منشا و پراکنش ریواس
ریواس بومی آسیا و به احتمال زیاد سیبری و یا کوههای
هیمالیا می‌باشد. در قرن شانزدهم در اروپا کشت می‌شد. و نوشته‌ها حاکی از آن است که قبل از میلاد مسیح در چین به عنوان دارو مصرف می‌شد.
مشخصات ظاهری ریواس
- ریشه: ریواس دارای یک ریشه معمولی است که یک تا دو متر در خاک رشد می‌کند. ریشه ریواس در مقابل سرمت و یخبندان مقاوم است.
- ساقه: ریواس دارای دو نوع ساقه است. یکی ساقه زیرزمینی که به آن ریزوم می‌گویند. ریزوم پس از رشد گوشتی و چوبی می‌شود که از جوانه‌های آن ، ساقه‌های هوایی و برگهای پهن بوجود می‌آید. نوع دوم ساقه در ریواس ساقه‌های هوایی است که تا حدود یک متر نیز رشد می‌کند.
- برگ: ریواس دارای برگهایی می‌باشد که از جوانه جانبی ریزومها بوجود می‌آیند. برگها دارای پهنک نسبتا پهن می‌باشند. دمبرگ ریواس که قسمت خوراکی آن را تشکیل می‌دهد، گوشتی بوده و طول آن به بیش از 50 سانتیمتر می‌رسد.
- گل: به تعداد زیاد و به صورت خوشه در انتهای ساقه اصلی ایجاد می‌گردد و گلها به رنگ سبز می‌باشد و در اثر تلقیح بذر را تشکیل می‌دهند.
ارزش غذایی ریواس
ریواس دارای برخی عناصر نظیر پتاسیم - کلسیم می‌باشد و از نظر ویتامینها نیز تا حدودی غنی است. دمبرگ ریواس که قسمت قابل استفاده آن است دارای مقداری اسیدهای آلی مانند
اسید مالیک است که برای رفع عطش و ایجاد سهولت در
هضم غذا مفید می‌باشد. همچنین در طب سنتی ریواس برای دفع بعضی از باکتریهای مضر استفاده می‌شود. مصرف بیش از حد ریواس باعث کمبود کلسیم در بدن می‌شود.
شرایط آب و هوایی برای رشد ریواس
ریواس از سبزیهای فصل خنک است و دماهای پائین را تحمل می‌کند. برگها در دمای پائین صورتی و یا قرمز و در دماهای بالا بیش از 30 درجه سانتیگراد سبز تیره می‌باشد. ریواس در مناطق پر باران عملکرد بیشتری را دارد. در خاکهای سبک و حاصلخیز بهتر رشد می‌کند. خاک ریواس نیاز به
پتاسیم زیادی دارد.
نحوه تکثیر ریواس
این گیاه توسط دو روش غیر جنسی و بذر تکثیر می شود ولی چون گیاهان حاصل از بذرکاملا متفاوت از گیاهان والدینی می باشند در واقع استفاده از گیاهانی که از جوانه های روی ریزوم حاصل می شوند، روش اصلی تکثیر آن می باشد که این گیاهان در اطراف گیاه اصلی قرار دارند. در اوایل بهار گیاهان جدا شده از گیاه مادری به صورت شیاری کشت می شود. فاصله مشت بین 5/1-1 متر در نظر گرفته می شود و فاصله دو بوته 90 - 60 سانتیمتر می‌باشد.
مراقبتهای زمان داشت ریواس
- وجین: اگر علف های هرز توسط ادوات مکانیکی حذف می‌گردند باید عمق کاشت ریزوم را در نظر گرفت و از ایجاد صدمه به آن اجتناب نمود.
- کود دهی: کود دهی در طی فصل رشد صورت می‌گیرد.
- حذف گلها:حذف غنچه و گل به محض ظهور ساقه گل دهنده صورت می‌گیرد و اینکار باعث می‌شود که در سالهای بعد رشد رویشی و دمبرگها با شدت بیشتری ادامه یابد چون گلدهی و تولید بذر ، گیاه را ضعیف می‌سازد.
برداشت ریواس
برداشت ریواس از سال دوم کشت شروع می‌شود. علامت رسیدن محصول با بزرگ شدن پهنک برگ همراه است. ریواس برای مصرف تازه ، هر هفته برداشت می‌شود.
آفات و بیماریهای ریواس
بیماریهای ویروسی که توسط
ریزوم منتقل می‌شوند.
ریواس و ارتباطش با علوم
- تاکسونومی: گیاه ویروس بر حسب خویشاوندی با سایر گیاهان رده بندی می‌شود و جایگاه این گیاه از نظر رده بندی در سطح گونه مشخص می‌شود.
- آناتومی: ساختمان داخلی گیاه ریواس مطالعه می‌شود.
- مورفولوژی: تنوع ریختی گیاه ریواس مطالعه می‌شود. به عبارتی مطالعه تنوع ریختی گیاه ریواس باعث می‌شود تا بدانیم که با شرایط متفاوت در زیستگاههای مختلف سازگاری این گیاه چگونه صورت می‌گیرد.
- مورفوژنز: از ابتدای تشکیل سلول تخم ریواس تا بوجود آمدن سکل ریواس بررسی می‌شود.
- فیزیولوژی: نحوه کار و فعالیت گیاه ریواس از سطح اندامکهای درون سلول تا بافتها ، اندامها و خود کیاه ریواس مطانعه می‌شود.
- سیتولوژی: به مطالعه درباره رشد ، تولید مثل و رفتار سلول گیاه ریواس می‌پردازد.
- اکولوژی: به مطالعه چگونگی سازش گیاه ریواس با محیط و ارتباط آنها با یکدیگر می‌پردازد.
- ژنتیک: چگونگی انتقال صفات وراثتی و عوامل انتقال دهنده و ساختار شیمیایی این عوامل را در گیاه ریواس بررسی می‌کند.
همچنین ببینید
