مقدمه
جنگ تحمیلی در ایران زمینه مناسبی شد برای رشد چشمگیر این رشته گرچه بر اثر تصادف و دیابت بسیاری از افراد پای خود را از دست می دهند اما واقعیت آن است که جنگ شمار نیازمندان این بخش را به صورتی جدی افزایش داد و باعث شد متناسب با نیازها رفتارهای بخش های مختلف در هلال احمر ، بنیاد جانبازان دچار تغییر گردد و ارتباط فعالی را با خارج برقرار سازند . رشته اعضای مصنوعی و وسایل کمکی (ارتوپدی فنی) یکی از رشته های گروه
توانبخشی است که در زمینه طراحی و ساخت انواع وسائل کمکی و اندام های مصنوعی (ارتزو پروتز) برای افراد معلول نیازمند فعالیت دارد.
در ایران سابقه تاسیس مرکز
ارتوپدی فنی به دهه 40 بر می گردد و دانشکده توانبخشی در سال 1361 تأسیس شده است. تربیت کارشناسانی که با طراحی و ساخت وسائل کمکی ارتوپدی و
اعضای مصنوعی ، ناتوانی افراد سانحه دیده را ترمیم می در این رشته علاوه بر گذراندن واحدهای پایه پزشکی با اصول طراحی مهندسی نیز آشنا می شوید و از آنجا که این رشته ارتباط نزدیکی با تکنولوژی های پیشرفته دارد لزوم پویایی و بازنگری مستمر در آن ضروری است. اندام های مصنوعی ساخته شده حدود 70 درصد از فعالیت های اندام های سالم را انجام می دهند.
تأسیس دوره های تحصیلات تکمیلی و تجهیز بیشتر کلینیک های آموزشی درمانی کمک شایانی به پیشرفت و بهبود وضعیت افراد نیازمند کرده است. فارغ التحصیلان دوره کارشناسی این رشته می توانند در رشته هایی مثل مدیریت توانبخشی ادامه تحصیل بدهند. ضریب دروس دبیرستان برای
زیست شناسی 4 و ریاضی و فیزیک و شیمی 2 می باشد. که در درس ریاضی و فیزیک نقش مهم تری دارند. دانشجویان این رشته باید در برخورد با معلولین و نیازمندان به دست و پای مصنوعی از صبر و حوصله و دقت کافی برخوردار باشند.
سطوح رشته
ردیف | نام دانشگاه | کاردانی | کارشناسی | ارشد | دکترا
|
1 | علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی اصفهان | | * | |
|
2 | علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی ایران | | * | | |
درسهای رشته
ردیف | نام درس | ردیف | نام درس
|
1 | آشنایی با طراحی و ساخت ارتزهای اندام تحتانی | 2 | آشنایی با طراحی و ساخت ارتزهای اندام فوقانی
|
3 | آشنایی با طراحی و ساخت ارتزهای ستون فقرات | 4 | آشنایی با طراحی و ساخت پروتزهای اندام فوقانی
|
5 | آشنایی با طراحی و ساخت پروتزهای زیر زانو | 6 | آناتومی انسانی
|
7 | آناتومی انسانی 2 | 8 | آناتومی سطحی
|
9 | ارتوپدی | 10 | ارزشیابی و اندازهگیری عضلات
|
11 | اصطلاحات پزشکی | 12 | اصول توانبخشی
|
13 | اصول فیزیوتراپی و کاردرمانی | 14 | ایمنی و پیشگیری از سوانح کارگاهی
|
15 | بهداشت عمومی | 16 | پایاننامه
|
17 | تئوری ارتز 1 | 18 | تئوری پروتز 2
|
19 | تئوری پروتز 3 | 20 | توری پروتز 1
|
21 | تکنولوژی چوب | 22 | تکنیک ارتوپدی فنی
|
23 | تکنیک درودگری | 24 | تکنیک قطعهسازی
|
25 | تکنیکهای چرمکاری | 26 | تکنیکهای فلزکاری
|
27 | خواص مواد | 28 | خواص مواد مصنوعی
|
29 | رادیولوژی | 30 | رسم فنی
|
31 | روانشناسی معلولین | 32 | روش تحقیق و آمار
|
33 | ریاضیات عمومی و مقدمات آمار | 34 | مدیریت مراکز ارتوپدی فنی
|
35 | مقاومت مصالح | 36 | مکانیک
|
37 | نورولوژی | 38 | کارآموزی در عرصه ارتزهای اندام تحتانی
|
39 | کارآموزی در عرصه ارتزهای بالای زانو | 40 | کارآموزی در عرصه ارتزهای پا
|
41 | کارآموزی در عرصه ارتزهای زیر زانو | 42 | کارآموزی در عرصه ارتزهای ستون فقرات
|
43 | کارآموزی در عرصه پروتز بالای آرنج | 44 | کارآموزی در عرصه پروتز روی زانو
|
45 | کارآموزی در عرصه پروتز لگن | 46 | کارآموزی در عرصه پروتزهای بالای زانو
|
47 | کارآموزی در عرصه پروتزهای مچ پا و پنجه | 48 | کمکهای اولیه
|
49 | کینزیولوژی و بیومکانیک 2 و 3 | | |
صنعت و بازارکار
عمده فعالیت این کارشناسان، طراحی و ساخت وسایل کمکی برای بهبود عملکرد اندامهای معلولین و بیماران، اصلاح نابهنجاریها و حفظ بخشی از بدن در وضعیت ثابت برای اهداف خاص است.
همچنین طراحی و ساخت اعضای مصنوعی برای بهبود عملکرد و ظاهر افرادی که دچار قطع عضو شدهاند، از زمینههای فعالیت این کارشناسان است. این وسایل برای افرادی آسیب دیده در سه محدودة قبل از جراحی، جایگزین جراحی و یا بعد از جراحی تجویز میگردد. از مراکزی که فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در آن مشغول بکار شوند، میتوان به این موارد اشاره کرد:
همکاری با بنیاد جانبازان.
- فعالیت در سازمان هلال احمر جمهوری اسلامی ایران.
- تأسیس و ارائه خدمات به صورت مؤسسات خصوصی با همکاری مسؤولین فنی.
- فعالیت در سازمان بهزیستی کشور.
- فعالیت در آموزش و تدریس دانشجویان.
- فعالیت در مراکز پژوهشی و همکاری با سازمانهای مربوط.
البته با توجه به نیاز 5/0 درصدی (یعنی یک نفر از هر 200 نفر) به خدمات ارتوپدی فنی، جامعه در این زمینه کمبودهای زیادی دارد که کارشناسان و فارغالتحصیلان این رشته با حذف به بازار کار میتوانند این نقیصه را رفع نمایند.