نگاه اجمالی
اگر شخص خیلی رقابت جو ، جاه طلب ، درای تمایل بیشتر به کنترل و … باشد، احتمالا آثار
استرس (فشارروانی) شدت پیدا خواهد کرد. الگوی شخصیتی نوع A با
پیشرفت طلبی ،
فوریت زمان و خصومتی که براحتی برانیخگته میشود، مشخص شده است. این خصوصیت آنها را نسبت به بیماریهای قلبی آماده تر میکند. نقطه مقابل شخصیت نوع A کسانی هستند که شخصیت نوع B دارند. آنها غالبا افرادی آرام ، راحت و بدون نقش هستند.
ویژگیهای شخصیتی نوع A
ویژگیهای رفتاری
فرد با شخصیت نوع A آشکارا از حرکت کند ،
ترافیک ، صف بستن برای خرید و هرچیز دیگری که
وقت با ارزش را تلف کند، ناراحت میشود. برخی ویژگیهای رفتاری این الگو شامل پاسخهای کوتاه در مکالمات ، گفتار بیش از حد نیرومند ، چهره در هم کشیده ، سریع خوردن ، نگاه عمیق با لبخند خشک و بازداری شده و … میباشد. این تمایل به بسیج کردن بیش از حد منابع جسمانی تحت عنوان فوریت زمان ، موردبحث قرار می گیرد.
تمایل به کنترل
افراد با شخصیت نوع A احساس نیاز بیشتری به کنترل محیط دارند و این افراد به قدری به دانستن کنترل محیط نیاز دارند که ممکن است عدم کنترل خصومت و رفتارهای جسورانه را باعث شود. وقتی فرد در موقعیت عدم کنترل قرار میگیرد، معمولا یک حالت انگیزشی را از طریق تغییرات شناختی ، رفتاری ، هیجانی و فیزیولوژیکی نشان میدهد.
رقابت جویی
افراد شخصیت نوع A رقابت جو و پیشرفت طلب تر هستند. آنها با تلاش و پایداری بیشتری به چالشها (مشکلات) پاسخ میدهند و اهداف بزرگتری را تعیین میکنند. تلاش برای پیشرفت در افراد شخصیت نوع A معمولا درجوی از
تنش ،
اضطراب ،
خشم و احساس (مانند جمله هرگز نباید گیر افتاد ) صورت میگیرد. این افراد تلاش برای پیشرفت را بخاطر خود پیشرفت مورد توجه قرار نمیدهند، بلکه تلاش آنها برای کنترل و اثبات تواناییهایشان صورت میگیرد.
|
|
مقایسه شخصیت نوع A با شخصیت نوع B
|
| ویژگیها | تیپ A | تیپ B
|
| مکالمه | تند | کند
|
| تولید کلمات | پاسخ یک کلمهای ، سرعت در پایان جمله | شمره و با مکث صحبت کردن
|
| کیفیت کلام | زمخت ، محکم ، کوتاه | یکنواخت
|
| زمان پاسخ | پاسخ آنی | مکث بیش از پاسخگویی
|
| آه کشیدن | فراوان | بندرت
|
| حرکات چهره | کشیده ، خصمانه ، ابرو درهم | آرام و دوست داشتنی
|
| خنده | خشک | نرم و لطیف ، خوشایند
|
| گره کردن مشتها | زیاد | بندرت
|
| قطع کردن حرف دیگران | اغلب | به ندرت
|
| تلاش برای تمام کردن سوالات طرف مقابل | اغلب | بندرت
|
| تلاش برای تسلط برطرف مقابل | اغلب | بندرت
|
| رضایت از کار | خیر ، تلاش برای طی کردن درجات | بلی
|
| جاه طلبی | بلی ، طبق نظر دیگران و خود | نه بطور خاص
|
| شایستگی | تلاش برای برنده شدن حتی هنگام بازی با فرزندان | بی اهمیت بودن
|
شخصیت نوع A و بیماری قلبی
بنظر
ویلیامز (Williams)
دشمنی و
تندخویی عواملی هستند که به
بیماریهای قلبی کمک میکنند. به عقیده او فردی از نوع شخصیت A که نگرش دشمنانه و منفی دارد، نسبت به فرد دیگری از همان شخصیت که
نگرش دوستانه و مثبت دارد، بیشتر در معرض خطرات جسمی و روانی است. دشمنی باعث میشود که فرد همیشه درحال آماده باش باشد، دشمنیها را پیش بینی و پیش گیری کند. درنتیجه دائما در حال
استرس روزگار بگذراند. پژوهشها نیز در جهت حمایت از این مفهوم نشان دادهاند که افراد شخصیت نوع A واکنشهای قلبی - عروقی بیشتری به عدم کنترل ، عدم حق انتخاب و استرسهای محیطی نشان میدهند. بخاطر اهمیت کنترل این افراد معمولا هنگام عدم کنترل ، خشم و خصومت بیشتری دارند و عموما مایل به تسلیم کردن کنترل به شخص دیگر نیستند.
تغییر شخصیت نوع A به شخصیت نوع B
روش کلی
دراین روش افراد نوع A تشویق میشوند که آهنگ رفتارهای خود را آرام تر کنند و رفتارهایی پیش بگیرند که با شخصیت آنها سازگاری ندارد. مثلا سعی کنند به حرفهای دیگران ، بدون قطع کردن آن گوش دهند، یا به میل خود در صفهای طولانی فروشگاهها یا اتوبوسها بایستند و به خود تلقین کنند که عصبانی نخواهند شد. وقتی حرفی به ذهنشان رسید ( موقع غذاخوردن ) آن قدر تحمل داشته باشند که غذای خود را ببلعند و بعد حرف بزنند و با دهان پر سخن نگویند و ... . از این روش در برنامه پیشگیری بیماریهای قلبی حاد استفاده میکنند.
روش اختصاصی
روش اختصاصی تنها آن گروه از رفتارهای شخصیت A را هدف قرار میدهد که احتمالا علت بیماری قلبی هستند. بویژه برای افرادی که نگرش منفی و دشمنانه دارند، بکار میرود. فردی که بتواند رفتارهای مورد نظر را تغییر دهد، کسی خواهد بود که اراده دارد و بر خود مسلط است. چنین فردی میتواند اختیار
بهداشت روانی خود را تا اندازهای بر عهده بگیرد.
مباحث مرتبط با عنوان
