مقدمه :
دوره حکومت فتحعلیشاه مقارن است با انقلاب کبیر فرانسه و ظهور ناپلئون ؛ در این عهد کشورهای اروپایی نظیر انگلیس و روس فعالیتهای استعماری خود را آغاز کرده اند .ایران نیز پس از یک دوره طولانی از سقوط صفویه تا دوره فتحعلیشاه ) جنگها و کشمکشهای داخلی و ضعف و سستی ناشی ا زاین اعمال ، مورد توجه و چشمداشت دول اروپائی قرار گرفته است .
موقعیت استراتژیکی و جغرافیایی ایران که در نقطه مرکزی آسیا قرار گرفته و اصلی ترین نقطه راه عبور به هند بود . ( هند سرزمین غنی و ثروتمند آسیا است که همواره مورد طمع استعمارگران بود )
بنابراین سبب می شد که دولتهای اروپائی خواه ناخواه به فکر ایجاد ارتباط سیاسی با ایران باشند. این گونه روابط موجب شد تا ایرانیان بسیار از شیوه ها و سبکهای حکومتی ، نظامی – اداری دولتهای اروپائی را پذیرفتند .
همچنین دولتهای اروپائی نیز تحت تاثیر فرهنگ و ادب ، امور دیگراجتماعی واقع شدند ( گر چه روابط ایران با دول خارجی بیشتر یک رابطه خصمانه است اما این نوع روابط زمینه های تغییر و تحولات را در دو جامعه پدید آورد .
|
|
آغاز روابط ایران با کشورهای بیگانه در عهد فتحعلیشاه قاجار
تاریخ نیمه اول قرن سیزدهم هجری (مقارن با نوزدهم میلادی ) از جهاتی چند از مهمترین قسمتهای تاریخی ایران است . زیرا طی 50 سال حکومت فتحعلیشاه در ایران وقایع و حوادثی بزرگ در اروپا روی داد که اثرات آن در ایران نیز ظاهر شد .
انقلاب کبیر فرانسه و توسعه طلبیهای ناپلئون خواه ناخواه ایران و فرانسه را با هم نزدیک کرد و نزدیکی این دو دولت ، انگلسستان را به عرصه کشمکش سیاسی ایران کشانید .
از طرف دیگر شدید ترین و طولانی ترین محاربات خارجی ایران بین انگلیس و دولت استعمار طلب روسیه د راین عصر آغاز شد .
مسئله همداستانی انگلیس و روسیه در برابر فرانسه سبب میانجیگری انگلیس در امور ایران گردید و از آن میان زیانهای جبران ناپذیری بر کشور ایران بوجود آمد .
در این عصر بر اثر سیاستهای زیرکانه و حیله گرانه انگلیس و نیز بی اطلاعی بیفکری بسیاری از رجال عهد از سیاست خارجی کشورهای اروپایی ، قسمت عظیمی از ذخایر و منابع قیمتی کشور از دست خارج شد .
برای تشریح بیشتر روابط ایران با دول خارجی به بررسی جداگانه آنها می پردازیم .
الف : روابط ایران با کشور فرانسه
ب: روابط ایران و انگلستان در عهد فتحعلیشاه
ج: روابط ایران و روسیه در عهد فتحعلیشاه
د: روابط ایران و عثمانی در دوره فتحعلیشاه
|
|
