دیدکلی
سنگهای آهکی حاوی بسیاری از ساختمانهای رسوبی هستند که در
ماسه سنگها موجود بود، ولیکن برخی از ساختمانها فقط در
رسوبات کربناته یافت میشوند. از و مطالعات
اقیانوس شناسی و مطالعه فیزیکی رسوبات عهد حاضر ، چنین بر میآید که
میدان مغناطیسی زمین و نیروی جریانی از عواملی میباشد که در جهتدار بودن ساختمانهای اولیه رسوبی نقش مهم به عهده دارند.
در مطالعه ساختمانهای اولیه از طبقه بندی یا
چینه بندی ، بخصوص از شکل خارجی طبقه و ادمه آن در جهت افقی و ثابت بودن ضخامت آن در جهت قائم صحبت میشود. همچنین از ساختمانهای درونی چینه بندیها ، چگونگی بوجود آمدن آنها صحبت خواهد شد.
سطوح لایه بندی
همانند
رسوبات سیلیسی آواری ، سطوح لایه بندی معمولا نشان دهنده تغییری در شرایط
رسوبگذاری است. تغییرات ممکن است ظریف یا کوتاه مدت باشد. سطوح لایه بندی عمدتا بر اثر تغییر در اندازه دانه یا ترکیب رسوب حاصل میشود. رگههای نازک رسی نیز معمولا
لایه بندی در توالیهای سنگ آهکی را تعیین میکنند. با این وجود ، معمولا در سنگهای آهکی میتوان سطوح لایه بندی که در اثر
انحلال حاصل از فشار دوباره بوجود آمدهاند را پیدا کرد.
در بیشتر سنگهای آهکی پلانفری سطوح اولیه نیستند و در اثر انحلال فشاری در طی دفن بوجود آمدهاند. سنگهای آهکی دانه ریز بین لایهای با
گل سنگها ، معمولا ندولار بوده و دارای سطوح پشتهای نامنظم میباشند. اینگونه سنگهای آهکی ندولار ممکن است بطور جانبی به ندولهای مجزایی تبدیل شوند.
هارد گراندها
نوع خاصی از سطح لایه بندی سطح
هارد گراند Hard Ground Surface است. هارد گراندها افقهای سیمانی شده همزمان با رسوبگذاری میباشد که در سطح یا دقیقا در زیر رسوب بوجود میآیند. در جایی که سطح هارد گراند کف دریا را تشکیل داده است، معمولا توسط موجودات کف زی چسبنده ، نظیر
مرجانها ،
پرسپولیدها ،
اویسترها ،
فرامینیفرها و
کرینوئیدها پوشیده شدهاند و توسط کرمهای حلقوی دریایی ،
پلی کائت ، برخی از دو کفهایها و
اسفنجها حفر گردیدهاند.
سطوح هارد گراند ممکن است
فسیلها و ساختمان های ربوبی را قطع کند. دو نوع سطح هارد گراند میتوان تشخیص داد. یک سطح و صاف که توسط سایش تشکیل شده است و یک سطح زاویهدار نامنظم که توسط انحلال بوجود آمده است.
ساختمان تی پی Tepee Structure
یکی از اشکال مشخص در
سنگهای آهکی قبل جزر و مدی ساختمان تی پی است. تی پیها عبارت از قطع شدگی لایه بندی به فرم
تاقدیسهای کاذب میباشد، خط الراسهای تی پی در سطح دارای طرح چند ضلعی است. تی پیها در مقیاس دهها سانتیمتر تا چندین متر عرض یافت میشوند. آنها بیشتر در پهنههای بین جزر و مدی تا بالای جزر و مدی بر اثر
سیمانی شدن و انبساط لایه سطحی رسوب تشکیل میشوند.
حرکت آبهای زیر زمینی ، دریایی یا جوی به طرف بالا ، در برخی موارد یک عامل کمک کننده است. حفرات کشیده معمولا در زیر ورقههای بالا آمده تشکیل میشود که در اینها ممکن است
پیزوئیدها ، به علاوه سیمانهای وادوز نظیر
دریپستون Dipstone و
فلوستون Flowstone تشکیل شود.
سطوح کارستی قدیمی
نوع خاص دیگری از ناپیوستگی لایه بندی ویژه سنگهای آهکی ، سطح کارستی قدیم است. هنگامی که
رسوبات کربناته بیرون میآیند، بر اثر تماس با آبهای جوی توسط فرآیند انحلال تولید یک سطح نامنظم ، حفرهدار میکنند. این انحلال معمولا در زیر یک پوشش خاکی نازکی انجام میشود، خاک خورش ممکن است به عنوان یک
رگه رسی غیر ممتد یا بلافاصله به صورت لایه بالای سطح انحلال ، حفظ شود.
واژه کارست برای این اشکال انحلالی که تیپیک نواحی با آب و هوای مرطوب تر باشد، بکار میرود. در یک سیستم کارستی کاملا این گسترش یافته ، ممکن است سوراخها و حفرات زیادی تا عمق دهها یا حتی صدها متر در زیر سطح ایجاد شود. برش در اثر
فرو ریختن غارها و رسوبگذاری رودخانههای زیر زمینی تشکیل میشود.
ساختمانهای جریانی و موجی
کلیه ساختمانهای جریانی موجود در سنگهای سیلیسی آواری در سنگهای آهکی یافت میشود، اهمیت ساختمانهای جریانی در سنگهای آهکی ، همانند
ماسه سنگها میباشد. آنها در تعبیر و تفسیر محیطی و آنالیز رخسارهای مهم هستند و اطلاعات با ارزشی در مورد فرآیندهای
رسوبگذاری ، جریانهای قدیم ، عمق و آشفتگی آب ارائه میکنند. اینتراکلستهایی از گل آهکی و قطعات بزرگ
خردههای اسکلتی معمولا در سنگهای آهکی فراوانند و ممکن است توسط جریان جدا و متمرکز شده و رسوبات باقیمانده را تشکیل دهند، یا اینکه توسط طوفانها حمل شده
وردستون و
فلوتستونها را تشکیل دهند.
ساختمانهای حفرهای
ساختمانهای حفرهای رسوبگذاری و دیاژنتیکی اولیه در سنگهای آهکی فراوان بوده و انواع زیادی دارند برخی از حفرات تا حدودی با رسوب پر شده و بخش تحتانی آن را اشغال کردهاند و فضای بالا توسط
سیمان اسپارایتی پر میشود. اینگونه حفرات پر شده تحت عنوان ساختمانهای ژئوپتال شناخته میشوند. ساختمانهای حفرهای دیگر شامل ساختمانهای چتری ، حفرات درون اسکلتی ، حفرات رشدی ، حفرات روزنهای یا چشم پرنذای ، استروماتاکتیس میباشد.
مباحث مرتبط با عنوان
