ، دشت همواری است که با شیب ملایم و چهره ای یکنواخت در فاصله میان دریا و کوهستان قرار دارد. مهمترین جلگه‌های ایران ، مازندران ، گیلان و خوزستان را شامل میشود که در کنار آنها میتوان به جلگه‌های سواحل خلیج فارس و دریای عمان و جلگه بندرعباس نیز اشاره کرد.
کانونهای شهری گیلان و مازندران ، به استثنای مازندران شرقی ، در کناره های ساحلی پا گرفته‌اند. مهمترین ویژگیهای سکونتگاههای شهری در این جلگه‌ها عبارتند از : متکی بودن اقتصاد شهرها بر فعالیتهای کشاورزی نواحی اطراف ، قابل دستیابی نبودن به دلیل شرایط طبیعی محیط به ویژه جنگل ، باتلاق ، نیزار و غیره ، قرار گرفتن در امتداد جاده ساحلی ، سلسله مراتب شهری با فاصله کم (که تسلیم یک شهر لزوماً به معنی تسلیم دیگر شهرها نبوده است) ، پیوندهای قومی و اقتصادی کوه‌نشینان و دشت‌نشینان (امنیت بالا) و بافت گسسته شهرها به دلیل فقدان عوارض طبیعی و شرایط اقلیمی .
جلگه خوزستان نیز یکی از جلگه‌هایی است که به عنوان مهمترین بخش سرزمین حاصلخیز بین‌النهرین ، اولین و قدیمی‌ترین شهرهای ایران را در خود جای داده است. در گذشته ، برخلاف شهرهای شمال ایران ، شهرهای خوزستان دارای برج و بارو بوده‌اند و بافت آنها متراکم بوده است. در سواحل جنوبی خلیج فارس و دریای عمان ، مراکز شهری ارتباط کارآمدی با یکدیگر ندارند و محدودیتهای جغرافیایی موجب شده است که مکان گزینی آنها عمدتاً در کنار ساحل صورت گیرد. اقتصاد شهر متکی بر فعالیتهای صیادی و بندری و ارتباط آنها با نواحی روستایی اطراف ضعیف میباشد. نمونه‌هایی از شهرهای جلگه‌ای و ساحلی ، بابل، ساری، رامسر، رشت ، انزلی ، اهواز، آبادان ، خرمشهر، بندرعباس ، بوشهر و چابهار میباشند.